Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2009, Side 125

123
Tímarit um menntarannsóknir, 6. árgangur 2009
Breytingar á uppeldissýn í leikskóla
um grunnskóla nr. 91/2008). The regulations
call for changes in standardized assessment
at the compulsory level and the present form
of school-leaving exams has been discarded.
Many language experts such as Little (2003)
feel that current forms of standardized testing
largely serve to prevent needed reform in
language teaching and assessment. So it is
likely that these changes will have far-reaching
implications. What effect will they have on the
development of language assessment at the
compulsory level? Will teachers and school
leaders use the opportunity to reexamine school
assessment practices from top to bottom?
Will the changes entice schools to implement
learner-centered assessment methods which
will, in turn, have an influence on teaching
methods? In any case, the new regulations
provide teachers and school leaders with a
unique and exciting opportunity to reform the
traditional teaching and assessment practices
that have characterized the teaching of English
in Icelandic schools far too long.
Ágrip á íslensku
Fylgja kennarar Aðalnámskrá í enskukennslu?
Samantekt á niðurstöðum nýlegra rannsókna
á enskukennslu í grunnskólum á Íslandi
Í þessari grein er fjallað um nýlegar rannsóknir
á enskukennslu á grunnskólastigi á Íslandi.
Niðurstöður þeirra eru greindar með hliðsjón
af nýjum straumum í tungumálakennslu og
markmiðum Aðalnámskrár grunnskóla. Leitað
var svara við spurningunum:
Hvaða kennslu- og námsmatsaðferðir •
eru algengastar í enskukennslu á
grunnskólastigi á Íslandi?
Eru kennsluhættir og matsaðferðir í •
enskukennslu í samræmi við markmið
Aðalnámskrár grunnskóla og nýjar
hugmyndir um nám og kennslu
erlendra tungumála?
Helstu straumar og stefnur í tungumála-
kennslu síðustu áratuga byggjast á kenningum
um tjáskiptamiðaða tungumálakennslu. Hér er átt
við kennsluaðferðir þar sem „meginmarkmið er
að nemendur öðlist tjáskiptahæfni (e. communi-
cative competence) á markmálinu, að tungumál
og tjáskipti verði ekki aðskilin og að tungumál
lærist með því að það sé notað til tjáskipta“
(Auður Hauksdóttir, 2007, bls. 169-170).
Tjáskiptahæfni felur í sér að nemandinn viti
hvað er við hæfi við mismunandi aðstæður og
geti notað málið í raunverulegum samskiptum.
Í tungumálanámi er áhersla lögð á fjóra
færniþætti: lestur, hlustun, talað mál og ritun,
sem tvinnast þó saman í eina heild. Einnig eru
undirstöðuþættir, eins og málfræði, orðaforði
og skilningur á menningu, mikilvægir í
tungumálanámi vegna þess að á þeim byggist
skilningur og geta til að tjá sig munnlega
og skriflega á málinu (Leaver, Ehrman og
Shekhtman, 2005).
Markmið aðalnámskrár grunnskóla
Aðalnámskrá grunnskóla í erlendum tungu-
málum (2007) er byggð á kenningum um
tjáskiptamiðaða tungumálakennslu. Kennsla
í undirstöðuþáttunum skal vera ofin saman
við færniþættina fjóra á heildstæðan hátt.
Aðalnámskráin leggur einnig áherslu á mikil-
vægi þess að tungumálanámið hafi merkingu
fyrir nemendur og tengist áhugasviði þeirra
og daglegu lífi. Námið á að vera hvetjandi og
veita þeim tækifæri til að heyra og nota ensku
til samskipta og fróðleiks. Annað markmið
tungumálanáms er að auka víðsýni og skilning
nemenda á siðum og lifnaðaháttum fólks á
öðrum málsvæðum og auka umburðarlyndi
þeirra. Námskráin fjallar einnig um mikilvægi
þess að nemendur tileinki sér markvissar
námsaðferðir, sjálfstæð vinnubrögð og læri
að skipuleggja og meta eigin framfarir.
Aðalnámskráin skilgreinir lokamarkmið
enskunáms í grunnskóla og námsmarkmið
fyrir hvert námsstig: 1.−4. bekk, 5.−7. bekk og
8.−10. bekk. Hún leggur áherslu á fjölbreyttar
kennsluaðferðir og viðfangsefni sem heppileg
eru til að hvetja og virkja nemendur til
enskunotkunar, t.d. notkunar söngva, leikja,
hlutverkaleikja, Internets og tölvuforrita,
þemavinnu, samþættingar enskukennslu
við aðrar námsgreinar, para- og hópavinnu
(Aðalnámskrá grunnskóla, Erlend tungumál,