Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1939, Page 113

86
TÍMAKIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
Dr. Guðm. Fmnbogason sagði við m;g i
laitt eð fyrra: "Brezka ríkið er samvizka
Norðurálfunnar.’’ En eg vil þá líka bæta
því við, að forsætisráðherra Neville
Chamberlain, er þá lika samvizka Brezka
ríkjasambandsins, brezka veldisins. Eg
vil ekki eyða orðum að öllum þeim átök
um og árásum sem hann hefir sætt, af
hálfu óhlutvandra blaða bæði hér og
annarsstaðar, sem ekki hafa annað flutt,
en fáránlega eggjan til ófriðar, sem þau
þó ekki myndu þora að kannast við, en
benda heldur á hitt að nýr heimur er að
risa úr sæ. — Þau orð eru að rætast sem
skáldið mælti fyrir aldarfjórðungi síðan:
Þegar sérhver ganti og gjóstur
Grunnhygnina æsti í róstur—
Stærstan huga þurfti þá,
Að þora að sitja hjá!
Þann huga hefir forsætisráðherrann
sýnt.
Einmitt vegna hans, er nú viðhorfið
út um heiminn hreinna og fegurra en
það var fyrir 20 árum. Alþýða Englands
hefir líka sýnt að hún metur þessi verk
hans. Við kosningamar i Oxford í haust
býður sig fram einn af hinum ‘‘lærðu og
latínu fróðu mönnum”, gegn flokksmanni
stjómarinnar, en fyrir fylgi almennings
— karla og kvenna, sem heimurinn met-
ur lítils af því að þau búa ekki á hinni
háu hyllu, fer hina eftirminnilegustu
sneypuför. Hingað til hafa orðin: “Frið-
ur á jörðu og velþóknan yfir mönnur.um”
verið skráð á himininn. En fyrir til-
verknað manna sem Chamberlains verða
þau með tímanum færð niður á jörðina,
skráð á “hlíð og dal og sjávarströnd”, er
“af frið og frelsi ljóma”.
TTm starf félagsins á liðnu ári þarf ekki
að fara mörgum orðum. Nefndin hefir
unnið flest þau verk sem henni voru fali.n,
og nokkur fleiri. En flestu þessu starfi
er svo háttað að það er framhaldandi,
frá ári til árs, og er því aldrei lokið, en
hlýtur að vera tekið á dagskrá á hverju
þingi meðan félagið er við lýði. Þar til
má nefna útbreiðslumál, útgáfumál, fjár-
mál og samvinnumál, og vísast í þvi efni
til dagskrárinnar. útbreiðsla félagsins
hefir tekið miklum framförum á þessu
ári. Deild “yngri Islendinga” (Young Ice-
landers) hefir verið stofnuð að Wynyard,
í líkingu við deild “Yngri Islendinga” hér
í bæ er stofnuð var á síðastl. ári. Vonum
vér að þessi nýja deild sæki um upptöku í
félagið nú á þinginu. Stofnun þessarar
deildar er sérstaklega að þakka ágætu
starfi þeirra Dr. J. A. Bíldfell, Ama
Eggertssonar, K.C., og séra Jakobs Jóns-
sonar.
Við Arborg og Riverton hefir félagið
eflst að mun á þessu ári, og er nú í ráði
að þar verði stofnaðar deildir, innan
skamms.
I Winnipeg hefir meðlimatala "Fróns”
aukist, og hin nýja deild “Báran” að
Mountain, N. Dak., hefir sem næst tvö-
faldað félagatölu sina. Aillar þessaæ
framfarir eru að þakka áhuga og starfi
heimamanna á þessum stöðum, sem ekk-
ert tækifæri hafa látið ónotað til að út-
breiða félagið.
Við kynningar starfið út á við, hefir
próf. Richard Beck verið ötulastur eins
og áður fyrri. A félagið honum mikið
að þakka. Alls hefir hann á þessu ári
flutt 12 ræður og erindi á ýmsum stöðum
í Norður Dakota, Minnesota, Wisconsin
og Manitoba.
Þá hafa nokkur útvarpserindi verið
flutt í tilefni af fullveldisdegi Islands,
bæði hér í bæ og syðra. Ennfremur rit-
aði Guðm. dómari Grimsson ágrip af
stjómmálasögu Islands, er birt var í öllum
helztu blöðum Dakota ríkis. Próf.
Sveinbj. Johnson, fyrir félagið “Vísi”,
flutti í útvarp eitt hið snjallasta Islands
minni, er á ensku máli hefir verið samið.
Og loks má geta, þó eigi væri það undir
umsjón félagsins, útvarpsins héðan úr bæ
til Reykjavikur, og kveðju forsætisráð-
herra Islands. Tókst þetta sérstaka út
varp að allra dómi vel og heyrðist yfir
þvera Ameríku.
Samvinna við Island hefir verið víð-
tækari á þessu ári en á nokkm öðru
undanfömu ári. Er það fyrst og fremst
að þakka fyrv. dómsmálaráðherra, Jón-
asi alþm. Jónssyni er kom hingað vestur