Helgafell - 01.10.1946, Blaðsíða 153

LÉTTARA HJAL
335
OG DANIR
þeirra spor, þegar þeir nú heyja til úrslita þá
baráttu fyrir frelsi sínu, er vér höfum sjálfir
háð við sama aðila og við svipaða aðstöðu.
FÆREYINGAR Því nfur er cnn vanseð
um, hvcrmg ur sjalt-
stjórnarmálum Færevinga
ræðst. Að vísu voru Danir búnir að lofa því
að virða í öllu vilja færeysku þjóðarinnar, en
ckki hafði hún fyrr tjáð sig, með almennri
atkvæðagreiðslu, reiðubúna til að taka öll mál
sín í eigin hendur, en að það sýndi sig, að sú
drengskaparvíma, er runnið hafði óvart á
Dani upp úr styrjöldinni, var skyndilega þornn,
cnda bmgðu þeir öll sín loforð og þröngvuðu
Færeyingum til nýrra kosninga. Af þessu verð-
ur það ráðið, að Danir standa enn á mjög
svipuðu þroskastigi og þá er Islendingar áttu
mest saman við þá að sælda, en hafi Færey-
ingar kennt liðsmunar og látið sér vaxa í aug-
um það sýnishorn hins danska herveldis, sem
þeim var sent til auðmýkingar í sumar, þá
sýnir það, að þeir eru enn sem komið er helzt
til fátækir af mönnum, slíkum sem þcim, er
Islendingar sendu á þjóðfund sinn 1851, en
þá voru Danir líka að burðast við hersýning-
ingar hér norðurfrá og urðu sér til athlægis
fyrir. En auðvitað eiga Danir líka samúð okk-
ar skilda og það má ekki minna vera en að
það komi einhvers staðar fram, að þeim sé
vorkennt, því víst er það annað en gaman
að vera eitt grátbroslegasta nýlenduríki ver-
aldarsögunnar. „Aumingja Danmörk! Flún er
svo lítil, að maður grillir hana varla á heims-
kortinu. Alltaf hefur hún verið að tapa, og
loksins er hún orðin því svo vön, að hún reynir
sjálf að selja það, scm enginn tekur frá henni“.
Þessi orð mælti Georg Brandes í ræðu, sem
hann hélt um aldamótin, en ekki stöppuðu
þau meira stáli í Dani en svo, að mttugu ár-
um seinna seldu þeir enn Bandaríkjunum í
hendur fáeina svertingja, sem þeir höfðu um-
ráð yfir í Vestur-Indíum, fyrir fáeina dollara.
Það er því engin furða, þótt Dönum falli
þunglega að þurfa nú að láta Færeyjar af
hendi alveg gratís, en jafnvel þó að til þess
komi, mega þeir í raun réttri vel við una, á
meðan þeir hafa enn í sínum vörzlum nokk-
ur þúsund Grænlendinga, sem þeir geta dund-
að við að líta niður á, sér til hughreystingar.
#
#. *
Sem betur fer hafa Islendingar enga löngun
til að líta niður á aðrar þjóðir og telja sig ekki
þurfa á slíku oflæti að halda, sjálfstrausti sínu
til framdráttar. Þeir munu ekki heldur láta
nokkra þjóð gjalda þeirra einstaklinga, sem
kunna að verða til þess að skeyta skapi sínu
á þeim eða „fara í fýlu“ eins og Jón Sigurðsson
kvað Dönum tamt á sínum tíma, og þcir
munu meira að segja láta allt slíkt því minna
á sig fá sem þeim vex meiri fiskur um hrygg.
Það er þá fyrst er Islcndingar gerast sjálfir til
þess að velja þjóð sjnni óvirðingarorð og hrak-
ÞEIR SEM ÓVIRÐA yrða hana’„að
ÞJÓÐ SÍNA tel,a ser.mallð.skyk
og nærn ser höggv-
ið. Þess er t. d. skemmst að nunnast, að 1' á-
varpi, sem ýmsir málsmetandi menn hafa gef-
ið út í tilefni nýrrar fjársöfnunar til hjálpar-
starfsemi er reynt að vekja mcðaumkvun með
„frændþjóðum okkar í Þýskalandi og Austur-
ríki“. Ef svo ólíklega vildi til, að hér væri
átt við Þjóðverja, og um aðrar „frændþjóðir“
á þessum slóðum getur naumast verið að ræða,
þá er frændsemin óneitanlega nokkuð langt
sótt, því þar liggja að minnsta kosti ekki færn
en fimmtíu ættliðir á milli, enda getur vart
tvær þjóðir ólíkari að allri manngerð en Þjóð-
verja og íslendinga. Skyldleiki þessi, sem er
þýzk uppfinning, varð Þjóðverjum hins vegar
hentugt áróðurstæki og gerðist þess vegna sér-
staklega náinn á árunum fyrir styrjöldina. En
hvað dregur þá hina ágætu menn, er ég nefndi
áðan, til að ganga þessati gömlu nazistablekk-
ingu á hönd og boða þjóð sinni svo óhuggu-
lega frændsemi? Væntanlega er þetta aðeins
dæmi þess, hvernig mönnum getur orðið á
að vanvirða þjóð sína með gálausum orðum
og er hitt þá öllu verra, þegar slíkt er gert
með ráðnum hug og að óverðskulduðu, og
saknæmast þegar það hendir þá menn, sem
þjóðin ætti að mega bezt treysta og væntir
sér mests skilnings af. Sem betur fer er það
sjaldgæft, að ungir menntamenn bregðist trún-