Uppeldi og menntun - 01.01.1999, Blaðsíða 105

GUÐRÚN KRISTINSDÓTTIR, ÓLAFUR H. JÓHANNSSON
hugsanir fólks og hins vegar á athafnir, þ.e. áhrif sem birtast í beinum aðgerðum í
kennslu og skólastarfi. Hvort tveggja er mikilvægt og vert að undirstrika það, því
að í fljótu bragði virðast þær væntingar beinast að stuttum endurmenntunarnám-
skeiðum að þau leiði fyrst og fremst til breyttra athafna. Þess vegna er athyglisvert
að sjá í þessum niðurstöðum að þátttakendur þessara námskeiða lýsa áhrifum
þeirra á þann hátt sem lýtur meira að hugarfari en að athöfnum og aðgerðum. Þeir
leggja mikla áherslu á að námskeiðin hafi örvað hugmyndaflug, aukið þor, breytt
hugsunarhætti og veitt nýja sýn.
Matið á áhrifum námskeiðanna er takmörkunum háð að því leyti að einungis
tvö af námskeiðunum voru metin að þeim loknum gagnstætt því sem við höfðum
gert ráð fyrir. Þetta takmarkar samanburðinn enda beinist athyglin ekki að honum
heldur því að meta og lýsa áhrifum hvers námskeiðs. Áhugavert er engu að síður
að bera saman tvö námskeið, þ.e. námskeiðin Aö kenna og Nýsköpnn. Þau koma að
mörgu leyti svipað út hvað varðar ánægju þátttakenda sem er mikil, en áhugaverð
blæbrigði koma fram í niðurstöðum.
Svör þátttakenda um þessi tvö námskeið eru mjög jákvæð bæði hvað varðar
væntingar við upphaf og reynslu við námskeiðslok og vart hægt að greina þar á
milli. Þegar matið á þættinum „Að auka þekkingu" er borið saman kemur þó í ljós
verulegur munur á svörum. Þannig telja 91% þátttakenda á námskeiðinu Að kenna
að þeir hafi aukið við þekkingu sína, en þetta á aðeins við um 50% þátttakenda á
Nýsköpun. Þegar þessar niðurstöður eru skoðaðar í ljósi viðtalanna má velta fyrir sér
hvernig þátttakendur líta á hugtakið þekking. Svara kennarar eingöngu með bóklega
þekkingu í huga? Á báðum námskeiðum nefna menn jákvæð og sterk áhrif þess að
prófa sig áfram sjálfir, þ.e. að auka við reynsluþekkingu sína. í viðtölum um nám-
skeiðið Að kenna kemur fram að þátttakendur hafa kynnst mörgum nýjum nálgun-
um en einnig að sumt var gamalt vín á nýjum belgjum, nýjungin hér fólst í sam-
þættingu, að skapa nýjar aðstæður, laða fram áhrif og hughrif á nýjan hátt. Þó að
bæði námskeiðin komi skínandi vel út virðist þátttakendum á námskeiðinu Ný-
sköpun greinilega meira nýnæmi í hugmyndunum.
Annað atriði sem vekur athygli er að 64% þátttakenda á Nýsköpun telja að nám-
skeiðið hafi aukið þeim sjálfstraust en þetta á við um 50% kennara á námskeiðinu
Að kenna. Þar sem kennarar þurftu að prófa sjálfir hugmyndir á báðum námskeið-
um bendir þetta til að eigin tilraunir til nýbreytni hafi verið frumraun eða a.m.k.
meira framandi á Nýsköpun en á Að kenna og þegar vel tókst til hafi sjálfstraustið því
aukist meira. Eins og fram kom áður eru þessir hópar um flest áþekkir, t.d. er hlut-
fall stjórnenda og áfangastjóra svipað þannig að bakgrunnur ætti ekki að hafa áhrif
á þennan mun.
Ein þeirra spuminga sem leitað var svara við var hvort munur væri á námskeið-
um eftir formi þeirra. Einnig var spurt hvort unnt væri að rekja breytingar eða af-
rakstur í starfi beint til námskeiðanna, þ.e.a.s. hvort um beina hagnýtingu var að ræða.
Hvort tveggja var staðfest í svörum þátttakenda. Stærðfræðinám sóttu einstak-
lingar á vegum skóla síns, leiðbeinandi heimsótti þá á vettvang og gert var ráð fyrir
tölvusamskiptum innbyrðis út skólaárið. Þetta virðist hafa haft mjög örvandi áhrif
og hvatt mikið til nýbreytnitilrauna. í viðtölunum lýsa þátttakendur sem næst allir
103