Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2013, Blaðsíða 97

XVI VISINDARAÐSTEFNA H I
FYLGIRIT 73
Ljósörvaefnin voru tengd 3,6-dí-O-tert-bútýldímetýlsýlíl-kítósani
(DiTBDMS-CS) þannig að 10% fjölliðueininganna voru setnar.
Trímetýlammóníumýl (TMA) eða 1-metýlpíperzínýl (MP) hópar voru
síðan tengdir inn á þá hópa fjölliðukeðjunnar sem ekki voru setnir með
ljósörvaefni og TBDMS vemdarahóparnir fjarlægðir. Mælingar á breyti-
legri ljósörvun (dynamic lightscattering) sýndu að burðarefnin mynduð
nanóagnir í vatnslausn með 100-400 nm þvermál. Það var mögulegt
að örva efnin með rauðu ljósi (650 nm) en það er ákjósanlegur eigin-
leiki fyrir PCI krabbameinsmeðferð. Burðarefnin gátu stuðlað að PCI
örvaðri genaupptöku in vitro. Burðarefnin voru einnig metin með in vivo
gegn krabbameinsæxlum í Hsd:Athymic nude-Foxnlnu kvennmúsum.
Ómeðhöndluð dýr og dýr sem var gefið var TPCS2a + bleómýcín voru
notuð sem viðmið. Sterk staðbundin PCI áhrif á krabbameinsæxlin
komu fram þegar bleómýcín var gefið með burðarefnunum og æxlis-
svæðið ljósörvað.
Ályktanir: Mesó-tetrafenýlklórín (TPC) tengd kítósanburðarefni hafa
sterk PCI áhrif á krabbmeinsæxli og í þessari fyrstu tilraim virtust
áhrifin vera sambærileg við áhrif þess efnis (TPCS2a) sem er nú í
klínískum prófunum.
V 92 Þróun líkans fyrir sílíkon-forðalyfjaform með fræðilegum
aðferðum og tilraunum
Bergþóra S. Snorradóttir', Rut GuðmundsdóttiP, Fjóla Jónsdóttid, Tryggvi Á.
Ólafsson1, Sven Þ. Sigurðsson2, Freygarður Þorsteinsson3, Már Másson'
‘Lyfjafræðideild HÍ, 2iðnaðarverkfræði-, vélaverkfræði- og tölvunarfræðideild HÍ, -Össur hf.
bss@hi.is
Inngangur: Fræðilegar líkön sem lýsa forðalyfjaformum hafa aðallega
einblínt á niðurbrotshæf kerfi þar sem lyfið losnar við það að forðakerfið
leysist upp. Sílíkon eru líffræðilega samrýmanlegar og óniðurbrotshæfar
fjölliður sem notaðar eru í ýmis forðalyfjaform og lækningatæki.
Efniviður og aðferðir: Markmið rannsóknarinnar var að framleiða
marglaga sílíkonfjölliðu, með góða efnaeiginleika, sem getur losað lyf
og hanna jafnframt stærðfræðilegt líkan sem getur lýst losun lyfja úr
slíkum kerfum. Lyfjalosun var mæld í Frans-flæðisellum í langan tíma
þar til allt að 90% lyfsins hafði losnað. Lögun og form sílíkonsins var
skoðað í smásjá og rafeindasmásjá til að staðfesta að ekki hafi myndast
rásir í forðakerfinu. Matlab og Mathematica var notað til að besta stærð-
fræðilegt líkan fyrir lyfjalosunina.
Niðurstöður: Losun natríumíbúprófens og natríumdíklófenaks var
mæld úr fimm laga sílíkonforðakerfum með mismunandi lagskipt-
ingu. Ólínulegar tengdar tvíafleiðujöfnur voru leiddar út frá lögmáli
Noyes-Whitney og öðru lögmáli Ficks. Þessar jöfnur voru leystar með
tölulegri greiningu í Matlab og Mathematica. Líkanið lýsti lyfjalosun úr
sílíkonfjölliðuni og breytingu í styrk og dreifingu lyfsins f lyfjaforminu
á hverjum tímapunkti. Líkanið gat lýst því hvernig styrkur lyfs, fjöldi
laga, leysanleiki lyfsins í fjölliðunni, leysnihraði og dreifing lyfsins hafði
áhrif á lyfjalosunina og hvemig hún breyttist með tímanum.
Ályktanir: Tölulega greiningin sem gerð var í þessari rannsókn staðfesti
að líkanið lýsir losun úr marglaga sílíkon forðalyfjaformi og getur að
verulegu leyti spáð fyrir um niðurstöður tilrauna. Þetta er fyrsta stærð-
fræðilega líkanið sem getur gert ráð fyrir takmörkum upplausnarhraða
og misjafnri dreifingu lyfsins í forðakerfinu.
V 93 Endurmyndun á þroskamynstri í mænu við regulative
endurnýjun á mænu í kjúklingafóstrum
Gabor Halasi', Anne Mette Soviknes', Ólafur E. Sigurjónsson2-3, Joel C. Glover1
'Dpt Physiology, Institute of Basic Med Sci, University of Oslo/Norwegian Center for Stem Cell
Research & Dpt Immunol & Transf Med, Div Diagnost & Interv Háskólasjúkrahúsinu í Osló,
2Blóðbankanum, 3tækni- og verkfræðideild HR
oes@landspitali.is
Inngangur: Regualtive endurmyndun á vefjum er vel þekkt á fóstur-
stigi, þar með talið endurmyndun á vefjum taugakerfisins. Slík endur-
myndun, til dæmis í mænu, felur í sér endurmyndun á vef í gegnum
fjölgun og sérhæfingu á stofnfrumum og forverafrumum og endur-
myndun á tjáningarmynstri umritimarþátta, sem eru sértækir fyrir
taugaforverafrumur og postmitotic tauga. Markmiðið með þessari
rannsókn var að kanna þroskunarlegar mynsturbreytingar í regulative
endurmyndun á mænu kjúklingafósturs með því að meta hlutfallslega
fjölgim frumna og tjáningu umritunarþátta sem eru sértækir fyrir tauga-
forverafrumur og postmitotic taugafrumur.
Efniviður og aðferðir: Á þroskastigi HH14-17 í kjúklingafóstrinum
voru einn eða fleiri hlutar (segment) af thoracolumbar hluta mænunnar
(unilaterally) fjarlægður með in ovo skurði og látnir endurmyndast.
Thymidine analog EdU var notaður til að meta frumufjölgun og tjáning
umritimarþátta var metin með mótefnalitunum og Q-PCR.
Niðurstöður: Thymidine analog EdU og Q-PCR sýndu fram á væga
aukningu í fjölgun frumna og tjáningu gena, sem taka þátt í frumu-
fjölgun, í fóstrum þar sem taugaendurmyndun átti sér stað samanborið
við viðmið. Endurmyndun á tjáningarmynstri umritunarþátta, sem
eru sértækir fyrir taugaforverafrumur og postmitotic taugafrumur, var
enduruppsett á meðan endurmyndun átti sér stað hvort sem endur-
myndun var fullkomin eða ekki.
Ályktanir: Þessar niðursstöður benda til þess að endurmyndun á
mænu snemma í fósturþroskanum geti átt sér stað þrátt fyrir að ekki
verði mikil aukning í frumufjölgun. Einnig að tjáningarmynstur um-
ritunarþátta, sem eru sértækir og mikilvægir í þroskun taugakerfisins er
endurmyndað, janfvel þótt endurmyndun mænunnar sé ekki fullkomin.
Þessar niðurstöður geta skipt máli í að skilja betur endurmyndun á
mænu fullorðinna.
V 94 Chitohexaose og N-Acetyl Chitohexaose hafa mismunandi
áhrif á beinsérhæfingu mesenchymal stofnfrumna
Ramona Lieder1-2, Sigríður Þóra Reynisdóttir1, Finnbogi Þormóðsson3, Jón M.
Einarsson4, Jóhannes Björnsson5, Sveinn Guðmundsson1, Jóhannes Gíslason4, Pétur
H. Petersen3, Ólafur E. Sigurjónsson1-2
’Blóðbankanum, 2tækni- og verkfræðideild HR, 3læknadeild HÍ,4Genis ehf., 5Rannsóknastofu
Háskólans í meinafræðum Landspitala
ramona@iandspitaii.is
Inngangur: Mesenchymal stofnfrumur (MSC), eru fjölhæfar frumur,
sem hægt er að sérhæfa yfir í fituvef, beinvef og brjóskvef. Kítínfásykrur
(chitooligosacharides) eru taldar geta stuðlað að vefajendurnýjun, þar
með talið brjósk- og beinendurnýjun in vivo. Hins vegar er ekkert vitað
um áhrif kítínfásykra á áhrif á beinsérhæfingu in vitro. Markmiðið
með þessari rannsókn var að kanna áhrif tveggja kítínfásykra
(Chitohexaose og N-Acetyl Chitohexaose ) á beinséræfingu frá MSC
og kanna áhrif á tjáningu TLR-3,-4 og kítínasalíka próteinsins YKL-40.
Efniviður og aðferðir: Áhrif á fjölgun MSC var könnuð með MTT prófi
og tjáning á YKL-40, TLR3, TLR4 var könnuð með Q-PCR. Beinsérhæfing
var metin með því að skoða (með Q-PCR) tjáningu á genum tengdum
beinsérhæfingu (ALP, Runx-2 og Collagen I) og með athugun á stein-
LÆKNAblaðið 2013/99 97