Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Side 151

Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Side 151
SIGURÐUR KRISTINSSON fagmennska er, því að samkvæmt (iv) skiljum við ekki markmið starfsgreinanáms nema við skiljum hvað fagmennska felur í sér. Aður en við víkjum nánar að fagmennskunni er rétt að gera eina athugasemd við skilgreiningu (iv). Skilgreiningin setur fagmennsku fram sem nauðsynlegt og nægilegt skilyrði starfsmenntunar. Þetta virðist fela í sér að annaðhvort hafi mann- eskja viðkomandi hæfileika eða ekki. En í raun getur fólk haft fagmennskuhæfileik- ana að mismunandi marki og í ólíkri blöndu. Þess vegna væri nær að segja: (v) Manneskja hefur starfsmenntun að því marki sem hún hefur þá hæfi- leika sem fagmennska á viðkomandi starfssviði samanstendur af. Samkvæmt (v) er hægt að ræða um fagmennsku í mismiklum mæli eða á misháu stigi. En hvar eru þá neðri mörkin? Hvenær er einstaklingur orðinn fagmaður? Ef við hugsum okkur ferlið frá því að hann hefur litla sem enga af þeim hæfileikum sem um ræðir og þangað til hann hefur þá í ríkurn mæli, er hægt að benda á ein- hvern ákveðinn stað og segja „þarna varð hann að fagmanni!"? Svo virðist ekki vera, ekki frekar en hægt er að benda á tiltekinn stað í þroskaferli sem hefst með því að trjáfræ grefst í moldu og lýkur á því að til er fullvaxið tré. Hvergi er hægt að benda á þá töfrastund þegar viðfang ferlisins var allt í einu orðið að tré. Stundum dregur fólk þá ályktun af svona dæmum að það sé enginn raunverulegur munur á þessu tvenns konar ástandi, t.d. að vera fræ eða tré. En þá gerir það sig sekt um rökvillu, svonefnda markalínuvillu.4 Við vitum öll að það er munur á því að vera sköllóttur og ekki sköllóttur, enda þótt sumir séu þannig hærðir að þeir eru í raun hvorki sköllóttir né ekki sköllóttir og myndu svo sannarlega hvorki verða meira né minna sköllóttir þótt þeir hefðu einu hárinu fleira eða færra á höfðinu. Jaðarmörk raunverulegra tegunda eru oft í eðli sínu óljós - ekki óljós vegna þess að skynfæri okkar eru ófullkomin, heldur óljós í eðli sínu. Mér sýnist að fagmennska sé einmitt slík tegund. Við vitum að það er munur á því að vera fagmaður og ekki fagmaður, enda þótt sumir hafi slíka blöndu af hæfileikum að þeir eru í raun hvorki fagmenn né ekki fagmenn og myndu ekki verða meiri eða minni fagmenn þótt þeir hefðu einum þekkingarmolanum eða kunnáttubrotinu fleira eða færra. Sé þetta rétt ætti starfsgreinanám að hafa það markmið að koma nemandanum upp fyrir „gráa svæðið" ef svo má segja; þ.e. markmiðið ætti að vera að nemandinn hafi nægilega hæfileika til að vera raunveruleg fagmanneskja. Síðan má halda áfram með líkinguna við skallann og benda á að sumir eru sköllóttir án þess að vera nauðasköllóttir og sumir hærðir án þess að hafa sítt og þykkt hár. Á sama hátt er hægt að vera fagmanneskja án þess að vera frábær fagmanneskja og líka án þess að vera sérhæfð fagmanneskja. Þetta má svo e.t.v. tengja markmiðum með grunnnámi annars vegar og framhaldsnámi hins vegar. Með þennan skilning á starfsmenntun í farteskinu er kominn tími til að spyrja hvers konar eiginleikar það séu sem einkenni fagmanneskju með eiginlega starfs- menntun. 4 Sjá t.d. Brooke Noel Moore og Richard Parker, Critical Thitlking, 6. útgáfa, Mayfield 2000, s. 186-187 149
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.