Hugur - 01.01.1994, Qupperneq 19

Hugur - 01.01.1994, Qupperneq 19
HUGUR Aðferðafrœði í anda Rawls 17 Hugmynd um réttlœtingu Ef við styðjumst við reglukenningar og lögmál þegar við rétt- lætum eða gagnrýnum stofnanir, hvernig réttlætum eða gagnrýnum við þá reglurnar og lögmálin? Ef við umorðum þessa spurningu sem svo: Gagnvart hverjum erum við að réttlæta kenningar okkar? — verðum við kannski einhverju nær. Ástæðan er sú að fylgjendur aðferðafræði í anda Rawls líta á réttlætingu sem ferli þar sem dregið er úr ágreiningi við ákveðin hóp andstæðinga á sanngjarnan og skynsamlegan máta. Eða eins og Rawls útskýrir í einni af síð- ustu (og því minnst lesnu) málsgreinunum í Kenningu um réttlæti: réttlæting er rökræða við þá sem við erum ósammála, eða okkur sjálf þegar við erum á báðum áttum. Hún gerir ráð fyrir að um árekstur sjónarhorna sé að ræða og að við leitumst við að sannfæra aðra, eða okkur sjálfa, um sanngirni þeirra reglna sem við byggjum skoðanir okkar og dóma á. Þar sem henni er ætlað að sætta með skyn samlegum rökum, þá byrjar réttlæting á því sem allir aðilar deilunnar eiga sameiginlegt. Ef allt er eins og best verður á kosið, þá felst í því að rökstyðja réttlætishugmynd gagnvart einhverjum að færa sönnur á réttlætislögmál hugmyndarinnar á grundvelli forsendna sem báðir aðilar fallast á: afleiðingarnar af þessum lögmálum verða síðan einnig að koma heim og saman við yfirvegaða dóma okkar. Einföld sönnun er því ekki réttlæting. Sönnun sýnir einungis fram á rökleg tengsl milli fullyrðinga. En sannanir verða að réttlætingum þegar við í sameiningu föllumst á upphafsatriðin, eða þá að niðurstöðurnar eru svo víðfeðmar og knýjandi að þær sannfæra okkur um trúverðug- leika þeirra hugmynda sem fram koma f forsendunum.^ Það er margt sem þessi málsgrein segir beint um réttlætingar eða gefur í skyn, enda er hér að finna nokkrar fullyrðingar sem sumar víkja talsvert frá áhrifaríkum hugmyndum um réttlætingar í sögu siðfræðinnar. í fyrsta lagi þá felst í þessum hugmyndum Rawls afneitun á því að réttlætingar byggi á sjálfljósum lögmálum, sérstaklega þegar slík lögmál eru á einhvern máta utan við siðfræðina, svo sem skyn- semi, guð eða mannlegt eðli, eða byggi á sértækum sannleika, gildum eða „ytri“ náttúrulögmálum sem eru hluti af eðli eða gerð 9 A Theory of Justice, s. 580-81. Sjá einnig Political Liberalism, s. 100 og Chael Perelman, Justice (New York: Random House, 1967), s. 64.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Hugur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.