Hugur - 01.01.1994, Síða 33

Hugur - 01.01.1994, Síða 33
HUGUR Aðferðafrœði í anda Rawls 31 Sjálfur hefur Rawls auðvitað ekki snúið baki við verkefninu og er það eitt af mörgum atriðum sem greinir hann frá þeim sem ég hef lýst sem fylgismönnum aðferðafræði í anda Rawlsý^ Þrátt fyrir þetta er óhætt að halda því fram að nánast enginn trúi því að honum hafi nokkurn tímann tekist að réttlæta réttlætishugmynd sem fullnægir fyrra skilyrðinu um stofnanaprófið, hvað þá síðara skilyrðinu um almennt samkomulag allra sanngjarnra manna. Svo gróflega sé dregin saman í eitt atriði mjög yfirgripsmikil gagnrýni má segja, að þrátt fyrir að Rawls trúi að rök hans fyrir réttlætis- hugmynd sinni (og þá alveg sérstaklega fyrir réttlætislögmálunum tveim og höfuðgæðum mannlífsins) ættu að sannfæra mikinn fjölda pólitískra andstæðinga hans, þá gera þau það ekki vegna þess að á nokkrum lykilstöðum „svindlar hann“ (óafvitandi, að sjálfsögðu). Margir sanngjarnir andstæðingar Rawls myndu ekki fallast á til dæmis grunnforsenduna fyrir rökfærslu hans í Kenningu um réttlœti — það er þá ígrundaðu dóma sem afmarka skilyrðin í upphafs- stöðunni. Meðal annars mótmæla þeir fjalldalareglunni um skyn- semi sem rök Rawls reiða sig svo mjög á (hann myndi ekki geta leitt mismunarlögmálið af upprunastöðunni án hennar), því sem virðist vera ofuráhersla á einstaklinginn þegar frum- eða höfuðgæði mannlífsins eru annars vegar, og loks mótmæla margir því hvernig upprunastaðan útilokar þau atriði sem byggjast á því að réttlæti felist í að fá það sem maður á skilið.48 Á síðari árum hefur Rawls 47 Það er efni í aðra ritgerð að gera þeirri spurningu full skil að hvaða marki Rawls sjálfur fylgir aöferöafrœöi í anda Rawls. Slík ritgerð myndi gefa kost 4 áhugaverðu sjónarhorni í Rawls-fræðunum sem ekki hefur verið fjallað um sem skyldi. Ástæðan er sú að líta má svo á að stór hluti af kjarnanum í forskriftarkenningu Rawls — allt frá fyrstu ritgerð hans árið 1951, til Kenningar um réltlœti og í þróun hugmyndarinnar um réttlæti sem sanngimi á síðustu tveimur áratugum — sé knúinn áfram af áhyggjum um viðeigandi aðferðafræði. Slík ritgerð myndi einnig gera okkur kleift að greina og meta styrkleika og takmörk aðferðarinnar með því að athuga hvert hún leiddi þann kenningasmið sem hefur verið sér hvað meðvitaðastur um að hann fylgdi henni og að hvaða marki jafnvel hann varð að fara skreft lengra en aðferðin leyftr. Ég geng þá út frá því að fylgni hans við Kant, stór hluti af hugmynd hans um pólitíska frjálslyndisstefnu og um hlutverk stjórnmálaheimspeki í lýðræðislegum samfélögum, gangi lengra en aðferðafræðin. 48 Áhrifaríkar útgáfur af þessari þríþættu gagnrýni má finna, í sömu röð, hjá: David Gauthier, Morals By Agreement (Oxford: Oxford University Press, 1986) og Moral Dealing: Contract, Ethics and Reason ', Thomas Nagel, „Rawls
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Hugur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.