Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2013, Page 98

XVI VISINDARAÐSTEFNA H I
FYLGIRIT 73
efnamyndun (Alizarin red). Greining á tjáningu bólguörvandi vaxtar-
þátta (IL-6 og IL-8) var gerð með Luminex bead array tækni.
Niðurstöður: Báðar kítínfásykrurnar höfðu aukin áhrif á tjáningu YKL-
40, TLR-3, Runx-2 og Collagen I auk þess að auka seytingu á bólguör-
vandi vaxtarþáttunum IL-6 og IL-8. Chitohexaose hafði tölfræðilega
meiri áhrif á aukningu í tjáningu YKL-40, TLR-3, Runx-2 og Collagen
I og seytingu vaxtarþáttanna IL-6 og IL-8 samanborið við N-Acetyl
Chitohexaose.
Ályktanir: Mögulegt er að nota kítínfásykrur til ræktunar beinfrumna
utan líkama með því að markmiði að nota þau í læknisfræðilegum til-
gangi. Hins vegar þarf að kanna nánar hvemig þessar kítínfásykrur örva
beinsérhæfingu in vitro.
V 95 Starfræn skilgreining á frumuiínum sem bera BRCA2
stökkbreytingar
Jenný Björk Þorsteinsdóttir1, Garðar Mýrdab, Helga M. Ögmundsdóttiru
‘Rannsóknastofu í krabbameinsfræöum, Lífvísindasetri HÍ, 2geislalækningadeild Landspítala,
3læknadeild HÍ
jbth@hi.is
Inngangur: BRCA2 kemur úr hópi gena sem þekkt eru sem sterk
áhættugen fyrir brjóstakrabbamein. Einstaklingar sem bera stökkbreyt-
ingu í þessu geni eru í mjög aukinni áhættu á að fá brjóstakrabbamein
og sumar aðrar gerðir krabbameina, einhvern tímann á lífsleiðinni.
Aðalhlutverk BRCA2 í frumunni er í villulausri þáttaparaviðgerð
á tvíþátta brotum á erfðaefninu. BRCA2 gegnir einnig hlutverki i
fmmuskiptingu og skortur veldur tilhneigingu til fjórlitnunar. Markmið
verkefnisins var að kanna hæfni til þáttaparaviðgerðar og ástand
geislaskauta í fmmum sem eru arfblendnar um BRCA2 genið og áhrif
þöggunar á BRCA2
Efniviður og aðferðir: Notaðar voru fjórar brjóstafrumulínur sem
em arfblendnar um þrjár mismunandi stökkbreytingar í BRCA2
geninu. Innsetning á SÍBRCA2 var framkvæmd og fjölgun geislaskauta
metin fyrir og eftir innsetningu á SÍBRCA2 með mótefnalitun gegn
Y-tubulini. Tvíþátta DNA brot voru mynduð annars vegar með 8 Gy
geislun og hins vegar meðhöndlun með PARP hindra og viðbrögð
við skemmdum metin með mótefnalitun gegn RAD51 og yH2AX.
Niðurstöður: Hjá arfblendnum frumum var hlutfall frumna sem sýndu
fjölgun geislaskauta (>2) um það bil 10% en eftir siBRCA2 innsetningu
hækkaði hlutfallið í um það bil 23%. Myndun tvíþátta brota eftir
geislun var staðfest með litun fyrir yH2AX. Arfblendnar frumur sýndu
eðlilega hæfni til að hefja þáttaparaviðgerð, metið með litun fyrir Rad51.
Vísbendingar eru um að hæfni sé minnkuð eftir þöggun á BRCA2, en
eftir er að endurtaka tilraunir.
Ályktanir: Niðurstöður sýna gagnsemi þess að koma upp frumurækt-
unarlíkani sem byggir á siBRCA2 og líkir eftir aðstæðum sem verða í
æxlum hjá einstaklingum sem bera stökkbreytingu í BRCA2. Slíkt líkan
gæti komið að miklu gagni við prófanir á nýjum krabbameinslyfjum.
V 96 Tjáning og hlutverk fibronectins í greinnóttri formgerð
brjóstkirtils
Tobias Richter13, Magnús Karl Magnússon''23, Þórarinn Guðjónssonu
'Rannsóknaslofu í stofnfrumufræðum og ‘rannsóknastofu í lyfja- og eiturefnafræði HÍ,
3rannsóknastofu í blóðmeinafræði Landspítala
tobias@hi.is
Inngangur: Brjóstkirtillinn er samsettur af greinóttum þekjuvef sem um-
lukinn er æðaríkum bandvef. Þeir ferlar sem stýra mjmdun greinóttrar
formgerðar eru svipaðir þeim sem koma við sögu í bandvefsumbreyt-
ingu þekjufrumna (epithelial to mesenchymal transition, EMT). EMT er
þroskunafræðilegt ferli sem sést við myndun miðlags og þegar sár gróa.
Krabbameinsfrumur nýta sér EMT til þess að vaxa ífarandi inn í aðlæga
vefi og meinvarpast. Fibronectin (FN) er bandvefsprótein sem stýrir
greinóttri formgerð í munnvatnskirtlum en lítið er vitað um hlutverk
þess í brjóstkirtli. Markmið verkefnisins er kanna tjáningu og hlutverk
fibronectins í greinóttri formgerð brjóstkirtils
Efniviður og aðferðir: D492 er brjóstaþekjufrumulína með stofnfrumu-
eiginleika sem myndar greinótta formgerð í þrívíðri rækt. Við munum
kanna tjáningu fibronectins í D492 og í eðlilegum brjóstvef. Jafnframt
verður tjáning fibronectins bæld með lentiviral genaþöggun og áhrif
þess könnuð í þrívíðum ræktunum. Aðrar aðferðir sem við beitum eru
rauntíma PCR, Western blettun og smásjárskoðun.
Niðurstöður: Fyrstu niðurstöður okkar sýna að fibronectin er tjáð í
eðlilegum brjóstkirtli og einnig í D492 frumulínunni bæði í tví- og þrí-
víðri rækt. í þrívíðri rækt er FN tjáð á samskiptum þekju og bandvefjar.
Fibronectin er einnig tjáð í bandvefsfrumulínunni (D492M) sem búin var
til út frá D492.
Ályktanir: Genaþöggun á fibronectin mun leiða í ljós hvaða hlutverki
próteinið sinnir í greinóthi formgerð kirtilganga.
V 97 Áhrif Amphiregulins á sérhæfingu stofnfrumna í brjóstkirtli
Sylvía Randversdóttir1-2'3, Sævar Ingþórsson1'23, Bylgja Hilmarsdóttir1'2-3, Magnús
Karl Magnússon12-3, Þórarirm Guðjónsson1-3
'Rannsóknastofu í stofnfrumufræðum og, 'rannsóknastofu í lyfja- og eiturefnafræði HÍ,
'rannsóknastofu í blóðmeinafræði, Landspítala
syr2@hi.is
Inngangur: Týrósín kínasa viðtakinn EGFR er mikilvægur fyrir
greinótta formgerð brjóstkirtilsþekju og breytingar á virkni hans og
boðferlum koma við sögu í mörgum brjóstakrabbameinum. Greinótt
formgerð kirtilsins samanstendur af kirtilþekju- og vöðvaþekjufrumum.
Stofnfrumur í brjóstkirtli eru taldar sjá um nýmyndun þekjunnar og
einnig er talið að mörg brjóstakrabbamein eigi upptök sín í þessum
frumum. Markmið þessa verkefnis er að rannsaka áhrif amphiregulins
(AREG) sem er bindill fyrir EGFR á þroskun og sérhæfingu stofnfrumna
í brjóstkirtli.
Efniviður og aðferðir: D492 er þekjufrumulína úr brjóstkirtli sem
býr yfir stofnfrumueiginleikum. D492 getur myndað sérhæfðar kirtil-
þekju- og vöðvaþekjufrumur og í þrívíðri rækt myndar hún greinótta
kirtilganga. D492 var ræktuð í tví- og þrívíðri rækt með og án AREG.
Til að kanna tjáningarmunstur kirtilþekju- og vöðvaþekjufrumna voru
framkvæmdar mótefnalitanir og Westem blot gegn kennipróteinum
kirtil- og vöðvaþekjufrumna.
Niðurstöður: Niðurstöður okkar sýna að AREG hefur bælandi áhrif á
frumufjölgun í D492. Hins vegar verður aukning á vöðvaþekjusérhæf-
ingu sem endurspeglast í aukinni tjáningu á Keratín 14. Þegar D492 var
ræktuð í þrívíðri rækt með AREG myndast kirtilgangar svipað því og
gerist venjulega hjá D492. Hins vegar breytist tjáning E-cadherins frá
því að vera himnubundin (án AREG) yfir í það að verða dreifð innan-
frumutjáning (með AREG). Western blot sýndi engan mismun á tjáningu
E-Cadherin í æti sem innihélt AREG og ekki. f þrívíðri ræktun mátti sjá
að frumur, sem gefið var AREG, mynduðu greinótta formgerð fyrr en
þær sem ekki fengu AREG.
Ályktanir: Hér sýnum við AREG hefur áhrif á vöxt og sérhæfingu D492
98 LÆKNAblaðið 2013/99