Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2005, Page 28

ÁSDÍS R. AIAGNÚSDÓTTER
amir komu. Hann nefnir einnig sögur hans um yfimáttúrulegar verur
sem taka á sig mynd lítilla, hrukkóttra kvenna sem þrífa hús án þess að
meiða nokkurn mann. Þær geti svo breyst í fagrar konur og hafi margir
menn gengið að eiga þær með einu skihrði þó sem er breytilegt eftir
sögunum: að eiginmennimir re\mi aldrei að sjá þær naktar, að þeir for-
vitnist ekki um gerðir kvennanna á laugardögum og að þeir séu ekki
viðstaddir þegar þær fæða bam. A meðan eiginmennimir standa við gefin
heit gengur allt eins og í sögu og þeir njóta rírðingar og velsældar, en
svíki þeir loforðið missa þeir konuna og síga fer á ógæfuhlið. Sumar þess-
ara kvenna breytast í slöngur einn eða fleiri daga í viku og efdr því sem
Gervasius heldur fram er það vegna fahnna synda sem Guð refsar kon-
unum á svo grimmilegan hátt. Jean frá Arras neínir svo söguna mn ridd-
arann Roger frá Cháteau Rousset í suðurhluta Frakklands sem gekk að
eiga álfkonu en hún lét hann lofa þrí að reyna aldrei að sjá hana nakta.
Hann lofaði þrí og gekk honum allt í haginn þar til dag einn að hann gat
ekki staðist löngunina að sjá konu sína klæðalausa, fór til hennar þar sem
hún var að baða sig en hún stakk þá höfði sínu ofan í vatnið, breytnst í
slöngu og hvarf (bls. 116-118).4 5
Margar ffásagnir em til frá miðöldum þar sem aðalsöguhetjan hittir álf-
konu sem fellst á að giftast honum með þrí skilyrði að hann rírði bami
sem hún setur. Þau ganga í hjónaband, eignast börn og hfa í sátt þar til
eiginmaðurinn brýtur bannið og álfkonan snýr aftur til síns heima, með
eða án barnannad I riti sínu Les Fées au moyen age telur Lamence Harf-
Lancner upp ýmsar skyldar frásagnir sem skrifaðar vom á latínu frá lok-
um 12. aldar og upphafi 13. aldar sem varðveist hafa í verkum Walters
Map (De nugis cunalium), Geoffroi frá Auxerre (Super Apocalypsini), og
Gervasiusar frá Tilbury (Otia Impenalia), þar á meðal þær sem Jean ffá
Arras tilgreinir sjálfur í upphafi sögu sinnar.6 Eins og franski sagnffæðing-
urinn Jacques Le Goff bendir á í ffægri grein sinni urn Melúsínu er auð-
4 Sjá líka Gervais de Tilbury, Le livre des jnerveilles, préface de Jacques Le Goff, Par-
ís: Les Belles Lettres, 1992, bls. 148-150.
5 Um gerð þessara sagna, sjá Laurence Harf-Lancner, Les Fées au rnoyen dge. Morgan
et Mélusine. La naissance desfées, París: Champion, 1984, bls. 85-117.
6 Sama rit, bls. 119-154. Jacques Le Goff gefur einnig góða yfirsýn jrfir þessar sögur
og merkingu þeirra í grein sinni: ,JVlélusine maternelle et défricheuse", Pour un aut-
re moyen dge, París: Gallimard, 1977, bls. 307-331. Þessi mikilvæga umfjöllun urn
Melúsínu birtist fyrst í Annales E.S.C., maí-ágúst 1971, bls. 587-622. Sjá líka Claude
Lecouteux, Mélusine etle Chevalier au cygne, París: Imago, 1997, bls. 24—35.
2 6