Tímarit Máls og menningar - 01.06.1966, Page 130

Timarit Máls ug menningar
landi í 10 ár samfleylt) npp úr, Jjakklætið
til inanna og moldar, sem veittu honurn gott
vegarnesti að heiman, aðdáun hans á tryggð
og trúfestu, umhyggjan fyrir öllu lífi og
lífsverðmætum, jafnt farsæld alls mann-
kyns, ljóðum og listum, vinum og skyldu-
liði sem baráttu þessa alls í hríðum og
hörku vetrar, raunverulega sem óeiginlega
skoðað, og blómgróðri og fuglasöng vorsins.
íslenzku Ijóðin, sem Ivar Orgland hefur
að þessu sinni þýtt og gefið út á norsku,
eru eftir Hannes Pétursson.
Bókin skiptist í þrjá aðalkafla. Fyrsti
kaflinn er úrval úr eða sýnishorn af KvœSa-
bók Hannesar (1955), annar er sams konar
útdrátlur úr næstu hók skáldsins, I sumar-
dölum (1959), og sá þriðji er öll hókin
Stund og sta'Öir (1962), þýdd á norskti.
Þetta var hyggileg aðferð, nema hvað ef
til vill hefði mátt sleppa einhverju úr Stund
og stöðum, en taka heldur eitthvað meira
úr fyrri bókunum. Við það hygg cg, að
hókin hefði orðið enn fjölbreyttari og
skemmtilegri.
Um kvæði Ilannesar skal hér ekki ritað,
enda hefur hann þegar fengið svo mikla
og verðskuldaða viðurkenningu fyrir ljóð
sín á Islandi, að þar er nú ástæðulaust að
hæta við. M. a. hefur sá, er þetta ritar,
skrifað um fyrstu og þriðju ljóðabók
skáldsins í Skirni, og ltafa skoðanir niínar
á kvæðurn hans ekki hreytzt síðan.
Bók sú, sem hér um ræðir, hefst á löng-
um fortnála um Hannes og kvæði hans.
Æviatriði skáldsins eru rakin, vitnað' í ýmis
ummæli um ljóð hans og mörg þeirra
skýrð. Æviágripið var sjálfsagt að rekja og
nauðsyn á að skýra ýmislegt í íslenzkri
þjóðtrú, norskum lesendum til skilnings-
auka á þjóðsagnakvæðum Hannesar, en til-
vitnununum mátti vel sleppa, því að kvæðin
mæla bezt með sér sjálf í búningi Orglands.
Um þýðingarnar er það að segja, að mér
virðast þær við fljótan lestur vera með
snilldarbrag. Hygg ég, að Orgland liafi
aldrei betur tekizt og að líkindum nauin-
ast svo vel nokkru sinni áður, þegar á al.'t
er litið, því að ekki inun Hannes hafa vcrið
neitt lamh að leika sér við, sízt þjóðsagna-
kvæði hans og sonnettur. Eg brá mér til
Lundar um síðustu jól í heimsókn til
Orglands, og trúði hann mér fyrir því, að
í engar ljóðaþýðingar úr íslenzku hafi
hann lagt svo mikla vinnu og strangt erfiði
sem í þessar.
Ivar Orgland lilýtur að vera inikil ham-
lileypa við störf. A 16 árunt hefur hann
gefið út 14 hækur: 8 frutnsamdar Ijóða-
hækur, 5 þýdd Ijóðasöfn og fyrra bindið
af ævisögu Stefáns frá Hvítadal, mikið verk
og stórfróðlegt. Síðara bindinu af þeirri
ævisögu hefur hann og lokið fyrir löngu,
þó að enn liafi eigi út komið; svo að nærri
lætur, að hann hafi gefið út eina bók ár
hvert að meðaltali. Og öll þessi störf hefur
hann unnið í hjáverkum, lengst af samfara
tímafrekri kennslu sem háskólalektor, næst-
uin áratug við Háskóla Islands, en nú síð-
ari árin við háskólann í Lundi.
Mikill skaði er það, að svo forkunnar-
góðu ljóðskáldi og ágætis Ijóðaþýðanda
sem Ivar Orgland óneitanlega er, skuli
varnað þess að gefa sig að þessum göfugu
störfum einvörðungu sakir matarstrits. Eg
geri það að tillögu minni við íslenzk stjórn-
arvöld og menningarmálaforkólfa, að Ivari
Orgland verði veitt full prófessorslaun á
fjárlögum íslenzka ríkisins eða úr öðruin
sjóðum til að þýða íslenzk ljóð (og jafnvel
einnig óbundið skáldskaparmál) á norska
tungu. Þar sem, að áliti margra dómbær-
uslu manna, ljóðagerðin að fornu og nýju
er eitt allra ilmríkasta og fegursta blómið
á meiði lífstrés menningar vorrar, væri
þetta, að minni hyggju, ein vor bezta land-
kynning og um leið mjög veigamikið fram-
lag af Islands hálfu til norrænnar sam-
vinnu. Þóroddur GuSmundsson.
224