Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Qupperneq 116

Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Qupperneq 116
BOÐSKIPTI MIKIÐ FATLAÐRA BARNA Þróun aðferða í vinnu með mikið fötluðum börnum Á síðustu áratugum hefur orðið mikil þróun í þeim aðferðum sem notaðar hafa ver- ið í þjálfun, uppeldi og kennslu mikið fatlaðra barna. Árið 1974 var öllum íslensk- um börnum tryggður réttur til skólagöngu. Það var þó ekki fyrr en með sérkennslu- reglugerðinni frá 1977 að gert var átak hér á landi og reynt að veita öllum nemend- um markvissa kennslu og þjálfun. Varla er hægt að segja að mikið fötluð börn hafi fengið markvissa kennslu eða þjálfun hér á landi fyrr en eftir 1980. Fyrir þann tíma var afar takmörkuð þekking á aðferðum sem að gagni mættu koma, hér á landi sem og annars staðar í heiminum. Ekki er því ýkja langt síðan talið var ógerlegt að kenna mikið fötluðum börnum og sjálfsagt þótti að þau væru vistuð á stofnun frá unga aldri. Mikið fötluðum börnum hefur verið sýndur aukinn áhugi á undanförnum ár- um bæði hér á landi og annars staðar. Á áttunda áratugnum var mikið rætt á Norð- urlöndum og víðar í hinum vestræna heimi um aðferðir í uppeldi og menntun mik- ið fatlaðra barna. Farið var að aðlaga aðferðir sem þróaðar höfðu verið í kennslu daufblindra og þær voru nýttar til vinnu með mikið fötluðum börnum. Árangurinn lofaði góðu, einkum á sviði boðskipta. Umræðan var í sama farvegi í Bandaríkj- unum, Hollandi og víðar í hinum vestræna heimi. Meirihluti daufblindra barna var á þessum tíma börn sem höfðu hlotið skaða á fósturskeiði vegna þess að móðirin sýktist af rauðum hundum. Eftir að farið var að bólusetja gegn rauðum hundum um 1970 varð sjaldgæfara að börn fæddust daufblind og þau börn sem fæddust daufblind eftir þennan tíma voru oftast nær einnig hreyfihömluð og/eða þroska- hömluð. Fagfólk, sérhæft til starfa með daufblindum, fór að veita mikið fötluðum börnum meiri athygli og gera sér grein fyrir að svipaðar aðferðir hentuðu þessum hópum (Endresen 1995). Á áttunda áratugnum var oft vitnað til skrifa og rannsókna Hollendingsins Johannes van Dijk (1966, 1968, 1981). Aðferðirnar sem þróaðar voru í Hollandi í framhaldi af þeim hafa haft mikil áhrif í hinum vestræna heimi. Kurt Vinterhoj frá Danmörku varð jafnframt mikill áhrifavaldur á Norðurlöndum en þar var bók hans Multihandicappedes sprogudvikling (1978) lengi lögð til grundvallar í menntun þeirra sem störfuðu með daufblindum. Vinterhoj byggir hugmyndir sínar á vitneskju um eðlilegan þroska barna og lýsir einnig ýmsum leiðum til boðskipta sem byggðar eru á hugmyndum van Dijks og voru þessar hugmyndir útfærðar í Noregi skömmu síð- ar. Þar var aðferðin kölluð „skipulögð boðskipti" („strukturert total-kommunika- sjon"; Skjorten 1991). í þessum aðferðum er m.a vitnað til Jerome Bruner (1975) sem lýsir því að hlutverk hins fullorðna í samspili við barnið felist í því að byggja upp skipulag fyrir það. Skipulagið á að gera barnið færara um að taka á móti upplýsingum um umhverfið og sjálft sig, gefa barninu yfirsýn yfir tilveruna og koma í veg fyrir að það upplifi hlutina sem tilviljunarkennda eða ógnvænlega. Skipulag sem verður til á þennan hátt á að vera stuðningur við barnið á meðan það er að víkka reynsluheim sinn en það verður þó að vera sveigjanlegt, þannig að þar sé rúm fyrir nýjar upplifanir. Skipulagið á að gefa öryggi og skapa samspil en sam- tímis laða fram og þróa sjálfstæði barnsins og frumkvæði. í samskiptum foreldra og barna þeirra gerist þetta ósjálfrátt en þegar um er að ræða mikið fötluð börn þarf 114
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.