Blik - 01.05.1965, Blaðsíða 9
B L I K
7
ur. Steinninn kostaði kr. 300,00, sem
Gísli greiddi úr eigin vasa. Síðan
sendi hann steininn til Eyja og fól
Eyjabúum að koma honum fyrir á
Kirkjubæ.
Séra Jes A. Gíslason, mágur
Gísla J. Johnsen og verzlunarstjóri
hans, hafði mest fyrir því að láta
gera stall undir steininn og steypa í
kring um hann. Allt hefur það verk
verið unnið á kostnað Gísla J. John-
sens. Ekki er annað vitað a. m. k.
Steinninn var síðan afhjúpaður á
300 ára dánardegi séra Jóns 17. júlí
1927. Fjölmenntu þá Eyjabúar að
Kirkjubæ. Þar flutti séra Jes ræðu
og afhenti Eyjabúum bautasteininn
til eignar og varðveizlu. Þar hefur
hann nú staðið í 38 ár.
Nálægt miðri 16. öldinni bjuggu
bóndahjón í Höfn í Melasveit er
hétu Torfi Brandsson og Asta Eiríks-
dóttir. Húsfreyjan var dóttir séra Ei-
ríks Jónssonar, sem var prestur í
Skálholti 1530—1536 og fékk þá
Gilsbakka. Þar var hann prestur í 6
ár eða til ársins 1542, er hann fékk
Reykholt.
Ekki er mér kunnugt, hvenær
Torfi bóndi í Höfn lézt, en víst er
um það, að Asta húsfreyja bjó ekkja
í Höfn um árabil eða þar til hún
giftist seinni manni sínum Þorsteini
Sighvatssyni, sem varð gildur bóndi
í Höfn og lögréttumaður í Þverár-
þingi um langt skeið.
Áður en Þorsteinn Sighvatsson
kvæntist Ástu ekkju í Höfn, hafði
hann getið tvær dætur með Guð-
rúnu Þorbjarnardóttur, er síðar gift-
ist Jóni smið í Fellsöxl. Sonur þeirra
var Bjarni Borgfirðingaskáld (Húsa-
fells-Bjarni). Onnur laundóttir þeirra
Þorsteins og Guðrúnar hét Helga,
móðir Þórhalla skálds Hildibrands-
sonar. Hin dóttirin hét Sigurborg.
Skáldin Bjarni Jónsson og Þórhalli
Hildibrandsson sanna okkur skáld-
gáfuna í kynstofnum þeirra Guðrún-
ar Þorbjarnardóttur annars vegar og
Þorsteins Sighvatssonar hinsvegar,
og sérstaklega hans, sem síðar gat af
sér annað mesta skáld 17. aldarinn-
ar næst séra Hallgrími Péturssyni,
séra Jón Þorsteinsson, prest og skáld
að Kirkjubæ í Vestmannaeyjum.
Séra Jón Þorsteinsson fæddist í
Melasveit um 1570. Fátt er vitað
um bernsku hans og unglingsár.
Hann mun hafa sem önnur börn og
unglingar þá, verið látinn inna af
hendi ýmis störf við bú foreldra
sinna, svo sem vallargæzlu, smölun,
snúninga innan bæjar sem utan, kúa-
rekstur og —- sókn og síðan slátt og
fjárhirðingu, eftir því sem þroskinn
og þrótturinn óx með árunum, þar
til hann var sendur í skóla.
Freistandi er að álykta, að Ásta
húsfreyja Eiríksdóttir í Höfn, móðir
séra Jóns, hafi verið sérstaklega trú-
rækin kona, einlæg og guðhrædd og
samband þeirra mæðgina náið, og
hún orkað mjög á sálarlíf og lífsvið-
horf hins gáfaða sonar síns. Eldri
sonur þeirra hjóna í Höfn, Torfi,
varð einnig prestur, séra Torfi Þor-
steinsson að Gilsbakka í Borgarfirði.