Helgafell - 01.10.1946, Blaðsíða 128

Helgafell - 01.10.1946, Blaðsíða 128
310 HELGAFELL en gerir líka hug hans hversdagslega viðkvæman eins og kviku. Hann get- ur vel orðiS að velja á milli listar sinn- ar, sem veitir honum á víxl vonir og vonleysi, sólskin og þokudrunga, frjósemi og andlegan gadd, og allra annarra gæða lífsins. Heimilislaus og einmana á hann ef til vill að verða. Og varla fer hjá því, aS hann verði gerður að hornreku þar sem einhver búðarlokan er sett í öndvegið. ' Og þrátt fyrir allt má hvorki tregi né kuldaglott glepja hann svo, að hann sjái ekki vordöggina á stráun- um, sem einmitt er aS bíða eftir hon- um. Þrátt fyrir allt m.á ekki slokkna neisti samúðarinnar, sem tendrar varma í köldum brjóstum og gerir líf- iS líft. Án hans er jafnvel listin hljóm- andi málmur og hvellandi bjalla. Fyrir fimmtán árum gaf Kjarval út bók, sem nefnist Grjót. Hún fjallar að miklu leyti um skipulagsmál. Lista- maSurinn er nú sjálfur þannig gerður, að ekki er hentugt að ætla sér að skipuleggja hann. Hann ber hattinn sinn eins og honum þóknast, frjálsari en nokkur konungur hefur nokkurn tíma verið. Hann fer í vinnuföt sín til að ganga í þeim í Austurstræti, ef andinn blæs honum því í brjóst. Ég hef að vísu aldrei séð hann í kjól- fötum uppi í Svínahrauni, en hann væri vís til þess. Hann fer sinna ferða á allan hátt. ÞaS kann að þykja undarlegt þeim sem ekki þekkja til, aS í Grjóti og sjálfsagt víðar fer meist- arinn mörgum orðum um það, sem hann kallar ,,hinn fullkomna borg- ara“. Það er einstaklingurinn, sem er fullgildur þátttakandi í samfélaginu og ,,uppfyllir skylduna við það ósann- anlega. Gjöri hann ekki þetta, er hann ekki algildur borgari og ekki lista- maður“. Meistarann dreymdi um að skapa fegurð ekki aðeins á lérefti og pappír, heldur og í hlaðlist, hann dreymdi um að gera borgina að listaverki, sem skapaði fólkinu nýjan heim til nýs hugar. En hann fékk engu áorkað. ,,Staða listam.annsins,“ segir hann, ,,sem ekki er algildur borgari, líkist fræinu ofan á moldinni .... Þá fer ást hans til þjóðarinnar í felur og týnist í þokukenndum tiktúrum á- byrgðarlausra samfélaga. Tígulega stúlkan hættir að verða á vegi hans, hjarta hans breytir lit eftir mislyndi fólksins og augnabliksalvöru”. Mundi það ekki vera vanalegur skattur, sem menn gjalda fyrir það aS fá að lifa og starfa, að þeir ráða mið- ur en ætla mætti starfi sínu, enn síð- ur afleiðingum verka sinna ? Og getur stundum farið vel á því. Stórskáld eitt kvað svo aS orði: Ger mig sem skóg að hörpu þinni .... og þegar öllu er á botninn hvolft, eru þau örlög bezt. Meistaran- um, með yfirburði sína og snilld, finnst hann þá ekki vera annað en harpan, verkfærið, sem tilveran sjálf leikur lag sitt á. Honum er síður en svo í sjálfsvald sett, hverju hann má koma til leiðar meðal annarra manna, stundum mun honum líka finnast svo sem honum' sé hvorki sjálfrátt um yrkisefni né meðferð. En vera má, að hann verði þá miklu algildari borg- ari en hann gat órað fyrir. Og það er trúa mín, aS verka Kjarvals muni íslenzka þjóðin lengi njóta, og feg- urð þeirra og snilld muni verða henni æ meiri lífgaldur sem lengra líður. Einar ÓI. Sveinsson
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156

x

Helgafell

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Helgafell
https://timarit.is/publication/1076

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.