Són - 01.01.2005, Page 162

VÉSTEINN ÓLASON162
um fjölda Parísarmálara — Herbin, Poliakoff, Vasarely og fleiri þeim
skylda, en einnig getur að líta í grein hans myndir af myndum eftir
Hans Hartung og Jackson Pollock. Hér er sem sagt að finna allt frá
strangri geometríu til tachisma, en náttúrlega enga fígúratíva list,
nema ef telja skyldi mynd Dubuffets af Artaud. Margar þessara
svarthvítu mynda eru enn kunnuglegar: formin hafa greypst í minn-
ið, og er kannski ekki að undra því að sumar voru birtar aftur, jafn-
vel nokkrum sinnum — það kostaði peninga að gera myndmótin eða
klisjurnar á þessum árum. Og Birtingur situr ekki fastur í Parísarlist
eftirstríðsáranna; í síðasta hefti 1968 kynnir Þórður Ben Claes Olden-
burg, sem er heldur en ekki á öðrum leiðum en geometristarnir og
vísar fram til strauma sem enn eru á hreyfingu. Og vissulega er líka
fjallað um eldri myndlist í listasögulegu samhengi.
Kynningu á nýrri erlendri myndlist, tónlist og skáldskap heldur
Birtingur áfram alla tíð, og það eru oftast listamenn sem kynna lista-
menn: auk allra þeirra erlendu málara sem Hörður kynnir skrifar
Hjörleifur Sigurðsson um Kandinsky, Sigurjón Ólafsson og Snorra
Arinbjarnar; Leifur Þórarinsson skrifar um Schönberg, Atli Heimir
um Stockhausen og Magnús Blöndal Jóhannsson. Skáldin sem þýtt er
eftir eru módernistar umfram allt: St. John Perse, Salvatore Quasi-
modo, Nelly Sachs, Évtúsénkó, auk margra annarra, Tékka, Ítala og
fleiri þjóða. Eldri skáld koma líka við sögu: Rimbaud, Majakovskí,
Cendrars, Pound og Lorca. Dæmigert er að frá Norðurlöndum eru
ljóð eftir finnsku módernistana Gunnar Björling, Elmer Diktonius og
Edith Södergran, frá Svíþjóð Harry Martinsson, Erik Lindegren.
Margt þýða ritstjórarnir sjálfir, en einnig eldri og yngri skáld, og svo
birta þeir mikið af nýjum íslenskum ljóðum, ekki síst Einar Bragi og
Jón Óskar, en einnig eru ljóð eftir Jóhannes úr Kötlum, Snorra
Hjartarson, Jón úr Vör, Stefán Hörð Grímsson, Matthías Johannes-
sen, Sigurð A. Magnússon, Vilborgu Dagbjartsdóttur, Jón frá Pálm-
holti, Jóhann Hjálmarsson, Þóru Elfu Björnsson, Þorstein frá Hamri,
Ingibjörgu Haraldsdóttur, Sigurð Pálsson og fleiri. Aðrir birta smá-
sögur og leikrit, og mikið er af bókmenntagagnrýni, viðtölum við
rithöfunda og kynningu á nýjum bókum. Þar fer langmest fyrir
skorinorðum skrifum Einars Braga.
Ekki lét Birtingur leiklist eða kvikmyndalist fram hjá sér fara.
Margir lögðu þar hönd á plóg, en drýgstur var Thor Vilhjálmsson,
víðskyggn og skarpur í framsetningu, ósjaldan hæðinn, en einnig má
nefna greinar Sigurðar Jóns Ólafssonar um Eisenstein og Bunuel og
Geirs Kristjánssonar um O’Neill og Brecht.