Hugur - 01.01.1994, Blaðsíða 21

Hugur - 01.01.1994, Blaðsíða 21
HUGUR Aðferðafrœði í anda Rawls 19 andstæðinga sem maður verður að reyna að sannfæra. Eins og ég mun ræða nánar í kaflanum um aðferð hér að neðan, þa beinast réttlætingarrök að þeim sem maður deilir með nægjanlega mörgum „fgrunduðum siðferðisdómum“. Því er tilgangur réttlætinga sá að sýna þeim sem þegar fellst á þessa dóma fram á að hann verði einnig að fallast á tilteknar niðurstöður, reglur eða kenningar, sem kunna að vera umdeildari. Það sem leggja ber mesta áherslu á undir yfirskriftinni „hug- mynd um réttlætingu" er að okkur aðferðafræðilegum Rawls- sinnum finnst hvorki gagnlegt né áhugavert að reyna að snúa and- stæðingi — eins og efahyggjumanni, þeim sem hafnar siðfræði, eða fullkomlega sjálfselskum siðleysingja eins og Þrasýmakkosi — sem neitar að fallast á nokkurn, eða hafnar flestum, af ígrunduðum siðferðisdómum okkar. Þess vegna finnum við enga sérstaka hvöt hjá okkur til að réttlæta siðferði í sjálfu sér gagnvart þeim sem skynja ekki þegar mátt þess.14 Að þessu leyti víkja aðferða- fræðilegir Rawlssinnar mjög frá því sjónarhorni á réttlætingar í siðfræði sem lítur á spurninguna „af hverju að breyta rétt?“ sem upphafspunkt siðfræðinnar og hefur verið ríkjandi frá tímum Platóns til Hobbes, Humes og Kants og fram á daga Habermas og Apels. Þess í stað göngum við út frá því sem gefnu að bæði við sjálf og andstæðingar okkar viljum breyta siðferðilega og leitast við að réttlæta stofnanir sem hæfa siðmenntuðu samfélagi með siðfræðilegri samræðu. Loks göngum við út frá því að ágreiningur okkar felist í hverjar séu viðeigandi reglur og lögmál slíks samfélags. Þessi síðasta forsenda er svo útbreidd meðal þeirra sem aðhyllast aðferðafræði í ands Rawls að ég efast um að nokkur hafi 13 Rawls, „The Idea of an Overlapping Consensus," Oxford Journal of Legal Sludies 1 (1987), s. 1. Sjá einnig eftir Rawls, „The Domain of the Political and Overlapping Consensus," New York University Law Review, 64 (1989), s. 251. 14 Rawls gerir sjálfur mjög skýra grein fyrir því að frjálslyndisstefna hans í stjórnmálum gerir ráð fyrir: a) að siðferðileg þekking sé aðgengileg hverri sanngjamri manneskju með samvisku, b) að það siðferði sem nauðsynlegt er leiði af mannlegu eðli ásamt þeim kröfum sem samlíf okkar í samfélagi gerir, og c) að í eðli okkar sé nægjanleg hvatning til þess að við hegðum okkur eins og við eigum að gera án þess að til þurfi að koma ytri hótanir eða tálbeita. Sjá Polilical Liberalism, s. xxvi-xxvii.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Hugur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.