Helgafell - 01.10.1946, Blaðsíða 18

Helgafell - 01.10.1946, Blaðsíða 18
200 HELGAFELL samningum eftir styrjaldir. En Kér er sá hængur á eins og fyrri daginn, að norrænt ríkjasamband er ekkert til og jafnvel ekki fyrirsjáanlegt. Kemur því fyrst um sinn aðeins til yfirvegunar fyrir okkur íslendinga, hvernig við eigum að haga þeim samskiptum við Norðurlönd, sem ástæður leyfa og eðlileg eru skyldfólki. En þar erum við vitanlega ekki ein til ákvörðunar. Sagan um sambúð okkar til þessa við Norðurlöndin austan Atlanthafs skal ekki rakin hér að neinu ráði, en á því þarf okkur ekki og má okkur ekki vera nein launung, að við þykjumst ekki hafa hagnazt tiltakanlega á þeim samskiptum hingað til. Norrænum forferðrum okkar og formæðrum eigum við að þakka baldinn lífsvilja og bein í nefi, en harla lítið þar fram yfir. Eftir að við höfðum fundið eyjuna hvítu og stofnað hér fyrsta norræna lýð- veldið, innbyrtu Norðmenn okkur nauðuga viljuga með öruggri aðstoð ís- lenzkra kvislinga.og var í því tilefni drepinn Snorri.þótti ekki nógu þægur ljár í þúfu, en ekki velgdi Norðmenn við síðar meir að innbyrða einnig verk hans í ritsafn, er þeir nefndu: Norsl^ar þjóðarbólzmenntir. Annars var fjötrinum smeygt á okkur með svo nefndum sáttmála, er átti að tryggja okkur sjálf- ræði innan sambandsins, en linlega þótti okkur sáttmáli sá haldinn frá upp- hafi vega, enda var hann loks að engu hafður. Grálynd örlög höguðu því þannig, að Norðmenn urðu sjálfir að kanna þá stigu, sem þeir höfðu ginnt og hrakið okkur út á; lentum við með þeim undir Dani, en þá tók sízt betra við. Með svokallaðri siðbót var smalað út úr landinu eignum og dýrgripum kirkna, klaustra og óþægra einstaklinga, og höfum við aldrei að fullu beðið þess bætur; frumbýlingar vorum við áður, eftir siðbótina frægu máttum við heita öryrkjar. Vitanlega varð einnig í því tilefni að drepa okkar beztu menn, og voru þar kvislingar enn að verki og aðstoð þeirra vel þegin. Já, sagan er ekki falleg, en hún er sönn, og hef ég þó alveg hlaupið yfir síðari tíma siðbætur, svo sem verzlunarfróðleik, er okkur var færður með prýðilega skipulagðri einokun og hýðingum treggáfaðra lærisveina, en sem sárabótum var inn á milli fleygt í okkur náðargjöfum og námsstyrkjum og var vel séð, að við þökkuðum það kyrfilega með bukki og beygingum. Hverjum eigum við að þakka, að þessir tímar eru liðnir og tætlunum af þeim þeytt út í veður og vind, svo sem hefði kjarnorkusprengja verið að verki ? Frændum okkar á Norðurlöndum eigum við það því miður ekki að þakka. Við höfum orðið að standa í því sjálfir og einir, nema hvað við áttum vini sem studdu okkur austan Atlantshafs og vestan. Hvort þær þjóðir, sem studdu okkur til endanlegra framkvæmda með því að viðurkenna sjálf- stæði okkar, gerðu það í algerlega óeigingjörnum tilgangi, um það mun sagan fjalla. Frelsi okkar höfum við þegið fyrst og fremst úr eigin hendi og við ætlum að reyna að halda á því í hvívetna, eftir því sem ástæður leyfa, og að minnsta kosti sjálfir ákveða, hverja sáttmála við gerum við hvern og einn. Ekki er því að leyna, að aðstaða okkar í bili er bæði tvísýn og tvíræð, en í því eigum við sammerkt heiminum gervöllum. Táknræn um aðstöðu okkar og vanda eru nokkur orð í bók, sem enski vísindamaðurinn Julian Huxley gaf út nýlega og kallar On Living in a Revolution. Ræðir hann þar
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156

x

Helgafell

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Helgafell
https://timarit.is/publication/1076

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.