Skírnir - 01.09.1995, Qupperneq 178

448
ÁRNI BERGMANN
SKÍRNIR
aði úr honum augun snör“. Annar hrafn kemur frá Hastings þar
sem Haraldur Guðinason féll fyrir Vilhjálmi bastarði nokkrum
dögum eftir fyrrnefndan bardaga, sá þriðji var austur við Dnépur
þar sem Izjaslav knjas fellur fyrir Polovstum. Oll hetjudýrkun er
horfin, farið er með angurværar harmatölur um eilífa grimmd
stríðsins. Efni úr Heimskringlu er hér valið öðru fremur vegna
þess að fjölskyldutengsl rússneskra höfðingja á elleftu öld auð-
velda rússnesku skáldi að tengja saman þrjár orustur sem háðar
eru samtímis austast og vestast í álfunni.
A flökti með Baldri og Brynhildi
Apollon Majkov var maður víðlesinn og kappsamur um að koma
yfirgripsmikilli þekkingu sinni að í skáldskapnum. Söguljóð hans
bera þess glöggt merki, m.a. Baldúr (1871) og Bringilda (1888).
Líkt og A. K. Tolstoj hneigist hann að því að túlka forn stef á
persónulegri hátt en rómantísk skáld sem eins og tóku fyrirfram
gildan skáldlegan hetjuheim norrænan. Hitt er svo annað mál að
það er einatt sem Majkov viti ekki vel í hverja heima hann vill
halda með þann efnivið sem hann hefur kosið sér.
Majkov segir sjálfur frá því í eftirmála við „Baldur“ að hann
hafi eins og „af tilviljun" dottið inn í norrænan skáldaheim. Það
hafi gerst þegar hann var að þýða Igorskviðuna (frá 1186) í bund-
ið nútímamál. I þessari þjóðargersemi Rússa, sem fyrr var nefnd,
eru margir myrkir staðir. Þar bregður t.d. fyrir meynni Obídu
sem er tengd váboðum og hafði þjóðfræðingurinn Búslajev gisk-
að á að hún væri í ætt við valkyrjur í norrænum skáldskap. Þang-
að leitaði Majkov og kveðst hafa hrifist af „kaldranalegu og
ómenguðu hugarflugi“ Eddukvæða þar sem „elstu goðsagnir
mannkynsins hafa varðveist í ferskastri mynd“. Majkov fékk
miklar mætur á þessum efnivið, bæði vegna þess að hann að-
hyllist bersýnilega kenningar sem röktu goðsagnir allra þjóða til
sama uppruna og svo vegna þess að hann telur sig finna í Eddu-
kvæðum „náinn skyldleika við okkar þjóðtrú, forna siði, sagnir
og söguljóð“.36
36 A. í. Majkov: Sotsjíneníja II. Moskva 1984, bls. 477-78.