Saga - 2012, Blaðsíða 171

þeirra, eins og Saddam Hussein, hafa beitt sér mjög fyrir því að gera
þá enn háðari ríkinu. Írakar hafa þekkt lítið annað en harðræði, stríð
og ofbeldisfull stjórnmál. Það að læra af sögunni þýðir því hér að
skilja og meta hugarástand Íraka og tilfinningu þeirra fyrir sögunni.
Þessi tilfinning er margbreytileg en tengist oft hinu pólitíska
umhverfi. Í Írak hefur það oft verið samofið írakskri þjóðernis-
hyggju og þeirri hugmynd að það sé þjóðríkið sem muni ná fram
réttlæti.
Rétt eins og Bretar, misskildu Bandaríkjamenn þjóðernishyggju
Íraka. Í staðinn fyrir að líta á Íraka sem eina þjóð, samsetta af mörg-
um einstaklingum sem hafa mismunandi sjónarmið en eiga það
sameiginlegt að hafa upplifað mjög ofbeldisfulla tíma síðustu 30
árin, var frekar lögð áhersla á að skipa Írökum í fylkingar út frá trú
og trúarafstöðu. Margir Írakar litu því á aðgerðir Bandaríkjamanna
sem tilraun til að sundra og veikja þjóðina og þarafleiðandi tóku
margir Írakar upp vopnin til að verja landið sitt, Írak, eins og það
var fyrir þeim.
En hvað hefðu Bandaríkjamenn getað lært af reynslu Breta fyrir
um 100 árum í Írak og Egyptalandi? Í ljósi hennar hefðu þeir mátt
búast við því að Írakar treystu ekki fyrirætlunum erlends ríkis og að
þeir myndu vilja fá fullt sjálfstæði og sjálfræði við fyrsta tækifæri.
Hefðu þeir metið þá sögulegu reynslu, sem þeir vissulega þekktu,
hefðu þeir átt auðveldara með að setja sig í spor Íraka og þannig sjá
afleiðingar aðgerðanna fyrir.
Að skilja og meta sögu Mið-Austurlanda er því lykilatriði til að
átta sig á stjórnmálum og atburðum samtímans. En það skiptir máli
að farið sé rétt að hlutunum. Það er nauðsynlegt að sýna ákveðna
hluttekningu (e. empathy) og kannski má segja að hluttekning í
þeim samskiptum sé jafn þýðingarmikið viðhorf og hlutlægni fyrir
þá sagnfræðinga sem fjalla um Mið-Austurlönd. Sagan í Mið-
Austurlöndum er lifandi saga og sífellt í gerjun. Hún stendur ekki í
stað eins og þúfa. Þúfur setja vissulega sitt mark á landslagið. En í
Mið-Austurlöndum er sagan eins og dúfa — eitthvað hreyfanlegt, á
sífelldu ferðalagi út um allt. Dúfur eru líka mjög táknrænar. Þær
tákna frið og von um að hægt sé að ná réttlæti. Og stundum, ekki
oft, er það líka dúfa sem veltir þungu hlassi!
dúfan og hlassið 171
Saga vor 2012_Saga haust 2004 - NOTA 10.5.2012 12:40 Page 171