Uppeldi og menntun - 01.01.1999, Blaðsíða 140

TÖIVUMENNING ÍSIENSKRA SKÓLA
stúlkur hafi meira sjálfstraust (sbr. niðurstöður úr viðhorfaspurningum) og ofmeti
sína færni. Á hinn bóginn má ætla að æfingin skapi meistarann og þar sem piltar
gefa til kynna mun meiri tölvunotkun og notkun fleiri forritategunda heima en
stúlkur er ekki óeðlilegt að færnin sé í samræmi við notkunina. Nú standa yfir
rannsóknir á mínum vegum þar sem m.a. verður borin saman sjálfmetin tölvutengd
færni og árangur í úrlausn verkefna þar sem reynir á sams konar færni. Kemur þá
væntanlega í ljós hvort tilhneiging er til ofmats eða vanmats á færni á þessu sviði
og með þessari matsaðferð hjá stúlkum og piltum.
Um miðjan níunda áratuginn stungu Sanders og Stone (1986) upp á yfir
hundrað aðferðum til að draga úr kynjamuni í tengslum við tölvunotkun í skólum.
Þær héldu fram að ástæður fyrir kynjamuni í tölvunotkun væru flóknar og marg-
þættar og því dygði engin ein leið til að leiðrétta slíkan mun. Einnig töldu þær að
best væri að hver skóli veldi leiðir sem hentuðu aðstæðum og hópum. Aðferðirnar
voru ætlaðar fyrir kennara, skólastjórnendur, foreldra og nemendur til þess að
grípa til innan skóla, skólaumdæmis, heimilis eða í samfélaginu. En eftir að prófað-
ar höfðu verið valdar aðferðir í nokkrum skólum (í eitt ár) virtist einna besti árang-
ur nást þegar stúlkur voru virkjaðar sjálfar og gerðar meðvitaðri um hvað þær gætu
gert í málunum. I Noregi eru nú ýmis verkefni í gangi til að hvetja stúlkur til að
nota meira tölvur. Á ráðstefnu í Noregi haustið 1999 sem nefndist D©mer og D@ta
og haldin var á vegum norska menntamálaráðuneytisins voru t.d. kynnt tvö mjög
athyglisverð verkefni, annað á háskólastigi og hitt í grunnskóla. Grunnskólaverk-
efnið nefnist „Jenter pá veven" og hófst árið 1996 (Ámot ungdomsskole 1999). Þar
hafa einmitt verið prófaðar ýmsar leiðir sem hafa reynst vel og eru mjög í sama
anda og tillögur Sanders og Stone (1986). Til dæmis fer hluti tölvukennslunnar fram
í kynskiptum hópum og boðið er upp á sérstök stúlkna- og mæðrakvöld í tölvuveri
skólans. Kennd er notkun ýmissa verkfæra en sérstök áhersla er á notkun Netsins
og á Netsamskipti (t.d. við aðra skóla með Netfundum, við aðra nemendur með
tölvupósti og með þátttöku í Netdays-verkefninu). Nemendur, ekki síst stúlkurnar,
eru einnig virkjaðir til að taka þátt í gerð heimasíðna fyrir skólann og að byggja upp
efnis- og upplýsingabanka og á D@mer og D@ta ráðstefnuna var t.d. boðið tveimur
stúlkum úr skólanum sem voru einnig „fréttaritarar" skólavefsins.
Háskólaverkefnið nefnist „Jenter & Data" og hófst 1997 við Norges teknisk-
naturvitenskapelige universitet (http://www.ntnu.no/). Það hefur miðað að því að
auka fjölda kvenna í tölvunarfræði við skólann, en hlutfall kvenna við deildina
hafði jafnt og þétt minnkað úr um 15% á níunda áratugnum niður í 6% árið 1996
(Norges teknisk-naturvitenskapelige universitet 1999). Með átaksverkefninu hefur
tekist að koma hlutfalli kvenna upp í 33% á skömmum tíma. Þær leiðir sem voru
farnar voru t.d. að senda sérstaka bæklinga í framhaldsskóla og háskóla og auglýs-
ingar í tímarit fyrir ungt fólk. Póstkort voru send til stúlkna í þriðja bekk fram-
haldsskóla. Námsmeyjum við tölvunarfræðideildina var boðið að skrifa grein um
námið og greinin send til stúlknanna. Einnig var boðið upp á sérstakan stúlknadag
um sumarið fyrir þær sem voru teknar inn í deildina. Þá var sérstakt tölvuver til
afnota fyrir þær við deildina, þemakvöld o.fl.
Niðurstöður úr þessari rannsókn sýna að tölvunotkun í íslenskum skólum virð-
138