Skírnir - 01.09.1995, Page 49

SKÍRNIR
JEG ER 479 DÖGUM ÝNGRIEN NILLI
319
Þar skráði Halldór meðal annars mælingar sínar af ýmsu tagi og
annað efni sem hann komst yfir og sá ástæðu til að halda til haga.
Skipta má talningaráráttu Halldórs niður í tvo meginflokka. I
fyrsta lagi taldi hann og tíundaði efni sem þýðingarmikið var að
bændur kynnu skil á. Hér nægir að nefna nákvæmar færslur Hall-
dórs um fallþunga dilka, sauðburð og nyt úr kúm: „Nú er Lind
[eina kýrin á bænum] búin að mjólka í 3 mánuði 12 vikur. og er
það: 1303 pottar. og þeir kosta 182.42 kr. en fóðrið kostar. 142.80
kr. ágóði 39.62 kr.“21 En Halldór lét þar ekki staðar numið held-
ur gerði hann einnig tilraun til að setja meðaltalstölur sínar í sam-
hengi:
Meðalkýr.
1. Síra Björn Halldórsson reiknar að ársnyt kýrinnar sje: (í Atla bls 90)
. ..2000 pt
2. Skúli landfógeti Magnússon reiknar að ársnyt meðalkýr sje. (Rit hins
ísl. Lærd.l.fjel. IV bls 194 . .1642 -
3. Finnur biskup telur að meðalkýr mjólki um árið (Búalög útg. í
Hrappsey 1775 kap. II. . . 1161-
4. Stiptamtmaður Ólafur Stephenssen segir að sín besta kýr af 50 kúm
hafi mjólkað um árið 1561- og úr annari 572 potta verður meðaltal.
1066 - (Lærdómslista fjelagsrit IV. 73 og 76 bls.)
5. Síra Guðmundur Einarsson á Kvenna brekku segir að meðaltal úr sín-
um kúm í 15 ár hafi verið. (Um nautgriparækt). . . 1560 -
6. í „Nokkrum greinum um sveita búskap" er talin góð meðalkýr. (Ný
fjelagsrit 24 ár. 1864. bls. 40) 2120 -
7. Eirikur Briem telur meðal kýr nyt vera 2500 - (ísafold nr. 91. - 1891)
8. Eptir minni litlu reinslu er meðal kýr nyt 2939 -
9. Þegar tekið er meðaltal af öllum meðaltölum sem hjer eru tilgreind
verður aðalmeðaltal: 1874 1/2.22
Þessi samanburður hlýtur að hafa gefið Halldóri mikið sjálfs-
traust enda sýnir hann að þeir feðgar hafi náð nokkuð betri ár-
angri við búreksturinn en margir höfðingjar fyrri tíðar.
21 Lbs 1857 8vo - 17. apríl 1890.
22 Sjá viðauka við dagbókina 1891 sem hann kallar „Sitt af hverju“ (Lbs 1857
8vo). Töflu þessa vann hann að mestu upp úr Nýjum félagsritum úr grein sem
bar nafnið „Nokkrar greinar um sveitabúskap." 24 (1864), bls. 38-39. Höf-
undur greinarinnar er ókunnur, en ekki er ólíklegt að Jón Sigurðsson og
Tryggvi Gunnarsson hafi komið nærri ritun hennar.