Skírnir - 01.09.1995, Page 47
SKÍRNIR
JEG ER 479 DÖGUM ÝNGRI EN NILLI
317
fylgdi starfi bóndans og fjölskyldumannsins. En þrátt fyrir góð
fyrirheit sannaðist á Halldóri eins og ýmsum forverum hans í ís-
lenska sveitasamfélaginu, að mörg er búmanns raunin. Fljótlega
eftir að hann hóf búskap að Miðdalsgröf fæddust börnin í heim-
inn hvert af öðru og urðu alls fimm talsins (Alfreð, Eggert, Jón,
Þuríður og Samúel). Af dagbókarfærslum Halldórs má ráða að
róðurinn hafi verið þungur. Endalaust strit og nokkur vosbúð
vegna fátæktar og lélegra híbýla einkenndu líf hans allt til dauða-
dags.
I yfirliti ársins 1896 skrifaði Halldór í dagbókina: „Með eitt er
það einkennilegt fyrir mig, að nú hef jeg tekið það fyrir mig að
fara að stunda sjóinn meðfram, sem jeg þó fyrir ári síðan fastsetti
mjer að gera ekki, hvort sem það verður nú til betra eða verra.“14
Svarið við þeirri spurningu kom hinn 5. október árið 1912 er
hann var við róðra á Steingrímsfirði við þriðja mann. Skall snögg-
lega á austanbál og fórust allir með bátnum.15 Halldór var því ný-
orðinn 42 ára gamall þegar hann féll frá konu og fimm ungum
börnum.
Níels (Nilli) bróðir Halldórs segir svo frá fráfalli hans í dag-
bók sem hann hélt á þessum árum:16 „Minn hjartans elskulegi
bróðir sem mjer var allra kærastur: Halldór Jónsson frá Miðdals-
gröf. Fórst af siglingu um 200 faðma að sagt er undan landi frá
Drangsnesi og höfðu þrír sjest örlitla stund á kjöl þar til kvoldi
aptur, og þá sást ekkert. Rok og æðandi sjór vestann út af Stein-
grímsfirði.“ Síðar í sömu færslu lýsir Níels sálarangist sinni: „Jeg
hef verið svo eiðilagður og angraður í huga að jeg hef ekki getað
skrifað í þessa bók, og fátt gert nema sem jeg hef þvingast til, og
ekki sofið eða haft matarlist, þar til nú um þessa helgi viku eptir
harma fregnina, og sú huggun sem jeg hef fengið er mjer óskiljan-
lega komin síðan jeg fór að lesa brjefin sem jeg á frá þessum mín-
um ástkæra bróðir. Jeg hef fengið huggun og hugfró af þeim. Og
14 Lbs 1862 8vo.
15 Sjá Gísia Jónatansson, „Sjóslys við Steingrímsfjörð." Strandapósturinn. Ársrit.
XVII (1983), bls. 142-49.
16 Níels Jónsson hélt dagbók í hartnær 40 ár, frá 1893 til dauðadags árið 1934.
Sjá Lbs 2503-2550 4to.