Helgafell - 01.10.1946, Blaðsíða 94

Helgafell - 01.10.1946, Blaðsíða 94
276 HELGAFELL til náms eSa starfs en þefykingu, /junn- áttu og leikni, sem menn hafi aflað sér í ýmsum greinum með mismun- andi ástundun og viS misjöfn náms- skilyrSi.og séuþví frekarmælikvarSi á, hvaS nemandinngeturlært en hvað hann hejur lært; aS þeim sé beitt á nákvæm- lega sama hátt viS alla og sömu regl- um alls staSar fylgt viS mat á úrlausn- um. og leyfi prófin þess vegna sam- anburð fjölda margra manna á örugg- ara grundvelli en flest önnur próf; aS meðalgildi úrlausnanna sé fundið fyrir hvert aldursskeið og fyrir hverja þraut, samkvæmt úrlausnum fjölda margra einstaklinga, og leiðir af því, að hægt er að sjá, hvernig úrlausnir einstakl- ingsins eru miðað við aldur eða röð, hve mikið hann er á undan eða eftir sínum aldri. — Þó að sjálfsagt hafi þótt aS tylla nokkru á klakkinn móti ótrú S.N. á sumum mælinganna, er ég honum al- gerlega sammála um það, sem í raun og veru er meginatriði greinar hans og dýpsta undiraldan frá upphafi til enda. MeginatriSiS er fólgið í tvíþættri viðvörun til þjóðarinnar. Gleymdu því aldrei, að sumt verður ekki mælt og að þetta sumt er einmitt hið verðmæt- asta í tilverunni. Varastu að glata nokkrum þrautreyndum, þjóðlegum verðmætum eða láta þau í skiptum fyrir önnur erlend, sem eigi eru betri kostum búin. Og er nokkuð til, sem jafnmikil þörf er á, að brýnt sé fyrir þjóðinni og einmitt þetta ? Því að þegar fyrra atriðið er að fullu gleymt og hið síð- ara að engu haft, þá eru dagar henn- ar taldir. 6. Viljinn og Verþih er hugleiðing um innblástur og kvæðagerð og jafnframt skýring S. N. á því, hvers vegna mat höfundar og lesanda á sama verki sé stundum svo gerólíkt. S.N. heldur því fram, aS innblástur sé ekki eins fágætur og margur held- ur. Margur sé skáld, þótt hann yrki ekki. Það, sem greinir skáldið frá öðr- um mönnum, sé ekki einungis anda- giftin, sem þau kunna að eiga á hærra stigi en almennt gerist, heldur viljinn og mátturinn til þess að láta hana í ljós með þeim hætti, að innblástur þeirra verði endurvakinn hjá lesandanum. Sumir eigi innblástur og vilja til þessa, en bresti máttinn. Þetta séu smá- skáldin og leirskáldin. Þau skrifi og skrifi, en kvæði þeirra fari inn um annað eyra lesandans og út um hitt, eins og hver annar hávaði. En sjálf verði þessi smáskáld hrifin af orðum sínum og þurfi alls ekki að vera skyni skroppin til þess, því aS hér komi til greina tengsl minninga og tilfinninga. Þegar þessi skáld lesi sjálf ljóS sín eða önnur rit, veki þau fyrir mátt hugartengslanna hjá þeim endurminn- ingu þeirra sælustunda, sem andinn var yfir þeim. Þess vegna finnist þeim ljóðin hrífandi og geti ekki skilið annað en svo sé, þótt þau verði venju- legum lesanda ekki annað en hvim- leitt gjálfur. — Loks séu svo hinir fáu útvöldu, góðskáldin og þjóðskáldin, sem virðist eiga allt í senn, anda- giftina, viljann og máttinn. Þau knýji hvern góðan lesanda til þess aS endurlifa það, sem þau hafi sjálf fundið. Ekki takist þeim þetta þó allt- af. Verk þeirra verði misjöfn, og þeim muni oft finnast, að hið dásamlegasta, sem fyrir þeim vakti, hafi þeir aldrei getað sagt til hlítar. Auk þessa geti svo aldarandi og umhverfi búið miklu skáldi þau skilyrði, er fæstum eða
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156

x

Helgafell

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Helgafell
https://timarit.is/publication/1076

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.