Hugur - 01.01.1994, Qupperneq 116

Hugur - 01.01.1994, Qupperneq 116
114 Ritdómur HUGUR verunda eða eru eyðing verundar, hörgull, eiginleiki, skapari eða höfundur verunda eða þess sem er sagt vera með tilvísun til verundar, eða neitun einhvers þessa eða sjálfrar verundarinnar. Þess vegna segjum við jafnvel að það sem er ckki sé ekki.“ ( Frumspekin IV 2 1003 a33- 10). Þannig er hægt að gera grein fyrir „því að vera“ eins og „hinu heilbrigða" á ólfka vegu. Mikilvægi þessarar kenningar skilst best sé hún borin saman við kenningu Platons, því samkvæmt henni vísar t.d. „hið heilbrigða“ aðeins til frummyndar hins heilbrigða; ein greinargerð fyrir „hinu heilbrigða" dugir. Verundarflokknum er skipt í frumlegar og annarlegar verundir (eða fyrsta og annars stigs).11 Einstaklingar eru frumlegar verundir, en tegund og ætt eru annarlegar. Þessi greinarmunur á einstaklingum og altökum er mikilvægur í allri heimspeki Aristótelesar. Samkvæmt Platoni átti einstaklingurinn hlut- deild í frummynd sinni, sem var upphaflegri og æðri. Frummyndin gerir grein fyrir því sem á hlutdeild í henni. Hins vegar segir Aristóteles: „...skepnan [erj umsögn um manninn, og þá líka um einstaka menn, þvf væri hún ekki umsögn um nokkurn einstakan mann, þá væri hún ekki umsögn um manninn yfirleitl ... allt annað er annað hvort sagt um frumlög úr hópi frumlegu verundanna, eða það er í slíkum frumlögum. Væru frumlegu verundirnar ekki til, gætu aðrir hlutir ekki verið til.“ (Umsagnir 5 2a34-b7). Utgáfa Sigurjóns hefur að geyma, í réttri röð, aðfararorð til lesanda, for- mála, athugasemdir um þýðinguna og heimildir fyrir skýringum, þýðinguna sjálfa með neðanmálsgreinum, orðskýringar, skýringarkafla og loks heimilda- skrá. Almenni formálinn er rúmar þrjár síður. Þar er að finna greinargerð fyrir sögu og áhrifum verksins. Greinargerðin er upplýsandi, en hefði þó mátt vera örlítið ítarlegri og nákvæmari á köflum: „Ritgerðin Umsagnir er eitt örfárra heimspekirita sem aðgengileg hafa verið og lesin frá upphafi (löngum reyndar aðeins í latínuþýðingu), og reyndar eitt þriggja rita sem öldum saman voru kjarninn í þeirri heimspeki sem almennt var lesin.“ (bls. iv) Hér vísar Sigurjón til miðaldahefðarinnar, Boethiusar og Porfyríosar, en skýrir ekki nánar, og minnist síðan aðeins á annað af hinum tveimur ritunum. Hann gerir heldur ekki grein fyrir stöðu verksins innan rökfræðirilanna í greinargerð sinni fyrir sjálfu viðfangsefninu, sem er skýr og skorinorð. Þó vantar fræðilega nákvæmni: „Heimildir standa til þess að upprunalegt heiti verksins hafi verið „Um almælta hluti". Það hefir þá verið eins konar inngangur að verkinu Almæli (Topica) sem er úttekt á rökræðulistinni eins og Aristóteles hafði kynnst henni." (bls. v) Hérer hvorki getið þessara heimilda né gerð skiljanleg 11 Öðrum umsagnarflokkum er ekki skipt á sama hátt í þessu verki, en þó má finna skiptinguna í Almœlum 103 ^27-39.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Hugur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.