Nýtt Helgafell - 31.12.1959, Side 102

Nýtt Helgafell - 31.12.1959, Side 102
232 HELGAFELL er skylda fræðimanna að leiðbeina öðrum, og leiða þá til skilnings á málefnum svo þeir geti sjálfir tekið afstöðu til þeirra. Hafi dómgreind mín ekki þegar brugðizt við þessa röksemdafærzlu, þá hefir greinum þínum um efnahagsmál verið ætlað þetta hlutverk. En þá fæ ég ekki betur séð, en að þér hafi brugðizt bogalistin í veigamiklum atriðum. Þetta kastar þó engri rýrð á sérþekkingu þína eða gáfur, því það er bæði alþekkt fyrir- brigði og auðskilið, að hámenntaður gáfu- maður getur stundum verið lakari kennari fvrir byrjendur, en sá sem lítið meira hefir lært en þau undirstöðuatriði, sem hann á að kenna, en sjálfur þurft talsvert fyrir því að hafa að öðlast á þeim fullan skilning. Ég hygg að öll kennsla komi að beztu gagni hjá þeim kennara, sem tekur sérhvert viðfangsefni, sem einhvers skilnings krefst, og greiðir það sundur í einfalda þætti, svo nemandinn þurfi ekki að melta nema lítið í einu, en tengir þættina síðan aftur saman með nærfærni á skipulegan hátt. Hafi tilgangur greina þinna á annað borð verið sá, að leiðbeina, þá hefur þú flaskað á því er sízt skyldi, en það er að hafa ekki glögg skil milli stjórnmála og hagfræði. Þessi mistök hlutu að leiða til pólitískra deilna, sem feyktu burtu hinu fræðilega gildi grein- anna. en skildu aðeins eftir pólitískan áróður, sem verkaði á tilfinningar meira en skynsemi. Við rólega athugun á greinum þínum í tveim síðustu heftum Nýs Helgafells og Stúdentablaðsins 1. des. virðist mér augljóst, að það sé sannfæring þín, að um enga færa leið sé að ræða í efnahagsmálum okkar, nema „friáls verðmyndun“ sé höfð að leiðarljósi. Ahugi þinn á því að vinna þessari stjómmála- skoðun fylgi leitast siðan við að sveigja alla þræði að þessu marki, og þar lenda þeir í hálfgerðan dróma, sem erfitt er að greiða úr. En til þess er þó orkunni eytt, og fræði- maðurinn hefir því ekki tíma til að rekja þá þræði, er ótvírætt vísa í aðrar áttir. Þeir þræðir eru gripnir með handbragði stjórn- málamannsins, slitnir frá og kastað í ruslið, sem ónýtum spottum. Þetta er kannske harður dómur, enda við það miðaður, að til þín séu gerðar miklar kröfur. Mér er það vel Ijóst, að það er ekki auðvelt verk að aðgreina stjórnmálaáhuga og fræðimennsku, og sízt þegar fræðigreinin er jafn nátengd stjórnmálunum eins og hag- fræðin er. Ég ætla því ekki að eyða takmörk- uðu rúmi í það að styðja dóm minn með til- vitnunum í greinar þínar, en meta það meira, að sýna fram á, að hin vandasama aðgreining er ekki ómöguleg. En til þess hefi ég valið kafla úr gamalli grein eftir hagfræðing, sem ég efast ekki um að þú metur — sem traustan samherja, eða verðugan andstæðing, eftir því sem við á. „Flestir eru á einu máli um það, að verð- bólga sé félagsleg meinsemd, sem eigi að fyrir- byggja með opinberum aðgerðum, en þegar til framkvæmda kemur skiptast leiðirnar, eins og reyndin hefir líka orðið við meðferð málsins hér. Hver er ástæðan? Hún er sú, að þetta vandamál verður aldrei leyst nema á kostnað ákveðinna aðila, sem vegna íhlut- unar ríkisvaldsins fá minna í sinn hlut af efnalegum gæðum en ella hefði orðið. Af þessu leiðir, að ekki er hægt að benda á vís- indaleg ráð gegn verðbólgunni. Skoðun hag- fræðingsins sem slíks um það, hvað beri að gera, er þar engu rétthærri en álit hvers ann- ars borgara." .... „Það sem hér verður sagt um leiðina, sem hefði átt að fara til að fyrir- bvggja það öngþveiti, sem ríkjandi er í verð- lagsmálum þjóðarinnar, er mótað af því, sem eftir ástæðum verður að teljast sanngjarnt og viðeigandi frá félagslegu sjónarmiði höf- undar.“ Hér er komið að landamærum vísinda og stjórnmála, og skal ekki lengra haldið að sinni. Þó er mér ofarlega í huga efni í annað bréf, en það er óunnið, og fer eftir ýmsu, hvernig sú úrvinnsla verður, og hvenær og hvort það verður sent. Ég kveð þig svo með ósk um gott og farsælt nýtt ár, og einnig þeirri ósk, að aldrei skapist slíkt ástand á íslandi, að sterku valdi verði misbeitt svo freklega, að okkur bresti kjark til að deila um markmið og leiðir. Á jólunum 1959 Hennann Jónsson
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104

x

Nýtt Helgafell

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Nýtt Helgafell
https://timarit.is/publication/1049

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.