Skírnir - 01.09.1995, Page 117

SKÍRNIR
STJÓRNARSKRÁ OG MANNRÉTTINDI
387
framið. Ekki má heldur dœma menn til þyngri refsingar en heim-
ilt var áþeim tímaþegar refsivert brot var framið.
Sönnunarhyrði hvílir óskoruð á ákreruvaldinu. Víkja má frá þeirri
reglu þegar mikilvægir þjóðfélagshagsmunir krefjast, enda sé skýr
heimild í lögum.
Ekki er þörf á að skýra þessa grein, enda er hún í samræmi við
almennt viðurkenndar meginreglur í réttarríki. Með undantekn-
ingarreglunni í síðustu málsgreininni eru sérstaklega höfð í huga
brot sem lúta að meðferð áfengis og annarra fíkniefna, enda eru
þar í húfi svo mikilvægir þjóðfélagshagsmunir að neyðarréttar-
sjónarmið helga slíka reglu.
4. Sérstakar skyldur þjóðfélagsþegnanna.
Skylt er hverjum manni að áhyrgjast hugsanir sínar og skoðanir
sem hann hirtirfyrir almenningi eða lœtur í Ijós á annan hátt.
Skylt er hverjum manni að sœta því að settar séu skorður við tján-
ingarfrelsi hans í þágu allsherjarreglu, til verndar heilsu eða sið-
gceði manna eða vegna réttinda eða mannorðs annarra, enda telj-
istþœr nauðsynlegar og samrýmist lýðrœðishefðum.
Hér er sleppt almennri yfirlýsingu um tjáningarfrelsi af því að
hennar á ekki að vera þörf.
Skylt er mönnum að gceta friðar og allsherjarreglu við hvers kon-
ar mannfundi eða annan mannsafnað.
Ekki verður séð að þörf sé á að taka fram að menn eigi rétt á
að safnast saman með friðsamlegum hætti. Það er sjálfsagður rétt-
ur. Hins vegar er nauðsynlegt að minna á að menn skuli fara með
friði.
Skylda má menn til að ganga ífélag ef brýnir almannahagsmunir
krefjast, enda sé í lögum skilmerkilega mœlt fyrir um valdsvið fé-
lags, skyldur og réttindi félagsmanna.
Réttur manna til að stofna félög í sérhverjum löglegum tilgangi
hlýtur að vera sjálfsagður; hins vegar verður að reisa rammar
skorður við því að menn séu skyldaðir til að ganga í félög þótt
ekki þyki fært að banna það með öllu.