Blik - 01.04.1960, Page 138
136
B L I K
Þessi mynd er af Landlyst, eins og hún leit út, meðan hún var læktiisselur. Myndin
er tekin skömtnu eftir 1912. Suðurhlið hússins blasir við og inngangur i austurenda
um skúrinn, en þar hafði héraðslœknir lyfjabuð sina og lcekningarstofu, þar sem
„Stiftelsið-' var áður fyrr. Likindi eru til ,að Landlyst hafi litið þannig út frá upphafi.
Landlyst
(Fæðingarstofnunin —
Födselsstifselset -- Stiftelsið)
Nokkur söguleg drög
Árið 1846 bjuggu tvær fjölskyld-
ur í tómthúsinu Sæmundarhjalli í
Eyjum, sem það ár hlaut nýtt nafn
og var eftir það í mörg ár kallað
París. Tómthús þetta stóð mjög
skammt vestan við Stíghús (Njarð-
arstíg 5). Önnur hjónin hétu Matthí-
as Markússon, snikkari, og Sólveig
ljósmóðir Pálsdóttir prests Jónsson-
ar að Kirkjubæ. Matthías var fædd-
ur 1810 og Sólveig 1820. Þetta ár
áttu þau aðeins eitt barn, Pálínu
Matthildi, þá tveggja ára.
Árið 1847 sendi stjórnin nýjan
lækni til Vestmannaeyja. Sá hét dr.
Peter Anton Schleisner. Skyldi
hann rannsaka orsakir ginklofans,
svo sem kunnugt er.
Fyrstu framkvæmdir dr. Schleisn-
ers í Eyjum voru þær að láta byggja
hús, þar sem fæðandi konur skyldu
liggja sængurleguna.
Ekki hafði dr. Schleisner lengi
Rynnzt Sólveigu ljósmóður, sem
hafði lært ljósmóðurfræði í Kaup-
mannahöfn, er hann fékk mikið
traust á henni. Oskaði hann þess, að
þau hjónin byggðu sér hús áfast
„fæðingarstofnuninni“, svo að ljós-
móðurinni yrði sem allra auðveldast
og hagfelldast að annast sængur-
konurnar. Þannig atvikaðist það, að
þau hjónin Matthías og Sólveig
byggðu vestari enda Landlystar, (en
svo kölluðu þau nýbyggingu þessa)
á sama tíma sem stjórnin lét byggja
austurendann handa dr. Schleisner
til rannsóknar á orsökum ginklof-
ans. Það var „fæðingarstofnunin,“
sem oft var nefnd „Stiftelsið“ á
tungu Eyjafólks. Þessi sambygging
var gjörð sumarið 1847.
Næsta ár (1848) hafði dr. Schleisn-