Blik - 01.05.1965, Page 122
120
B L I K
arkaði því norður á Seyðisfjörð á
tveim jafnfljótum og tók ferðin tvo
daga. Hafurtask mitt bar ég í
skreppu á bakinu.
Um vikutíma beið ég á Seyðis-
firði eftir skipinu og bjó hjá hjón-
um nokkrum sem ég hafði engin
kynni haft af áður. Ég tefldi við
húsbóndann í leiðindum hans og
mínum milli þess að hann var að
orðhnubbast við nöldrið sitt. Osam-
komulag hjónanna snart svo sálar-
líf mitt þessa einu viku, að sárindin
segja enn til sín, þegar ég minnist
þessarar dvalar.
Loks kom Gullfoss og lagði
í haf m. a. með mig innanborðs.
Þau fjögur ár, sem ég gekk í
barnaskólann í Norðfirði, var Valdi-
mar Long, síðar kaupmaður í Hafn-
arfirði, skólastjóri. Hann var þjóð-
rækinn maður sérstaklega og brýndi
fyrir okkur börnunum að rækja
skyldur okkar við ættjörðina og
móðurmálið. Hann bað guð að gefa
okkur vizku og þroska til þess að
forðast að bletta íslenzkuna með er-
lendum orðskrípum. Ég fann þá og
mundi nú, að þær bænir höfðu áhrif.
Þjóðernishiti ríkti þá með þjóðinni.
Sambandsslit við Dani voru í aðsigi.
Einhvern veginn fannst mér, að ætt-
jarðarást eða þjóðernistilfinning
væri mér í blóð borin. Þegar landið
hvarf mér sjónum, varð ég gripinn
tilfinningu, sem ég hafði ekki fundið
fyrr. Ég stakk mér niður í klefa.
Fátt var um farþega á skipinu.
A leiðinni út varð ég þess áskynja,
að furðu margir Danir gegndu störf-
um á skipinu. Einn a. m. k. vann
í vél og tveir önnuðust matseld eða
gengu um beina. Mér fannst þetta
óviðfelldið á íslenzku skipi og það
á sjálfum Gullfoss, skírasta tákni
hins væntanlega frelsis okkar og
sjálfstæðis.
Eitt sinn sá ég mér færi á að spyrja
einn hásetann, hvernig á þessum
Dönum stæði hér við störf á ís-
lenzka skipinu. Svar hans var skyn-
samlegt og sannfærandi: Við Islend-
ingar erum enn svo ung siglinga-
þjóð á nútíðarvísu, að við eigum
ekki nægilega marga lærða véla-
menn og matsveina eða þjóna til
þess að fullnægja dvergvaxna skipa-
flotanum okkar hvað þá meir. Mér
varð rórra; ástæðurnar voru þá ekki
af neinum óþjóðlegum toga! —
Svona var ég eins og opin „þjóð
erniskvika" innvortis. Og það voru
fleiri ungir Islendingar en ég þá,
sem betur fór.
Meðan á ferðinni stóð yfir hafið,
gerðu einhverjir mér þann grikk að
loka Islandsbanka í Reykjavík. Hann
var sagður gjaldþrota. Þetta banka-
hrun hitti mig illa, umkomulaust
ungmenni á leið til Noregs, og olli
mér miklum erfiðleikum, t. d. sár-
um sulti. Ég var nefnilega með sjö
eða átta hundrað króna Islands-
banka seðla í vasanum. Það var öll
mín peningaeign og nú vildi enginn
sjá þá í Höfn. Hjartagóður ungur
Dani fór með mig í einn bankann af
öðrum til þess að fá skipt peningum.
Nei, þeir fussuðu og sveiuðu, þeg-
ar þeir sáu seðlana mína. Sama sag-