Uppeldi og menntun - 01.01.1999, Blaðsíða 79

INGÓLFUR ÁSGEIR JÓHANNESSON
áður voru ekki gerðar, bæði sanngjarnar og ósanngjarnar. Einnig telja þeir að erfið-
ara sé að halda uppi röð og reglu í skólastarfi vegna minni festu í samfélaginu. Þá
kom fram í viðtölunum sú staðreynd að langflest nútímabörn hafa verið í leikskóla
þegar þau byrja í grunnskóla. Og enda þótt flestir viðmælenda séu í heildina mjög
ánægðir með þá menntun sem börn hafa fengið í leikskóla, þá varð ég líka var við
þá skoðun að þau væru óþarflega kröfuhörð eftir leikskóladvöl.
Ég valdi yfirskriftina „Breytt þjóðfélag - „erfiðari" börn - meira krefjandi starf"
til að að lýsa þeim hughrifum sem ég fékk í viðtölunum. Þjóðfélagsbreytingar og
breytingar á börnunum hafa leitt af sér að erfiðara er að fást við starfið. „Erfiðari"
börn þýðir samt ekki „verri" börn í augum viðmælenda minna heldur þýðir yfir-
skriftin að börn á öllum aldri sitja ekki lengur óvirk og hljóðlát, heldur þykja nú-
tímabörn virk og opin. Langsamlega flestir, ef ekki allir, hinna 19 kennara lýstu því
hvernig þetta hefur þau áhrif að starfið sé orðið meira krefjandi, hvernig því fylgi
andlegt, líkamlegt og síðast en ekki síst tilfinningalegt álag. Kennarastarfið er þó, að
mati viðmælenda minna, ekki síður spennandi og áhugavert en það var um 1970 og
þeir sjá bæði kosti og ókosti í breytingunum. Ég hef valið hér örfáa viðtalsbúta til að
sýna þetta, bæði af höfuðborgarsvæðinu og Norðurlandi eystra, úr þéttbýli og
dreifbýli.
Blíða Trostansdóttir:
Börn eru opnari og frjálsari [en um 1970]. Að hluta er þetta að þakka uppeldi á
leikskólum. Reyndar ætti breytingin að vera meiri milli leikskóla og 1. bekkjar sem
er of léttur í dag. Þau leita mikið til okkar kennaranna, ekki endilega bara þeirra
sem kenna þeim hverju sinni.
Hallur Ingólfsson:
Börnin hafa breyst ansi mikið. Þau eru opnari núna en þau voru áður etida voru
þau ekki búin aðfara í stofnanir á borð við leikskóla og dagheimili þegar þau komu í
skólann um það leyti sem ég hóf kennarastarf. Börn eru líka minna öguð núna og
það var unnt að móta þau meira áður sem nemendur. Einnig eru börn frakkari en
áður þótt þau séu ekki alltaf dónaleg. Sum þeirra finna ekki mörkin hjálparlaust.
Þau vilja líka koma skoðunum sínum á framfæri. Ögun og uppeldi hafa þatmig
færst tneira inn í skólana. Kennsla í mannlegum samskiptum, jafnvel mannasiðum
tekur núna mikinn tíma. Maður gerir fátt suma daga annað en aga börn.
Narfi Nikulásson:
Ég legg áherslu á að það er ekki hægt að vera bara „kaldur kall, kenna ogfara svo".
Það þarf að gefa tneira af sér nú en áður og svara þörfinni sem börnin hafa, m.a.
með líkatnlegri snertingu og því að hlusta á þau.
Birta Káradóttir:
Mörg barnanna eru „meðvituð" um sinn „rétt" en ekki skyldur sínar eða rétt ann-
arra. Mörg börn sýna yfirgang og það er erfitt að vita hvar á að byrja að taka á
þessu. Margir foreldrar tnega ekki vera að því að sinna þessum litlu elskum sínutn
og tnargir foreldranna vilja ekki samvinnu utn úrbætur í þessum efnum. Allt hefur
þetta áhrifá starfkennara.
77