Tímarit Máls og menningar - 01.12.1988, Blaðsíða 62

Tímarit Mdls og menningar
10 Michel Foucault: The Order ofThings: An Archaeology of the Human Sciences,
Vintage Books, New York, bls. 385 og 306.
11 Þetta er grundvallaratriði í fagurfræði Adornos en í henni tekur hann einkum
mið af sögu módernismans frá Baudelaire til Becketts, sbr. rit hans Ásthetische
Theorie (Gesammelte Schriften, Band 7, ritstj. Gretel Adorno og Rolf Tiede-
mann), Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main, 1970.
12 Þannig hef ég notað hugtakið í bókmenntasögulegri greiningu, sbr. nýbirta
grein, „Fyrsta nútímaskáldsagan og módernisminn“, Skírnir, hausthefti 1988. I
þeirri grein er í tengslum við módernisma fjallað um nokkur vandamál sem
snerta umræðuna í þessari ritsmíð.
13 „Ulysses, Order, and Myth“, Selected Prose of T.S. Eliot (ritstj. Frank Ker-
mode), Harcourt Brace Tovanovich/Farrar, Strauss and Gilroux, New York,
1975, bls. 177.
14 Gott dæmi um árás á módernismann á öllum þessum forsendum er ritgerð eftir
Robert Onopa: „The End of Art as a Spiritual Project", TriQuarterly, Number
26, 1973, bls. 30-46. Gagnrýni á hið „hreinsaða“ eða „heilaga“ tungumál mód-
ernismans má einnig sjá í ritgerð eftir David Donoghue, „The Holy Language of
Modernism", Literary English Since Shakespeare (ritstj. George Watson), Ox-
ford University Press, 1970, bls. 386-407. Lýsandi dæmi um þær ritsmíðar ný-
rýnenda sem ýtt hafa undir slíka gagnrýni á módernismann er grein Cleanth
Brooks, „The Heresy of Paraphrase" í bók hans The Well-Wrought Urn; Stu-
dies in the Structure of Poetry, sem kom fyrst út 1947.
15 Ihab Hassan: The Dismemherment of Orpheus: Toward a Postmodem
Literature (2. útg.), University of Wisconsin Press, Madison, 1982, bls. 267. Sbr.
cinnig aðrar bækur hans: Paracriticisms: Seven Speculations of the Times, Uni-
versity of Illinois Press, 1975 og The Postmodern Turn: Essays in Postmodern
Theory and Culture, Ohio University Press, 1987.
16 Clement Greenberg: „Modernist Painting", The New Art: A Critical Antho-
logy, E.P. Dutton & Co., New York, 1966, bls. 101.
17 Viðtal Ólafs Gíslasonar við Helga Þorgils Friðjónsson, Þjóðviljinn 6. sept. 1987.
18 Peter Búrger: „Vorbemerkung", Postmodeme: Alltag, Allegorie und Avantgar-
de (ritstj. Christa og Peter Búrger), Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main, 1987,
bls. 11.
19 Sbr. t.d. bók Portoghesi: Postmodem: The Architecture of the Postindustrial
Society, Rizzoli, New York, 1983.
20 Slíkt getur þá endað með steingeldum flokkunartilraunum, einsog þegar Hassan
flokkar Hemingway og Kafka sem póstmódernista en Faulkner og Eliot sem
módernista. Sjá the Dismemberment of Orpheus (sbr. aftanm. gr. 15).
21 Eg er því ekki sammála Kristevu um að róttækara merkingarandóf marki stigs-
mun milli póstmódernisma og módernisma. Svo notuð séu tilvitnuð dæmi henn-
ar, þá má vera að verk Burroughs gerist á öfgakenndara sögusviði og fjalli um
„brjálaðra“ fólk en sögur Joyce, en þau eru ekki róttækari í formgerð og með-
ferð tungumáls.
452