Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2013, Side 101

XVI VISINDARAÐSTEFNA H I
FYLGIRIT 73
var notuð til að auðkenna þá þátttakendur sem höfðu verið greindir
með eða látist úr blöðruhálskirtilskrabbameini fyrir árslok 2009.
Hættuhlutfall fyrir blöðruhálskirtilskrabbamein með 95% öryggis-
mörkum (CI) var reiknað með lifunargreiningu Cox og einstaklingar
sem stunduðu reglubundna hreyfingu í frítíma bornir saman við þá
sem stunduðu enga líkamsrækt frá tvítugu. Greiningin var lagskipt eftir
vinnutengdri líkamlegri áreynslu þátttakenda. Leiðrétt var fyrir öðrum
mögulegum áhrifaþáttum.
Niðurstöður: Á eftirfylgdartímanum (meðaltal 24,3 ár) voru 1149 karlar
greindir með blöðruhálskirtilskrabbamein, þar af 387 með langt gengið
mein (dánarorsök eða stig III eða IV við greiningu). Borið saman við þá
sem stunduðu enga líkamsrækt í frítíma en voru í líkamlega krefjandi
starfi fannst marktæk minni áhætta á langtgengnu blöðruhálskirtils-
krabbameini hjá þeim þátttakendum sem hreyfðu sig bæði í frítíma
og við vinnu (HR=0,60; 95% CI: 0,37-0,99). Ekki fannst samband milli
hreyfingar í frítíma og langt gengins blöðruhálskirtilskrabbameins
meðal þeirra sem voru í lítið líkamlega krefjandi starfi.
Ályktanir: Reglubundin hreyfing í frítíma frá 20 ára aldri meðal þeirra
sem eru í líkamlega krefjandi vinnu reyndist minnka áhættu á að
greinast með langt gengið blöðruhálskirtilskrabbamein síðar á ævinni.
V 105 Tilviljunargreining á tölvusneiðmynd er sjálfstæður
forspárþáttur lifunar sjúklinga sem gangast undir skurðaðgerð við
lungnakrabbameini
Andri Wilberg Orrason', Kristján Baldvinsson1, Húnbogi Þorsteinsson2, Martin Ingi
Sigurðsson1, Steinn Jónssonu, Tómas Guðbjartsson1-2
‘Læknadeild Háskóla íslands, 2hjarta- og lungnaskurðdeild, 3lungnadeild, Landspítala
andriwo@gmail. com
Inngangur: Lungnakrabbamein greinast oftast vegna einkenna en sum
greinast fyrir tilviljun við myndrannsóknir sem gerðar eru við eftirlit eða
vegna óskyldra sjúkdóma. Á síðustu árum hefur orðið aukning í notkun
tölvusneiðmynda (TS) og segulómuna. Markmið rannsóknarinnar var
að kanna hvort þessi þróun hafi fjölgað tilviljunargreiningum en um leið
kanna áhrif tilviljunargreiningar á lifun.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var afturskyggn og náði til allra
sjúklinga sem gengust undir skurðaðgerð vegna lungnakrabbameins
á íslandi 1991-2010. Sjúklingar með einkenni voru bornir saman við
tilviljunargreinda á fjórum 5 ára tímabilum, með tilliti til klínískra og
meinafræðilegra þátta en einnig lífshorfa. Forspárþættir lifunar og áhrif
tilviljunargreiningar á lifun voru metnir með fjölbreytugreiningu.
Niðurstöður: Af 512 sjúklingum voru 174 (34%) greindir fyrir til-
viljun og hélst hlutfall tilviljunargreininga svipað á milli tímabila. Æxlin
greindust fyrir tilviljun á lungnamynd (76%) og TS (24%) en á síðasta
fimm ára tímabilinu voru TS 43% tilviljunargreininga. Tilviljunargreind
æxli voru minni (3,0 á móti 4,3 cm, p<0,001), oftar á lægri stigum (64 á
móti 40% á stigi I, p<0,001) og kirtilfrumugerð algengari. Eftir að leiðrétt
var fyrir öðrum þáttum í fjölbreytugreiningu, svo sem lægra TNM-stigi
og aldri, reyndust sjúklingar sem greindust fyrir tilviljun á TS með
marktækt betri lifun en sjúklingar með einkenni (HR 0,38, 95% Cl: 0,16-
0,88, p=0,02).
Ályktanir: Þriðji hver sjúklingur sem gengst undir skurðaðgerð vegna
lungnakrabbameins greinist fyrir tilviljun. Enda þótt hlutfall tilviljunar-
greininga hafi lítið breyst á síðustu tveimur áratugum er þáttur tölvu-
sneiðmynda vaxandi, sem virðist fela í sér betri lífshorfur, jafnvel þótt
leiðrétt sé fyrir stigi sjúkdómsins.
V 106 Hlutlægt og huglægt mat á Nuss-aðgerð vegna holubringu
við útskrift af sjúkrahúsi
Bjarni Torfasonu, Helga Bogadóttir3, Steinunn Unnsteinsdóttir3, Gunnar Viktorsson4,
María Ragnarsdóttir’
'Hjarta- og brjóstholsskurðlækningadeild Landspítala, 2Háskóla íslands, 3Bamaspítala
Hringsins, 4Sjúkraþjálfaranum Hafnarfirði, 5sjúkraþjálfun Landspítala
mariara@landspitali.is bjarnito@landspitali.is
Inngangur: Nuss-aðgerðir við holubrjósti tóku við af opnum aðgerðum
hérlendis 2004. Fjórar rannsóknir fundust á áhrifum aðgerðarinnar en
engar á öndunarhreyfingum. Markmið rannsóknarinnar var að meta
áhrif Nuss-tækni við holubringu á lungnastarfsemi og öndunarhreyf-
ingar ásamt því að meta álit sjúklings á útliti brjóstkassa síns og ánægju
með aðgerðina.
Efniviður og aðferðir: Þátttakendur voru 20 karlar 10-24 ára með Haller
index >3,2 sem fóru í Nuss-aðgerð á tímabilinu mars 2010 til maí 2012.
Mælingar á lungnarýmd, öndunarhreyfingum, mat sjúklings á útliti
brjóstkassa síns og ánægja með aðgerðina fór fram fyrir skurðaðgerð og
við útskrift. Mælingar verða endurteknar ári eftir aðgerð og 6 mánuðum
eftir að spöng er fjarlægð.
Niðurstöður: Einn þátttakandi féll úr. Meðalaldur var 17±3 ár og meðal
BMI 20,77±3,45 kg/m2,16 stunduðu líkamsrækt. Við útskrift var meðal
hámarks FVC 56,16% af gildum fyrir aðgerð, FEVl 57,02%, FEV1%
99,45% og PEF 53,32%. Verkir fyrir mælingu voru 2±1,81 en við mælingu
3±1,85 á kvarða 0-10. Kviðaröndunarhreyfingar voru að meðaltali
13,94% meiri en fyrir aðgerð, en lágrifjahreyfingar 62,91% minni og há-
rifjahreyfingar 60,02% minni en fyrir aðgerð. Verkir fyrir mælingu voru
að meðaltali 1,94±1,56 á kvarða 0-10 og 3,56±1,41 við mælingu. Ánægja
með útlit án fata metin á skalanum 0-10 var að meðaltali 4,76±3,62 fyrir
skurðaðgerð en 9,12±1,22 eftir skurðaðgerð. Meðalánægja með aðgerð
var 9,41±1,0 af 10.
Ályktanir: Viku frá aðgerð er mikil skerðing á öllum gildum lungna-
starfsemi nema FEV1% miðað við fyrir aðgerð. Hreyfingar brjóstkassa
eru mjög mikið skertar, sem bætt er upp að hluta með auknum hreyf-
ingum þindar. Niðurstöðurnar vekja spurrúngar um hvort og þá hvernig
bregðast eigi við þeim. Ánægja þátttakenda með útlit brjóstkassans og
aðgerðina sjálfa var mjög mikil.
V 107 Berkjufleiðrufistill eftir drepmyndandi lungnabólgu,
upprættur með einstefnuberkjuloka. Sjúkratilfelli
Sólveig Helgadóttir, Ásgeir Þór Másson, Lars Ek, Jónas G. Einarsson, Erik
Gyllstedt, Bryndís Sigurðardóttir, Tómas Guðbjartsson
Hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala, lungna- og lungnaskurðdeild háskólasjúkrahússins í
Lundi, smitsjúkdómadeild Landspítala, læknadeild HÍ
solveignelgadottir@gmail.com
Inngangur: Berkjufleiðrufistlar eru lífshættulegir fylgikvillar alvarlegra
lungnasýkinga en geta einnig sést eftir stærri lungnaskurðaðgerðir.
Hefðbundin meðferð er umfangsmikil brjóstholsskurðaðgerð þar
sem fistlinum er lokað með vöðvaflipa. Lýst er tilfelli þar sem stórum
berkjufleiðrufistli var lokað með einstefnuloka sem komið var fyrir með
berkjuspeglun.
Tilfelli: Tæplega tvítugur karlmaður veiktist með háum hita og hósta
á ferðalagi í SA-Asíu. Stuttu síðar sást á lungnamynd drepmyndandi
lungnabólga með sýkingu í fleiðruholi. í fyrstu lék grunur á berklum
en frekari rannsóknir leiddu í ljós melioidosis sem er sýking af völdum
bakteríunnar Burkholderici pseudomallei. Hann var meðhöndlaður með
sýklalyfjum í æð og brjóstholskera en svaraði illa meðferð. Því var
LÆKNAblaðið 2013/99 101