Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2013, Side 39

XVI VISINDARAÐSTEFNA H I
FYLGIRIT 73
ingar fangar breytíngar á endurinnlagnartíðni einstakra sérgreina
og varpar sýn á þær breytingar. Tíðni endurinnlagna 2011/2012 var
15,4%- Endurinnlagnir kvenna/karla voru 18,9%/14,1% og hlutfall
kvenna/karla var 60,3/39,7%. Endurinnlagnir voru algengastar hjá
40-49 ára (21,5%), fráskildum (29,6%) og höfuðborgarbúum (21,0%).
Spá má fyrir um líkur sjúklinga á endurinnlögnum. Ef sjúklingar eru
ekki hjúkrunarþyngdarflokkaðir (OR=2,432; p=0,001), eru fráskildir
(OR=l,934; p=0,047) og búa á höfuðborgarsvæðinu (OR=l,852; p=0,024)
eru líkur þeirra á endurinnlögn 41,3% samanborið við 7,5% ef sjúklingur
er hjúkrunarþyngdarflokkaður á útskriftardegi, ekki fráskilinn og
búsettur úti á landi.
Ályktanir: Tölfræðileg gæðastýring er hentugt verkfæri tíl að vakta
gæði í heilbrigðisþjónustu og greina vandamál, en lagar þau ekki.
Greind voru ýmis einkenni og áhættuþættir endurinnlagðra sjúklinga.
Samhljómur er með sumum rannsóknum á endurinnlögnum en frá-
brugðinn öðrum.
E 92 Tengsl afnáms afgreiðsluhámarks á þunglyndislyf og notk-
unarmynsturs þeirra
Guörún Þengilsdóttir1-, Helga Garðarsdóttir3,4, Anna B. Almarsdóttiru, Chris B.
McClure5-6, Eibert R. Heerdink33
'Lyfjafræðideild HÍ, JRannsóknastofnun um lyfjamál Hl, 3Div Pharmacoepidemiol & Clin
Pharmacol, Dpt Pharmaceutical Sciences, Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences, Utrecht
University, 4Dpt Clin Pharmacy, University Med Center Utrecht, 'Miðstöð í lýðheilsuvísindum
HÍ, 'College of Public Heaith & Human Sciences, Oregon State University, BNA
gth2@hi.is
Inngangur: Þann 1.3.2009 var afnumin sú regla að einungis mættí
afgreiða eins mánaðar skammt af sérhæfðum serótónín endurupp-
tökuhemlum (SSRI). Markmið rannsóknarinnar var að meta áhrif
breytingarinnar á nýgengi og tíðni þess að leysa einungis út eirtn lyfseðil
meðal nýrra notenda þunglyndislyfja.
Efniviður og aðferðir: Upplýsingar voru sóttar í lyfjagagnagrunn
Landlæknisembættísins um alla 18-69 ára einstaklinga sem hófu með-
ferð á þunglyndislyfjum frá 1.3.2006 tíl 28.2.2010. Rannsóknarþýðinu
var skipt í fjögur 12 mánaða tímabil, þrjú samanburðartímabil (2006,
2007 og 2008) og eitt íhlutunartímabil (2009). Nýgengitíðni (fyrir 1.000)
eftír aldri, kyni og tegund þunglyndislyfja var mæld og borin saman
með nýgengistíðnihlutföll (incidence rate ratíos, IRR) með 95% ör-
yggisbilum. Prósentuhlutfall nýrra notenda sem leystu einungis út einn
lyfseðil var mælt í hverju tímabili eftír aldri, kyni og tegund þunglyndis-
lyfja og fjölþátta aðhvarfsgreining var notuð til að meta odds ratíos (OR)
fyrir að leysa einungis út einn lyfseðil.
Niðurstöður: Heildamýgengistíðni lækkaði úr 33,10 í 28,71 á 1.000 (IRR
0,87; 0,78-0,79) milli 2006 og 2009 en nýgengistíðni SSRI breyttíst ekki.
Nýgengistíðni þess að afgreiða þriggja mánaða skammt jókst úr 5,49 í
13,82 á 1.000 frá 2006-2009 (IRR 2,05; 1,87-2,24). Heildarhlutfall þeirra
sem leystu einungis út einn lyfseðil jókst úr 33,3% í 36,2% (OR 1,13; 1,02-
1,25) frá 2006-2009, en úr 30,0% í 34,1% (OR 1,19; 1,06-1,33) fyrir SSRI á
sama tímabili.
Ályktanir: Breyting á greiðsluþátttöku virðist ekki hafa haft áhrif á
nýgengistíðni. Hins vegar hækkaði hlutfall þeirra sem leystu einungis
út einn lyfseðil, sem gæti leitt tíl aukinnar lyfjasóunar. Skynsamlegra
væri út frá klínísku sjónarhomi að hefja meðferð á þunglyndislyfjum á
minni skammti, sem gefur kost á tíðari eftirfylgni.
E 93 Hagfræðilegt mat á nálaskiptiþjónustu sem forvörn gegn
útbreiðslu HIV meðal sprautufíkla á íslandi
Elías Sæbjöm Eyþórsson1, Magnús Gottfreðssonu, Tinna Laufey Ásgeirsdóttir3
‘Læknadeiid HÍ, !smitsjúkdómadeild Landspítala, 3hagfræðideild HÍ
esel0@>hi.is
Inngangur: Frá árinu 2007 hefur fjöldi HlV-smita aukist meðal sprautu-
fíkla á íslandi og síðastliðin tvö ár hafa þeir verið tæplega helmingur
allra nýgreindra. Markmið rannsóknarinnar var að meta hvort nála-
skiptiþjónusta væri kostnaðarhagkvæm sem forvörn gegn útbreiðslu
HIV meðal sprautufíkla á íslandi.
Efniviður og aðferðir: Kostnaðarnytjagreining var gerð út frá samfélags-
legu sjónarhomi. Verðlagsár greiningarinnar er 2011 og við núvirðingu
var miðað við 3% afvöxtunarstuðul. Borið var saman 10 ára tímabil
(2011-2020) með og án nálaskiptíþjónustu. Kostnaðamytjahlutfallið var
reiknað út frá kostnaði á hvert lífsgæðavegið lífár. Næmisgreining var
gerð á öllum helstu forsendum.
Niðurstöður: Kostnaður samfélagsins vegna HlV-smita meðal sprautu-
fíkla á tímabilinu 2011-2020 var metínn vera 1.062.608.598 kr. án
nálaskiptíþjónustu en 1.087.080.804 kr. með nálaskiptiþjónustu.
Umframkostnaður vegna nálaskiptiþjónustu var því 24.472.207 kr. Með
nálaskiptiþjónustu var hægt að koma í veg fyrir 4,53 HlV-smit og bjarga
7,39 lífsgæðavegnum lífárum á tímabilinu. Kostnaður vegna hvers
aukalegs lífsgæðavegins lífárs var 3.313.572 kr.
Ályktanir: Samkvæmt viðmiði Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar er
aðgerð kostnaðarhagkvæm ef hún skilar einu lffsgæðavegnu lífári undir
þrefaldri vergri landsframleiðslu á einstakling. Árið 2011 var þreföld
verg landsframleiðsla á íslandi 15.329.757 kr. Næmisgreining á helstu
forsendum skilaði kostnaði innan þessara marka. Niðurstöður rann-
sóknarinnar benda því til þess að nálaskiptiþjónusta sé kostnaðarhag-
kvæm forvörn gegn útbreiðslu HlV-meðal sprautufíkla á íslandi.
E 94 Notagildi heilsufarstengds sjálfsmats í endurhæfingu fólks
með langvinna verki
Kristín Þórarinsdóttir1-, Kristín Bjömsdóttir1, Jón Haukur Ingimundarson34
'Hjúkrunarfræðideild HÍ, 3heilbrigðisvísindasviði HA, 3féiagsvísindadeild HA, 'Stofnun Vil-
hjáims Stefánssonar
khstin@unak.is
Inngangur: Heilsufarstengda sjálfsmatíð er starfsaðferð sem þróuð var
af doktorsnemandanum og byggt á gagnreyndri þekkingu. Matið er
notað innan þriggja heilbrigðisstofnana á Islandi.
Efniviður og aðferðir: Meginmarkmið rannsóknarinnar eru að þróa
þekkingu um hvemig notkun heilsufarstengds sjálfsmats mótar
þátttöku sjúklinga með langvinna verki í endurhæfingu og hjálpar
þeim til að öðlast vellíðan og takast á við erfiðleika í daglegu lífi.
Rannsóknin var byggð á hugmyndafræði notendamiðaðrar nálgunar
(person/client/user/patient-centred care) og kenninga um eðli
umönnunar (logic of care) sem endurspeglast í starfsháttum fagstétta.
Rannsóknaraðferðin er etnógrafísk þar sem rannsakandi fylgdist með
því hvemig sjálfsmatíð var notað í daglegu starfi. Rannsakandi dvaldi
með þátttakendum í aðstæðum daglegs lífs, tók óformgerð og hálf-
formgerð viðtöl (alls 62) og skoðaði venjur, gildismat og siði á vinnu-
staðnum. Þátttakendur voru 14 sjúklingar með langvinna verki, tveir
læknar, fimm hjúkrunarfræðingar, fimm sjúkraliðar, tveir iðjuþjálfar,
þrír sjúkraþjálfar og einn félagsráðgjafi. Gagnasöfnun stóð yfir í 18 mán-
uði, með fjómm eins mánaðar hléum.
Niðurstöður: Fjölmargir þættir í endurhæfingunni endurspegluðu
LÆKNAblaðið 2013/99 39