Gátt - 2009, Blaðsíða 44
44
F R Æ Ð S L U M I Ð S T Ö Ð A T V I N N U L Í F S I N S
G Á T T – Á R S R I T – 2 0 0 9
alfarið um þennan þátt verkefnisins og á mikinn heiður skilið
fyrir frábært verk. Hún lýsir honum á eftirfarandi hátt í tölvu-
pósti til Margrétar Bjarkar Björnsdóttur, þáverandi nema í
ferðamálafræði við Háskólann á Hólum: „Lífsvefurinn fylgdi
verkefninu á Hofsósi frá upphafi til enda, en námið byggðist
á skoðun einstaklinganna bæði á styrk sínum og veikleikum,
en einnig á styrk samfélagsins og veikleikum. Farið var yfir
hvað einstaklingurinn gæti gert til að efla sjálfan sig og sam-
félagið, og hvað hópurinn gæti lagt til málanna almennt í
samfélaginu. Fjallað var um nám og námstækni, og hvernig
það er að stunda nám sem fullorðinn einstaklingur, en einnig
var unnið með fyrri reynslu fólks af námi, bæði góða eða
slæma. Mikið var unnið með sjálfið og sjálfstraustið, sjálfs-
virðinguna og sjálfsskilning. Ýmsar persónuleikagerðir voru
skoðaðar og mikið rætt um tjáskipti og tjáningu. Stór kafli
var um samskiptakerfi og það að vera hluti af samskiptakerfi,
eins og samfélagi, fjölskyldu, vinnustað og fleira. Farið var í
gegnum samskipti fólks við aðra, og það að taka ábyrgð á
samskiptum sínum, hluti af því var gagnrýni, hrós, baktal, að
segja nei, eða að standast þrýsting og fleira sem fólk þarf að
takast á við í daglegu lífi sínu. Einnig var fjallað um sorg og
áföll í lífi fólks og um sálfræði samfélagsins.“ (Margrét Björk
Björnsdóttir, 2007).
Margrét Björk skrifar jafnframt í ritgerð sinni: „Náms-
efnið var samþætt eins og kostur var á, til dæmis var náms-
efnið í ensku samþætt ferðamálapakkanum, vefsíðugerð var
sérstaklega unnin með ferðamennsku í huga, og í ferðafræð-
inni var sjónum manna beint að heimaslóð og unnið með
átthagafræði eða byggðafræði, og möguleika svæðisins í
uppbyggingu á ferðaþjónustu. Ferðamálaþátturinn var þó
ekki endilega settur upp eða hugsaður beint fyrir fólk sem
hafði hug á að stofna eða reka ferðaþjónustufyrirtæki, heldur
var haft að leiðarljósi hvað þátttakendurnir gætu almennt
lært af ferðafræðunum, og hvernig hægt væri að bæta sam-
félagið öllum til hagsbóta. Reynt var að nýta þennan þátt til
að skoða samfélagið með augum gestsins og sjá hvað betur
mætti fara, en unnið var að hugmyndum um uppbyggingu
á afþreyingu sem gæti nýst öllum, jafnt íbúum sem gestum
svæðisins.“ (Margrét Björk Björnsdóttir, 2007). Framlag
Háskólans á Hólum til þessa verkefnis var mjög dýrmætt og
hefur án efa orðið til þess að íbúar svæðisins eru jákvæðir í
garð ferðaþjónustunnar, skilja betur hverjir beinir og óbeinir
hagsmunir þeirra eru af uppbyggingu hennar og að þeir eiga
allir sinn þátt í því hvort vel tekst til eða ekki.
Í matsskýrslu Félagsvísindadeildar Háskóla Íslands og
könnun sem gerð var meðal þátttakenda í verkefninu á
vegum Farskólans, miðstöðvar símenntunar á Norðurlands
vestra, í ágúst 2005 kemur fram að yfirgnæfandi meirihluti
taldi þekkingu sína í öllum námsgreinum hafa aukist nokkuð
eða mikið með þátttöku í Breytum byggð, þó mismikið eftir
greinum og mikill meirihluti gat nýtt sér þekkingu úr náminu.
(Jón Torfi Jónasson og Kristín Erla Harðardóttir. 2004; Bryndís
Kristín Þráinsdóttir, munnleg heimild, september 2009).
V A R A N L E G Á H R I F V E R K E F N I S I N S
Í ritgerð Margrétar Bjarkar kemur fram mikil ánægja þátttak-
enda með Breytum byggð í heild en hún taldi sjálfsefliþátt-
inn gera gæfumuninn „ … þar sem hann hefði bætt afstöðu
manna til verkefnisins, hvers annars og samfélagsins sem
heildar.“ (Margrét Björk Björnsdóttir, 2007).
Margrét Björk skrifar: „Allir viðmælendur mínir voru á
því að þetta verkefni hefði haft varanleg áhrif á samfélagið
á Hofsósi, bæði félagslega og samfélagslega, og enn væru
verkefni í gangi sem hefðu sprottið upp úr þessari vinnu.
Fólk nefndi til dæmis Jónsmessuhátíðina, sem er bæjarhátíð
haldin á Hofsósi um Jónsmessuhelgina, og öll félagasamtök
á svæðinu koma að undirbúningi og framkvæmd á. Hug-
mynd um að halda bæjarhátíð til að auka samkenndina, og
fá brottflutta Hofsósbúa til að kíkja í heimsókn, kom upp í
verkefnahópi í Breytum byggð, en félagasamtökin á svæðinu
tóku þá hugmynd að sér, og framkvæma með miklum sóma:
„Jónsmessuhátíðin var endurvakin, og það er örugglega ekki
víða á landinu þar sem haldin er hátíð með meiri samstöðu
heimamanna, þar sem öll félagasamtök á svæðinu koma að
undirbúningi og framkvæmd“ (viðmælandi L, munnleg heim-
ild, apríl 2007). Einnig minntust margir á handverkshópinn
Fléttuna sem einnig var stofnaður upp úr vinnuhópi í verk-
efninu Breytum byggð. Þessi félagsskapur hefur verið mjög
virkur í samfélaginu og innan hans hafa myndast vinnuhópar
með misjöfnum áherslum í gerð handverks eftir því hvar
áhugi og hæfileikar fólks liggja. Allur hópurinn hefur svo