Nýtt Helgafell - 31.12.1959, Síða 76

Nýtt Helgafell - 31.12.1959, Síða 76
206 HELGAFELL skrárnar úr sýslunum mundu gefa þinginu fullt tilefni til þess að taka þetta mál til íhug- unar;“.* Þegar hér var komið, tók Jón Sigurðsson til máls. Hann andmælti skoðun framsögu- manns og kvað mótsögn hjá honum, er hann „segði í öðru orðinu, að alþingi væri ekki bært að fjalla um málið, en í hinu orðinu, að það gæti þó rætt það og hefði „initiativ“- rétt í málinu. Það væri heldur ekkert spurs- mál um, að alþingi hefði samkvæmt uppá- stungurétti sínum fullkominn rétt til að taka mál þetta til meðferðar, og þingið hefði aldrei gengið út yfir sína „Competence“, þótt það hefði gjört það. Þingið hefði að vísu álitið, að betra væri að málið væri rætt til hlítar á þjóðfundi, en eigi að síður væri það þó prakt- iskara fyrir þingið að taka málið til meðferðar, því að þar við væri betri undirbúningur unn- inn fyrir þjóðfundinn.“ Loks hélt hann því fram, að fundurinn „ætti því eigi að fara öðru fram en því, sem áður hefir verið haldið fram af meiri hluta alþingis.“ Frmnsögurnaður svaraði og „kvað Jón Sigurðsson hafa talað svo, sem nefndin færi í aðra stefnu en hann eður meiri hluti alþingis hingað til hefði gjört, en það væri þó alls ekki; nefndin vildi einungis breyta nokkuð til, af því alþingið með sínum tillögum hingaðtil lítið sem ekkert hefði áorkað.“ Jón Sigurðsson kvaðst þá „aptur verða að taka það fram, að ef nefndin tæki aðra stefnu í málinu, en meiri hluti alþingis hingað til hefði gjört,“ vildi hann ráða fund- inum til þess að fara eigi lengra út í málið;** „að fara nú að taka fram ennþá fleiri atriði, er valdið gætu ágreiuingi, yrði einungis til að gjöra ennmeiri vafninga á málinu. Hvað sendiuefndina snerti, þá mætti fundurinn ekki ímynda sér, að þótt hann sendi mennina * I Ilreinskrift fundargerðanna eru þetta talin orð formanns (þ. e. Jóns Guðmundssonar), en í uppkasti, sem virðist ritað á fundinum sjálfum eru þetta talin orð framsögumanns (sr. Benedikts Kristjánssonar). Orð Jóns Sigurðssonar nœst á eftir benda einnig til þess, að réttara sé það, sem í uppkasti stendur. **Bókun í fundargerð liefur eittlivað brenglazt, en þetta er vafalaust tilætluð merking. beinlínis á konungsfund, þá skæri konungur úr málinu. án umleitunar við ráðgjafa sína.“ Lágu nú meginsjónarmiðin ljós fyrir, um- ræður beindust einkum að sendiförinni, en sú umræða gaf ástæðu til að ræða afstöðu fundarins til Alþingis. Ljóst er og, að orð Jóns Sigurðssonar hafa haft áhrif á fundar- menn, því að einn nefndarmanna, Indriði Gíslason, taldi rétt „að fundurinn sneri sér viðvíkjandi sendiförinni til alþingis, því að ekki mætti ganga fram hjá alþingi, ef það gæti orðið til að skekkja réttindi landsmanna eður alþingis; það hefði víst heldur eigi verið meining nefndarinnar, að þingið tæki ekki þetta atriði til meðferðar.“ Annar nefndar- maður, Skajti Jósejsson, „kvað það ómann- legt af nefndarmanni, sem hefði verið sam- þykkur nefndinni, að fara nú að álasa henni, . . . nefndin hefði einmitt lagt sig í líma til að ganga ekki fram hjá þinginu.... Það hefðu ver- ið rofin orð og eiðar á' alþingi, (svo) að traust- ið á árangrinum af tillögum þess gæti nú ekki verið mikið. Vilji nefndarinnar væri sá að gefa alþingi tilefni til að ræða málið, en að eins jafnhliða til styrktar alþingi farið þessa leið.“ Sr. Páll Pálsson kvað nefndina hafa lagt það til, að fundurinn kysi nefndina af því að hún hefði verið í óvissu um, hvort Alþingi mundi vilja gera það, þótt hún annars hefði verið eins ánægð með það. Jón Guðmunds- son kvaðst vera öldungis sammála Jóni Sig- urðssyni um heimild Alþingis. „Fundurinn ætti að vera stoð þingsins, en eigi sjálfstæð við konung samverkandi samkoma; vér vær- um ekki neyðarúrræðis sjálfkjörin revolution- air constítuerandi Forsamling“ (þ. e. stjórn- lagaþing byltingarmanna). Matthías Joch- umsson „skoðaði þingvallafundinn og alþingi eins og tvær málsstofur, sem ættu að vera í samvinnu, og með því að það væri sjálfsagt, að stefna þingvallafundarins yrði samþykkt af alþingi þá ætti að láta málið ganga til alþing- is“. Framsögumaður „kvað konung vera búinn að gefa alþingi færi á að undirbúa málið undir þjóðfund; hefði alþingi haft samþykkt- aratkvæði um málið, þá hefði það átt að upp- leysast. Aðgjörðir alþingis í þessu máli væru
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104

x

Nýtt Helgafell

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Nýtt Helgafell
https://timarit.is/publication/1049

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.