Skírnir - 01.09.1995, Side 51

SKÍRNIR
JEG ER 479 DÖGUM ÝNGRI EN NILLI
321
hann hafði skrifað alls rúmar 626 arkir og var því blaðsíðufjöld-
inn rúmlega tíu þúsund síður. Halldór taldi sig hafa kostað til
þessara skrifa rétt tæplega 40 krónum.24
Ljóst er að Halldór hafði óbeit á aðgerðaleysi og greip til
ýmissa ráða til að sporna við þeim örlögum að sitja auðum
höndum: „I dag hef jeg ekkert skrifað því nú hef jeg ekkert efni,
þó nógur sje bæði pappírinn og tíminn; Jeg las mikið í Gylfaginn-
ingu fyrir fólkið."25 A þennan hátt hefst mánaðar tímabil árið
1895 þegar Halldór var í stöðu lausamannsins. Það einkenndist af
nægum tíma og leiða vegna verkefnaskorts. Halldór hélt áfram að
kvarta en nokkrum dögum síðar fannst tímabundin lausn; „skrif-
aði upp öll manna nöfn sem enda á Hi. og urðu þau 155 en eru
víst mikið fleiri þó að jeg muni ekki betur nú“. Fáum vikum síðar
fann hann sér aðra dægradvöl: „Jeg reiknaði út svona hjerum bil
hvað það mundu vera margir stafir: í línu 23. st. að meðaltali og
24. línur á blaðsíðu bls. 27. verða það því 20424 st. sem jeg hef
skrifað í dag eða: 552 á hverri blaðsíðu." Enn var Halldór þó
ósáttur við tilveruna og gaf nokkra skýringu á sálarástandi sínu:
„mjer hálf leiðist þessa dagana, og er það beinlínis af þessu sífelda
yðjuleysi, því þó jeg sje latur þá hef jeg einga skemtun af að vera
öldungis yðjulaus, að heita má dag eptir dag, jeg tel það svo þó
jeg gefi kindunum að morgninum og smali þeim að kvöldinu, og
þrífi upp húsin o.fl. smávegis." I hans huga var raunverulegt að-
gerðaleysi fólgið í því að hafa ekkert fyrir stafni á andlega svið-
inu. Hann kallaði það varla starfsemi að sinna skyldustörfunum,
meira þurfti að koma til.
Ytri aðstœður
í ljósi skriftaráráttu Halldórs er fróðlegt að huga að því umhverfi
sem hann hélt dagbók sína í. Því er oft haldið fram að ytri aðstæð-
ur í þjóðfélaginu geti haft gífurleg áhrif á almennt mannlíf. Líkam-
legt atgervi geti ekki aðeins skaðast við slæman aðbúnað heldur sé
24 Þessar upplýsingar er að finna í samtíningsbókunum. Sjá Lbs 1867-1869 8vo.
25 Lbs 1861 8vo - 23. mars 1895. Tilvitnanirnar sem koma hér á eftir eru úr
færslum Halldórs eftirtalda daga: 27. mars 1895; 14. apríl 1895 og 23. apríl
1895.