Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1996, Page 15

Orðabókarstörf Konráðs Gíslasonar
13
áhugi á að vanda mál sitt. En þar voru einnig þjóðfélagsþegnar sem
óhreinkuðu málið hvað mest með dönskuslettum og óíslensku orðfæri.
Eitt þeirra skjala sem varða orðabókina er reikningsyfirlit frá bóka-
verslun Gyldendals. Af því sést að verslunin hefir veitt viðtöku 700
eintökum af orðabókinni 19. september 1851 eða nær öllu upplaginu
þegar frá eru dregin eintökin sem áttu að fara til íslands og konungs-
bókhlöðu. Hinn 31. maí 1852 er upplagið komið niður í 628 eintök.
1 bréfi Collins til Qármálaráðherra 24. júní 1851 vék hann að því
hvað hlutur Konráðs hafði orðið rýr og lagði til að hann fengi 100 ein-
tök af orðabókinni til viðbótar við fyrri launagreiðslur. Fjármálaráð-
herra taldi málið sér óviðkomandi og vísaði á innanríkisráðuneytið
svo að Collin skrifaði því 10. júlí og lagði málið fyrir. Þar kom hann
aftur að tillögu sinni um að Konráði yrði afhent 100 eintök af orðabók-
inni sem hann taldi nálægt því 600 dala virði.
Sponneck fjármálaráðherra var enn ekki með öllu laus við orða-
bókina. Honum barst bréf frá innanríkisráðuneytinu dagsett 5. ágúst
1851 þar sem ráðuneytið bað um álit hans á hvernig fara skyldi með
398 dala og 46 sk. halla á útgáfu orðabókarinnar og frekari greiðslu til
Konráðs Gíslasonar vegna starfa hans árið 1850 og fyrri hluta árs
1851. Sponneck kom fram með þá tillögu í svarbréfi sínu 2. septem-
ber 1851 að þetta yrði leyst með aukafjárveitingu á vegum innanríkis-
ráðuneytisins. Á Ijáraukalögum fyrir fjárlagaárið 1851-52 var lagt til
að veita Konráði 1.600 dali, „deels som Honorar, deels som Douceur“,
fyrir orðabókina. Ut af þessu skrifaði Konráð innanríkisráðuneytinu
15. maí 1852 og sótti um að fá sömu upphæð að láni því að málið var
ekki afgreitt í ríkisþinginu. Konráð rekur gang málsins í bréfi til inn-
anríkisráðuneytisins 31. maí 1853. Með þessu bréfi lauk þeim þætti
málsins í skjalasafni íslensku stjórnardeildarinnar sem sneri að
greiðslum til Konráðs fyrir orðabókina.
Bréfagerðir vegna sölu orðabókarinnar héldu hins vegar áfram
næsta áratuginn, en Konráð kom þar ekki við sögu nema einu sinni
þegar hann sótti um eftirgjöf á greiðslu fyrir 10 eintök af orðabókinni
sem hann hafði fengið í bókaverslun Gyldendals vegna þess sem hann
kallar „literair Forbindelse“ og gaf þá skýringu að skil á 60 dölum
„vilde meget genere mig“ eins og stendur í bréfi til innanríkisráðu-
neytisins 14. mars 1854. Þetta bréf vekur upp þá spurningu hvort Kon-