Morgunn - 01.12.1932, Page 10

136
MOEGUNN
inni, og lítinn kistil. Síðan tekur hún upp ýmsa muni, á-
höld, bréf og fatnað, skoðar það um stund og gengur því
næst frá öllu aftur. Undir morguninn sofnaði Þórður og
kom þá stúlkan til hans í draumi og þakkaði fyrir að
hann skyldi ekki trufla sig. „Eg kom“, sagði hún, „til
þess að skoða dót mitt, því nú á að bera mig út á morg-
un“. Daginn eftir fékk Þórður þær upplýsingar, að ung
stúlka væri nýdáin þar á bænum, og hafði hún átt það,
sem inni var í herberginu.
Svipaðar sögur eru fleiri til. — En það eru ekki að-
eins þess konar jarðneskir hlutir, heldur einnig nautna-
meÖul og fæöa, sem dánir menn sækjast eftir. Einkennileg
er sagan af manninum, sem kvað:
„Heltu út úr einum kút
ofan í gröf mér búna;
beinin mín í brennivín
bráðlega langar núna“.
Loks virðist þeim oft vera sérlega annt um jarðnesk-
ar leifar sínar, svo sem bein (sbr. t. d. „Fáðu mér bein-
ið mitt, Gunna“), og hafa mislíkað, ef skopast var að þeim.
Miklu oftar kemur það fram í þjóðtrúnni, að hinir
framliðnu hugsi til lifandi manna, annað hvort með óvild
eða kærleika. Eru til óteljandi afbrigði af slíkum lýsingum.
Hatramlegastar eru þær, sem fjalla um afturgöng-
ur og uppvakninga, sem beinlínis eru magnaðir af hatri
til einhvers manns. Stundum er það hatur sprottið af
aðgerðum særingarmannsins, en oft er það beint áfram-
hald af viðskiftum hins framliðna og annara manna. Er
það algengt, að sá sem deyr með hatur í huga, reyni að
ásækja eftir dauðann þann, er hann ól hatur til, og hefna
sín, ef hann hefir orðið fyrir mótgjörðum. Er meðal ann-
ars getið um, að flækings-telpa vitji rnanns til þess að
launa honum lambið gráa fyrir það, að hann hafði hleg-
ið að henni í lifanda lífi. Nokkur dæmi eru og um hefni-
girni, sem ekki verður nefnt annað en hrein og bein af-