Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2013, Side 62

XVI VISINDARAÐSTEFNA H
FYLGIRIT 73
í
E 166 Greining á fituefnasamsetningu krabbameinsfrumna með
vökvaskilju tengdri raðtengdum massagreini
Finnur Freyr Eiríksson1-2, Sigríður Þóra Kristinsdóttir1, Baldur Bragi Sigurðsson2,
Sesselja Ómarsdóttir', Helga M. Ögmundsdóttir1, Margrét Þorsteinsdóttir1'2
’Heilbrigðisvísindasviöi HÍ, 2ArcticMass
ffeWhi.is
Inngangur: Orkuskipti krabbameinsfrumna eru frábrugðin því sem
gerist í eðlilegum frumum. Margar gerðir krabbmeinsfrumna tjá
fitusýrusýnþasa í mun meira mæli en eðlilegar frumur og virðast vera
háðar virkni hans til lífs. Hýdroxýeikósatetraenóín sýrur (HETEs)
eru afurðir lípoxýgenasa (LOX) og tengjast framvindu krabbameina.
Prótólichesterín sýra (PS), er virkur hindri á 5- og 12-LOX og hindrar
líklega einnig fitusýrusýnþasa. Markmið verkefnisins var að þróa
mæliaðferð fyrir vökvaskilju tengda raðtengdum massagreini (LC-MS/
MS) til að meta fituefni í krabbameinsfrumum með tilliti til rannsókna á
efnum sem hafa áhrif á fituefnaskipti.
Efniviður og aðferðir: Hönnun tilrauna var beitt við skimun og hámörk-
un á marktækum breytum við þróun mæliaðferðar til magngreiningar á
palmitxn sýru, HETEs og LTB4 á LC-MS/MS. Þrjár mismunandi sýna-
meðhöndlunar aðferðir voru prófaðar; fastfasa skiljun, prótein felling
og vökva-vökva skiljun. HETEs og LTB4 í æti krabbameinsfrumna var
magngreint með hámarkaðri LC-MS/MS fyrir og eftir örvun og meðferð
með PS.
Niðurstöður: Ekki var hægt að magngreina palmitín sýru vegna
mengunarvandamála. LC-MS/MS aðferð var þróuð og gilduð til
magngreiningar á LOX afurðunum; LTB4, 5- og 12-HETE. Mjög lágur
styrkur mældist fyrir LTB4 og HETEs í krabbameinsfrumum fyrir örvun.
Krabbameinsfrumur hafa verið örvaðar með kalsíum jónaferju og arakí-
dónsýru og mun LTB4 og HETEs verða magngreint með hámarkaðri
aðferð.
Alyktanir: Aðgát þarf til að forðast fitusýrumengun til að ná nákvæmri
greiningu á palmitínsýru með massagreini. Lokið er þróun og gildingu
til að magngreina LOX afurðir í krabbameinsfrumum. Til að auka
framleiðslu krabbameinsfrumna í rækt á LOX afurðum þarf að örva
frumumar.
E 167 Lífslíkur sjúklinga með lymfóplasmacýtískt
eitilfrumukrabbamein/Waldenströms makróglóbúlinemíu.
Lýðgrunduð rannsókn á 1.555 sjúklingum greindum í Svíþjóð frá
1980 til 2005
Sigurður Y. Kristinsson1-2, Sandra Eloranta’, Paul W. Dickman3, Therese M-L
Andersson3, Ingemar Turesson4, Ola Landgren15, Magnus Björkholm1
’Dpt Med, Div Hematol, Karólínska sjúkrahúsinu í Solna og Karólínsku stofnuninni í
Stokkhólmi, -læknadeild HÍ, blóðmeinafræðideild Landpítala, 3Dpt Med Epidemiol &
Biostatistics, Karólínsku stofnuninni í Stokkhólmi, 4Dpt Hematol, Skáne háskólasjúkrahúsinu í
Maimö, ’Center for Cancer Research, National Cancer Institute, NIH, Bethesda, BNA
sigurdur.kristinsson@ki.se
Inngangur: Waldenströms makróglóbúlínemía (WM) er krónískt
eitilfrumukrabbamein sem einkennist af lymfóplasmacýtísku eitil-
frumukrabbameini (lymphoplasmacytic lymphoma; LPL) í beinmerg
og einstofna mótefni (M-prótein) af IgM tegund í blóði. Meðferð
sjúklinga með LPL/WM hefur breyst verulega á undanfömum árum,
með aukinni notkun á nýjum tegundum lyfja, til dæmis einstofna
mótefnum, talídómíðs- og bortezomib. Engar lýðgrundaðar rannsóknir
og fáar slembiraðaðar rannsóknir hafa verið gerðar til að meta lifun hjá
nýgreindum sjúklingum með LPL/WM.
Efniviður og aðferðir: Við framkvæmdum lýðgrundaða rannsókn á
öllum LPL/WM sjúklingum sem greindust £ Svíþjóð frá 1980 til 2005.
Upplýsingar um greind tilfelli vom fengin frá sænsku krabbameins-
skránni og sænsku sjúklingaskránni. Sjxiklingum var fylgt eftir til 31. des-
ember 2007. Hlutfallslegt lifunarhlutfall (relative survival rate; RSR) og
dánartíðni (excess mortality rate ratio; EMRR) var reiknað til að meta lifun.
Niðurstöður: Alls greindust 1.555 sjúklingar með LPL/WM á rannsókn-
artímanum. Lífslíkur LPL/WM sjúklinga jukust marktækt (p = 0,007) á
tímabilinu frá 1980 til 2005, með fimm-ára RSR = 0,57 (95% öryggisbil
0,46-0,68), 0,65 (0,57-0,73), 0,74 (0,68-0,80), 0,72 (0,66 -0,77), og 0,78 (0,71-
0,85) fyrir sjúklinga sem greindust 1980-1985,1986-1990,1991-1995,1996-
2000 og 2001-2005. Eins og fimm ára RSR jókst í öllum aldurshópum.
Sjúklingar með WM höfðu lægra EMRR miðað við LPL (EMRR=0,38;
0,30-0,48). Hár aldur við greiningu tengdist lakari lifun (p <0,001).
Alyktanir: Lífslíkur sjúklinga með LPL/WM hafa aukist undanfarin ár.
Þrátt fyrir þessa aukningu er þörf á nýjum og betri lyfjum til að bæta
horfur LPL/WM enn frekar, sérstaklega hjá öldruðum.
E 168 Er árangur skurðaðgerða við lungnakrabbameini síðri hjá
öldruðum?
Kristján Baldvinsson1, Andri Wilberg Orrason1, Húnbogi Þorsteinsson’, Martin Ingi
Sigurðsson3, Steinn Jónsson4, Tómas Guðbjartsson1-2
'Læknadcild HÍ, ’hjarta- og lungnaskurðdeild, 3svæfinga- og gjörgæsludeild, 4lungnadeild
Landspítala
kristjan.baldvins@gmail.com
Inngangur: Aldraðir eru vaxandi hluti þeirra sem greinast með lungna-
krabbamein og geta því þurft skurðaðgerð. Óljóst er um árangur þess-
ara aðgerða hjá öldruðum og var tilgangur rannsóknarinnar að karxna
árangur skurðaðgerða í þessum aldurshópi.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn á sjúklingum sem gengust
undir skurðaðgerð vegna lungnakrabbameins (smáfrumukrabbamein
undanskilin) á íslandi 1991-2010. Einstaklingar 75 ára og eldri (n=108,
21%) voru bornir saman við yngri sjúklinga (n=404, 79%) með tilliti
til áhættuþátta, fylgikvilla, stigunar eftir aðgerð (pTNM) og lifunar.
Fjölbreytugreining var notuð til að meta forspárþætti langtíma heildar-
lifunar og áhrif aldurs á árangur aðgerðanna.
Niðurstöður: Karlmenn voru marktækt fleiri á meðal eldri sjúklinga
(61% vs 48%; p=0,02) og tíðni kransæðasjúkdóms (47% vs 22%; p<0,001)
hærri. Lungnastarfsemi var hins vegar sambærileg í hópunum. Eldri
sjúklingar gengust oftar undir fleygskurð (24% vs 8%; p<0,001) og
sjaldnar undir lungnabrottnám (4% vs 16%; p<0,001). Æxlisstærð í
hópunum var sambærileg en eldri sjúklingar greindust á lægri TNM-
stigum, eða 91% vs 71% á stigi I+II (p<0,001). Skurðdauði var innan
við 1% í báðum hópum og tíðni alvarlegra og minniháttar fylgikvilla
sambærileg. Ekki reyndist heldur marktækur munur á legutíma. Fimm
ára heildar- og sjúkdómasértæk lifun var sambærileg i báðum hópum
(p>0,l). í fjölbreytugreiningu reyndust stigun, greiningarár og frumu-
gráðun sjálfstæðir forspárþættir fyrir langtíma lifun, en aldur aldur >75
ára hafði ekki marktæk áhrif á lifun (p=0,57).
Alyktanir: Langtíma sjúkdómasértæk lifun reyndist sambærileg fyrir
eldri og yngri sjúklinga eftir skurðaðgerð við lungnakrabbameini.
Niðurstöður okkar benda til þess að skurðaðgerð sé ekki síðri með-
ferðarkostur hjá eldri sjúklingum en þeim yngri.
62 LÆKNAblaöið 2013/99