Fréttablaðið - 20.01.2022, Blaðsíða 13

Mjög ósennilegt er að
nokkur vilji gefa eftir
af ítrustu kröfum um
loftslagsvernd.
Á heildarbiðlista eru
nú 1.680 börn og bíða
flest börn eftir sál-
fræðingi.
Þorsteinn
Pálsson
n Af Kögunarhóli
Ríkisstjórnin hefur heitið þjóðinni
og umheiminum því að Ísland verði
kolefnishlutlaust og hafi náð full-
um orkuskiptum árið 2040. Ísland
á þá að vera óháð jarðefnaeldsneyti
fyrst allra ríkja í heiminum.
Við höfum aðeins átján ár til þess
að ná þessu risastóra markmiði.
Enginn teljandi pólitískur
ágreiningur virðist vera um þessa
skýru og afdráttarlausu stefnu.
Kyrrstöðupólitíkin hefur tafið
Árum saman hefur legið fyrir hvað
þarf að gera í orkumálum til þess
að markinu verði náð.
Eigi að síður ákvað ríkisstjórnin
að sitja aðgerðalaus allt síðasta
kjörtímabil. Kyrrstöðupólitíkin
náði líka til orkumálanna þó að þá
þegar hafi legið fyrir að ekki mátti
draga stundinni lengur að hefjast
handa við virkjanir til að mæta
tímasettum markmiðum um orku-
skipti.
Þegar stjórnarflokkarnir ákváðu
í nóvember að framlengja sam-
starfið var enn hert á markmiðum
í loftslagsmálum.
Á hinn bóginn veitti stjórnar-
sáttmálinn lítil svör við hinu, hvort
kyrrstöðupólitíkin í virkjana-
málum yrði rofin.
Hvað þýðir græn skýrsla?
Umhverfis-, orku- og loftslagsráð-
herra skipaði í vikunni starfshóp,
sem á að taka saman þær upp-
lýsingar, sem þegar liggja fyrir um
þessi efni, og setja í græna bók.
Verkið er einfalt enda á því að ljúka
innan sex vikna með tillögum.
Tilgangurinn með því að skrifa
nýja skýrslu getur verið tvenns
konar. Hugsanlega er þetta bara
leikur til þess að geta haldið
kyrrstöðupólitíkinni áfram. En
skammur tímafrestur gæti bent til
hins, að orkuráðherra ætli í raun
að losa um þá bóndabeygju, sem
VG hefur haldið flokki hans í á
þessu sviði.
Tíminn einn getur svarað þess-
ari spurningu. En hitt er ljóst að
kyrrstöðupólitíkin gildir þangað
til annað verður ákveðið.
Neitunarvald VG
Á undanförnum árum hefur ekki
einasta verið góð pólitísk sátt um
að Ísland fylgdi róttækustu mark-
miðum í heimi í loftslagsmálum.
Það hefur líka verið einhugur um
róttæka stefnu í landvernd. Fáar
þjóðir hafa verndað og friðað hlut-
fallslega jafn stór landsvæði og við.
En nú er svo komið að róttækustu
markmið í landvernd og rót-
tækustu markmið í loftslagsvernd
skarast. Þá þarf pólitíkin að taka
erfiðar ákvarðanir. Það gat ríkis-
stjórnin ekki á síðasta kjörtímabili.
Pólitíska ástæðan fyrir kyrr-
stöðu í virkjunarmálum allt síðasta
kjörtímabil er ekki sú að meiri-
hluti hafi ekki verið fyrir hendi á
Alþingi til þess að koma hreyfingu
á málin. Ástæðan er fyrst og fremst
neitunarvald VG.
Þrjár leiðir
Nú þarf hins vegar að taka ákvarð-
anir. Þær snúast um stór pólitísk
markmið og fram hjá því verður
ekki horft að þau tengjast líka
ríkum tilfinningum. Þrír megin
kostir blasa við í þessu mikla
pólitíska uppgjöri:
Í fyrsta lagi að fara strax á þessu
ári af stað með virkjanir og auka
orkuframleiðslu um fimmtíu pró-
sent á næstu tveimur áratugum.
Það þýðir að gefa þarf eftir ítrustu
kröfur í landvernd.
Í öðru lagi er hægt að halda
ítrustu kröfum um landvernd og
gefa eftir í loftslagsmálum.
Í þriðja lagi er unnt að halda ítr-
ustu markmiðum á báðum sviðum
og gefa eftir í lífskjörum. Bent
hefur verið á að takmarka mætti
eða skammta ferðir til útlanda og
almennt draga úr neyslu. Þá yrði
heldur ekki þörf fyrir jafn há laun.
Kyrrstöðupólitíkin hefur í reynd
þýtt að ríkisstjórnin hefur fram til
þessa stefnt á þriðja kostinn.
Sex vikur í ákvörðun
Flest bendir til þess að á Alþingi
sé samt sem áður meirihluti fyrir
fyrsta kostinum.
Það merkir að við tökum ítrustu
loftslagsmarkmið fram yfir ítrustu
kröfur um landvernd og fylgjum
öðrum þjóðum eftir í hagvexti og
lífskjörum. Eigi að síður getum við
státað af metnaðarfullri náttúru-
verndarstefnu.
Mjög ósennilegt er að nokkur
vilji gefa eftir af ítrustu kröfum um
loftslagsvernd.
Í ljósi þessa stöðumats veltur
framhaldið á vilja eða getu VG
til að forgangsraða markmiðum.
Stundaglasið er tómt.
Tíminn til að svara þessari stóru
spurningu er sannarlega ekki
lengri en orkuráðherra gaf starfs-
hópnum. Sex vikur til ákvarðana
og átján ár til framkvæmda. n
Stundaglasið er tómt
AFGREIÐSLUTÍMI
Mán.–fös. 10–18 | Lau. 11–16
www.betrabak.is
HÄSTENS VERSLUN
Faxafeni 5, Reykjavík
588 8477
AFGREIÐSLUTÍMI
Mán.–fös. 1–18 | Lau. 1–16
www.betrabak.is
Komdu til okkar og prófaðu einstök
gæði Hästens rúmanna.
Starfsfólk okkar er tilbúið að aðstoða
þig og veita frekari upplýsingar.
VERTU VAKANDI Í
FYRSTA SKIPTI
Á ÆVINNI
Sáttmáli Sameinuðu þjóðanna um
réttindi barnsins var lögfestur með
lögum nr. 19/2013. Sáttmálinn hefur
ekki verið innleiddur í Reykjavík
líkt og gert hefur verið í Kópavogi.
Ég lagði fram tillögu á fundi borgar-
stjórnar 18. janúar, um að skipaður
yrði stýrihópur sem greini og leggi
mat á hvað vanti upp á til að unnt
sé að innleiða Barnasáttmálann í
Reykjavík. Þar með væri Reykjavík
komin í hóp barnvænna sveitar-
félaga en hugmyndafræði þeirra
byggist á alþjóðlegu verkefni.
Í borgarráði liggur erindi frá
UNICEF. Það erindi var sent til
umsagnar skóla- og frístundasviðs.
Umsögn hefur ekki borist og þess
vegna hefur ekkert bólað á ákvörð-
un af hálfu Reykjavíkurborgar um
að taka þátt í verkefninu.
Tillögu Flokks fólksins var vísað
til borgarráðs. Það voru vonbrigði.
Borgarráð er lægra stjórnvald og þar
hefur fulltrúi Flokks fólksins ekki
atkvæðisrétt.
Það er undarlegt að Reykjavík
skuli vera eftirbátur Kópavogs í
þessu mikilvæga máli. Staðreyndin
er sú að ákvæði Barnasáttmálans
eru brotin víða í málefnum barna
Reykjavík. Undirbúningur innleið-
ingar Barnasáttmálans í Reykjavík
hefur legið í láginni hjá þessum
meirihluta. Fulltrúi Flokks fólksins
fer fram á að erindi UNICEF verði
svarað. Til þess þarf nauðsynlegar
umsagnir frá fagsviðunum. Far-
sælast hefði verið að meirihlutinn
samþykkti framangreinda tillögu
Flokks fólksins um skipun stýrihóps
til að hægt sé að innleiða sáttmál-
ann og svara í kjölfarið erindi UNI-
CEF. Í þessu máli þarf meirihlutinn
sannarlega að gyrða sig í brók.
Brýn mál bíða úrlausnar
Innleiðing Barnasáttmálans skiptir
sköpum um málefni barna, sérstak-
lega nú þegar fátækt fer vaxandi
og kannanir sýna aukna vanlíðan
barna. Brýn mál bíða úrlausnar,
ýmist varðandi aðstöðu barna eða
aðgengi þeirra að nauðsynlegri
þjónustu.
Ef litið er til síðustu missera er
efst í huga mygluvandinn í Foss-
vogsskóla sem valdið hefur nem-
endum og foreldrum þeirra streitu
og áhyggjum með tilheyrandi
neikvæðum afleiðingum. Í tilviki
Fossvogsskóla reyndu foreldrar
ítrekað að ná eyrum yfirvalda og
Heilbrigðis eftirlits Reykjavíkur
vegna mygluástandsins, en skellt
var skollaeyrum við ákalli þeirra.
Nú er hins vegar viðurkennt af
borgaryfirvöldum að bregðast hefði
átt við fyrr og hlusta betur.
Umboðsmaður barna hefur nú
kallað eftir því að Reykjavíkurborg
láti framkvæma óháða úttekt á við-
brögðum og aðgerðum skóla- og
borgaryfirvalda vegna ástands hús-
næðis Fossvogsskóla.
Bið og meiri bið
Á heildarbiðlista eru nú 1.680 börn
og bíða f lest börn eftir sálfræðingi.
Börn eiga rétt á sálfræðiþjónustu
á vegum Skólaþjónustunnar en
gengið hefur hægt að grynnka
á biðlistanum. Hinn 1. nóvem-
ber 2021 voru 400 börn á biðlista
eftir þjónustu talmeinafræðings.
Ábyrgð borgarinnar er mikil og
byggist m.a. á samkomulagi ráðu-
neytisins og Sambands íslenskra
sveitarfélaga um skiptingu ábyrgð-
ar vegna talmeinaþjónustu við
börn frá árinu 2014. Reykjavíkur-
borg á samkvæmt samkomulaginu
að veita börnum með vægari frávik
þjónustu innan leik- og grunnskóla
sveitarfélaga.
Því er mikilvægt að hefja þá vinnu
að komast að raun um hvað þarf að
bæta. Í kjölfarið þarf svo að ganga
í að bæta það til að unnt sé að inn-
leiða Barnasáttmálann í Reykjavík.
Daglega eru ákvæði hans brotin á
fjölda sviða sem snúa að börnum.
Því ófremdarástandi verður að
linna. n
Barnasáttmálinn víða brotinn í Reykjavík
Kolbrún
Baldursdóttir
oddviti Flokks
fólksins í
Reykjavík
FIMMTUDAGUR 20. janúar 2022 Skoðun 13FRÉTTABLAÐIÐ