Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2005, Blaðsíða 12

JACQUES LE GOFF
unarafl og menningu í skilningi mannfræðinnar. Segja má að sú fræðigrein hafi
átt mestan þátt í því að auðga hugsun hans um miðaldimar, hvað varðar bæði af-
stöðuna til viðfangsefnisins og þau hugtök sem nýtast til að kanna það. Rann-
sóknahópurinn sem hann myndaði heitir enda Groupe d’anthropologie histor-
ique de l’Occident médiéval og er enn til.
Arið 1996 kom út löng og efnismikil ætdsaga Heilags Lúðtúks Frakkakonungs
frá 1226 til 1270. Þar má segja að öll sú endurskilgreining á aðferðum og spum-
ingum sagnfræðinnar hafi borið ávöxt með nýrri tegund ævisagna sem vafalaust
á eftir að hafa mikil áhrif á það hvernig menn rita ævisögur á næstumn.
Sem forysttunaðtu Annálahreyfingar gegndi Le Goff tun árabil áhrifastöðmn
í frönsku menningarhfi. Haxm stjómaði rannsóknaháskólanum Ecole des haut-
es émdes en sciences sociales og ritstýrði tímariti hrejdingarinnar Les Annales.
Hann hefur einnig verið ömll að miðla til almennings Hmeskju um miðaldir og
rannsóknir á þeim, bæði í ritá en ekki síður sem einn af stjómendum hins tdn-
sæla útvarpsþáttar Les lundis de Phistoire (Sagnfræði á mánudegi) á menningarút-
varpsstöðinni France Culture.
Toifi H. TuUnius
Þegar ítalskir húmanistar smíðuðu hugtakið „miðaldir“ á síðari hluta 15.
aldar (Giovanni Andrea, bókavörður páfans árið 1469) var það til að gera
greinarmun á „gömlu mönnunum“ frá fyrri öldmn og „samtímamönnum
okkar í nútímanum“, þ.e. endurreisnarmönnum. Þetta var tilraun til að
skipta heimssögunni í tímabil á grundvelli hreinna jarðneskra sjónarmiða
að hætti leikmanna, þótt eigi að síður hafi mikið eimt eftir af gamalli
kristinni söguskoðun þar sem heimssögunni er skipt í sex heimsaldra frá
sköpuninni. Byggtvar á andstæðuparinu „fornt“ og „nútímalegt“ sem var
hlutlaust þegar það fyrst kom ffam snemma á miðöldum, en varð gildis-
hlaðnara efrir því sem á leið. Lengi þýddi „nútímalegt" bara það sem til-
heyrði samtímanum, deginum í dag. Frá og með lokum 13. aldar fór að
gæta vissrar hugmtmdar um framfarir og um baráttu við fortíðina. Ars
nova er tónlistarstefna sem hyllir nýja tónlist á kostnað þeirrar sem
stunduð var fyrir 14. öldina. Logici modemi og tbeologi modemi haína ar-
istótelismanum sem hafði búið undir gerjuninni sem átti sér stað í skóla-
speki háskólamanna á 13. öld. I Defensorpacis frá 1324 leggur Marsílíus
frá Padóvu grtmn að stjórnmálum sem eru aðskilin frá trúmálum, að ríki
io