Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2013, Blaðsíða 42

XVI VISINDARAÐSTEFNA Hl
FYLGIRIT 73
E 101 Hrein pneumókokkafjölsykra lamar kímstöðvarhvarf og eyðir
til frambúðar mótefnaseytandi frumum sem hafa myndast við frum-
bólusetningu nýburamúsa með próteintengdu fjölsykrubóluefni
Stefanía P. Bjamarson' 2, Hreinn Benónísson'-2, Giuseppe Del Giudice3, Ingileif
Jónsdóttir1-2'4
'Ónæmisfræöideild Landspítala, 'læknadeild HÍ, 'Novartis Vaccines & Diagnostics, Siena,
Ítalíu, 'íslenskri erfðagreiningu
stefbja@landspitali.is
Inngangur: Við höfum sýnt að endurbólusetning með hreinni pneumó-
kokkafjölsykru (PPS) undir húð (s.c.) skerðir PPS-sértækt mótefnasvar,
sem hefur myndast við frumbólusetningu með próteintengdu fjölsykru-
bóluefni (Pnc-TT), en ekki ef bólusett er um nefslímhúð (i.n). Markmið
rannsóknarinnar var að meta langtímaáhrif endurbólusetninga með
PPS á svörun fjölsykrusértækra B-minnisfrumna í milta, og ratvísi PPS-
sértækra mótefnaseytandi frumna og viðhald í beinmerg (BM).
Efniviður og aðferðir: Nýburamýs (einnar viku) voru frumbólusettar
s.c. eða i.n. með Pnc-TT og ónæmisglæðinum LT-K63 og endurbólusettar
með PPS+LT-K63 eða saltvatni 16 dögum síðar. Miltu voru einangruð á
sjöunda degi eftir endurbólusetningu og vefjasneiðar litaðar með PNA
(kímmiðjur). Fjöldi IgG+ mótefnaseytandi frumna (AbSC), sem voru
sértækar fyrir fjölsykru- eða próteinhluta bóluefnisins, var metinn í
milta og beinmerg (BM) með ELISPOT 7, 23 og 39 dögum eftir endur-
bólusetningu.
Niðurstöður: Sjö dögum eftir endurbólusetningu voru virkar kímstöðv-
ar flestar í músum sem voru endurbólusettar með PPS i.n. en fæstar
í þeim sem fengu PPS s.c. Einnig var tíðni fjölsykrusértækra AbSCs í
milta, en ekki í BM, marktækt lægri eftir endurbólusetningu með PPS
s.c. en saltvatni s.c. eða PPS i.n. Sama sást á 23. og 39. degi, nema hvað þá
greindust einnig marktækt færri fjölsykrusértækar AbSCs í BM eftir PPS
s.c. endurbólusetningu miðað við saltvatn s.c. eða PPS i.n. Þessi fækkun
AbSC endurspeglaðist í lægri styrk og sækni PPS-sértækra mótefna í
sermi og minni verndarmætti gegn pneumókokkasýkingum.
Ályktanir: Endurbólusetning með hreinni fjölsykru undir húð eyðir
til frambúðar fjölsykrusértækum minnisfrumum og mótefnaseytandi
frumum sem hafa myndast við frumbólusetningu með próteintengdu
fjölsykrubóluefni.
E 102 Hlutur ósérhaefða ónæmiskerfisins í sérhæfingu CD8+ TSt
frumna
Andri Leó Lemarquis', Una Bjarnardóttir2, Jóna Freysdóttir'* Björn Rúnar
Lúðvíksson''2
'Læknadeild HÍ, 'ónæmisfræðideild Landspítala
aii10@hi.is
Inngangun Meinmyndun fjölda sjúkdóma er orsökuð af röskunábæligetu
ónæmiskerfisins. Aukinn áhugi er á hlutverki CD8+ T stýrifrumna (TSt)
í því samhengi. Markmið rannsóknar er að meta hlut ósérhæfða ónæm-
iskerfisins í sérhæfingu CD8+ framkallaðra TSt (iTSt) og bæligetu þeirra.
Efniviður og aðferðir: Óþroskaðar manna CD8+ T-frumur skilgreindar
sem CD25-CD45RA+ voru einangraðar úr einkjarna blóðfrumum og
ræktaðar í fimm daga á anti-CD3 húðuðum plötum með anti-CD28,
IL-2, TGF-þl með og án IL-ip eða TNF-a. Hl að meta bælivirkni frumn-
anna voru þær settar í ósamgena rækt með CFSE lituðum einkjama
blóðfrumum og Epstein-Barr súperantigen púlseruðum B-frumum
(EBB). Sérhæfingarfærni óreyndra CD8+ T frumna í iTSt var metinn í
samrækt við ósamgena þroskaðar angafrumur af stórkymingsuppmna
(mDC) með og án IL-2 og TGF- pl. Svipgerð iTSt var ákvörðuð með
flæðifrumusjá. CD8+ iTSt svipgerð var skilgreind sem CD8+CD127-
CD25highFoxP3+.
Niðurstöður: IL-ip og TNF-a hamla ekki sérhæfingu CD8+ iTSt (% sér-
hæfðra án IL-1 p eða TNF-a =19,4 % vs með IL-ip =18,0% eða með TNF-a
=17,15%; p = n.s.). Bólgumiðlarnir virðast þó hindra bæligetu þeirra (%
frumuskiptinga, iTSt 15,2% vs iTSt með IL-ip 22,3%; p <0,05). Virkjun
óþroskaðra CD8+ T frumna með ósamgena mDC leiddi til marktæks
meiri sérhæfingar CD8+ iTSt (9,5%, p< 0,03). Sérhæfingin var aukinn ef
í rækt var utanaðkomandi IL-2 og TGF-þl (% CD8+ iTSt án IL-2/TGF-p
=19,5% vs með =15,9%). Tjáning CD80 og CD86 yfirborðssameinda hjá
angafrumum var auk þess markvert minni ef þær voru útsettar fyrir
CD8+ iTSt.
Ályktanir: lL-lp og TNF-a virðast ekki hamla þroskun CD8+ iTSt
svipgerðar. Starfhæfni CD8+ iTSt er þó skert af IL-ip og TNF-a. Örvun
óþroskaðra CD8+ T fmmna með ósamgena mDC virðist leiða til CD8+
TSt þroskunar.
E 103 Virðisaukandi og virðissnauð vinna hjúkrunarfræðinga á
bráðamóttöku
Sólrún Rúnarsdóttir''4, Helga Bragadóttir3-4, Helgi Þór Ingason2, Snjólfur Ólafsson'
'Viðskiptafræðideild, 2iðnaðarverkfræði-, vélaverkfræði- og tölvunarfræðideild og 3hjúkrunar-
fræðideild HÍ, 4Landspítala
solrunrQlandspitali. is
Inngangur: Gæði hjúkrunar skipta sköpum fyrir árangur þjónustunnar.
Mikilvægt er að nýta þekkingu hjúkrunarfræðinga sem best í þágu
sjúklinga á bráðamóttöku. Virðisaukandi vinna hjúkrunarfræðinga
felur í sér vinnu sem mikilvægt er að hjúkrunarfræðingar sinni þar sem
hún stuðlar að velferð sjúklinga. Virðissnauð vinna hjúkmnarfræðinga
er vinna sem ekki þjónar hagsmunum sjúklinga beint eða er hreinlega
sóun. Tilgangur þessa verkefnis var að varpa ljósi á virðisaukandi og
virðissnauða vinnu hjúkrunarfræðinga á bráðamóttöku.
Efniviður og aðferðir: Gerð var bein vettvangsathugun á hjúkr-
unarfræðingum á bráðamóttöku Landspítala. Þátttakendum, sem vom
reyndir hjúkmnarfræðingar, var fylgt eftir heilar 10 vaktir eða í samtals
80 klukkustundir og var gögnum um vinnu þeirra safnað í handtölvu og
á stafrænt upptökutæki.
Niðurstöður: Samtals voru 77,35% af vinnutíma hjúkrunarfræðinga
virðisaukandi og fór mestur tími þátttakenda í beina og óbeina umönn-
un sjúklinga eða 67,84% sem telst virðisaukandi fyrir sjúklinga. Þættir
sem mældust títt og teljast til virðissnauðrar vinnu og nokkur tími fór
í eru til dæmis að fylla út rannsóknarbeiðnir og að undirbúa rúmstæði.
Vinna þátttakenda var títt rofin þar sem þeir þurftu að beina athyglinni
að einhverju nýju, þeir vom mikið á ferðinni á milli staða innan deildar-
innar og þurftu oft að sinna fjölverkavinnslu.
Ályktanir: Mestur hluti vinnutíma hjúkmnarfræðinga á bráðamóttöku
fer í virðisaukandi vinnu, en þó er svigrúm til úrbóta þar sem greina
má atriði sem draga úr virði vinnunnar. Mikilvægt er fyrir hjúkrunar-
fræðingana sjálfa, samstarfsfólk þeirra, stjómendur og ráðamenn að átta
sig á, viðurkenna og vinna með áhrifaþætti vinnunnar svo auka megi
virði hennar og þar með gæði þjónustunnar og öryggi sjúklinga.
42 LÆKNAblaðið 2013/99