Hugur - 01.01.1994, Page 31

Hugur - 01.01.1994, Page 31
HUGUR Aðferðafrœði í anda Rawls 29 er meginaðferðin, sem regla 6 lýsir, augljóslega í fullu gildi. Hún skilgreinir og fínpússar „afsannanir með gagndæmi" sem sið- fræðingar hafa notað allt frá dögum Sókratesar. Til að afsanna kenningu, eða í það minnsta að vekja upp efasemdir um hana, þarf ekki annað en að sýna fram á að hún stangist á við ígrundaða dóma sem jafnvel þeir sem halda kenningunni fram munu ekki vilja hafna. Með hugmyndinni um ígrundaða siðferðisdóma — sem er einungis að hálfu leyti tæknilegt hugtak -— hafa þeir sem nota aðferðafræði í anda Rawls slípað til aðferð Sókratesar. Með því er útskýrt hverskonar gagndæmi og upphugsuð tilfelli eru sanngjörn próf fyrir kenningar. Til dæmis þá er okkur fyrir bestu að forðast mjög langsótt dæmi og erfið þar sem um er að ræða mjög djúpstæðan ágreining milli lögmála; í slíkum tilfellum er ólíklegt að við gætum fundið nægilega stöðuga innsæisdóma sem við myndum deila með viðmælendum okkar.43 Hvers má vœnta afforskriftum stjórnmálakenninga? Hvers er sanngjarnt að vænta af stjórnmálaheimspeki sem tekur mið af aðferðafræði í anda Rawls? Líklega heldur minna en flesta stjórnmálaheimspekinga hefur yfirleitt dreymt um. Sá sem af sannfæringu fylgir aðferðafræði í anda Rawls verður að sýna lítillæti gagnvarl mætti heimspekilegrar hugsunar til að leysa grundvallarvandamál í siðfræði og stjórnmálum. Rawls bendir á nokkrar uppsprettur þessa lítillætis þegar hann telur upp sex þætti sem gera það að verkum að jafnvel sanngjarnt og upplýst fólk getur verið ósammála um siðferðileg efni:44 1) Efnisatriði máls eru oft öndverð, flókin og erfitt getur verið að afla upplýsinga um þau. að kerfisbundnum skilning á ... brýnni vandamálum [svo sem borgaralegri óhlýðni]. Við verðum að ininnsta kosti að gera ráð fyrir að ckki sé hægt að öðlast dýpri skilning á annan máta og að eðli og takmörk fullkomlega réttláts samfélags séu þáttur í réttlætiskenningunni". A Theory of Justice, s. 9. 43 Sjá Rawls, „Outline for a Decision Procedure for Ethics," s. 181-183 og A Theory of Justice, s. 52. 44 Auk þessa eru auðvitað hversdagslegar ástæður fyrir því að ósanngjamt fólk deilir hvert við annað, svo sem fáfræði, fordómar og blóðþorsti. Við skulum þó gera ráð fyrir að einu áhugaverðu deilurnar milli heimspekinga séu deilur sem þeir eiga við sanngjarnt fólk.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Hugur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.