Skírnir - 01.09.1995, Side 195
SKÍRNIR
UM PLÓTÍNOS OG VERK HANS
465
eftir sig umtalsverð spor. Innan heimspekinnar sjálfrar má til
dæmis víða finna slík spor hjá Descartes, Spinoza, Leibniz og
Berkeley, en greinilegust og dýpst eru þau hjá þýskum náttúru-
spekingum og hughyggjumönnum 18. og 19. aldar, mönnum á
borð við Goethe, Schelling og Hegel.7 Áhrifin hafa ekki verið
minni í bókmenntum og listum, og þar hefur ritgerð Plótínosar
vegið þyngst á metunum. Ymsir helstu meistarar ítölsku endur-
reisnarinnar, með Michelangelo fremstan í flokki, aðhylltust til
dæmis plótínsk-platonska fagurfræði og ástarspeki.8 Á Englandi
var uppi maður að nafni Thomas Taylor (1758-1835). Hann var
ötull talsmaður platonisma að hætti Plótínosar. Einkum fyrir til-
stilli hans hafa nýplatonskar hugmyndir, þar á meðal hugmyndir
Plótínosar um fegurðina, verið vel þekktar meðal enskumælandi
skálda allt fram á þessa öld, og verið ýmsum þeirra kærar.9 Hug-
myndir Plótínosar um þessi efni hafa ekki síst heillað skáld og
listamenn, þótt líklegt megi telja að ýmsum sem nú eru uppi þyki
þær nokkuð háfleygar.
7 W. Beierwaltes, Platonismus und Idealismus (Frankfurt am Main, 1978) og
J.-L. Vieillard-Baron, Platon et l’idéalisme allemand (1770-1830) (Paris, 1978).
8 Sjá E. Panofski, lconology: Humanistic Themes in the Art of the Renaissance
(Oxford, 1938) og A. Chastel, Art et humanisme d Florence au temps de
Laurent le Magnifique (París, 1961).
9 Sjá til dæmis K. Raine, Blake and Tradition (Lundúnum, 1979) og F. Wilson,
W. B. Yeatsand Tradition (Lundúnum, 1958).