Úrval - 01.07.1970, Side 13

ER BYLTING í FLUTNINGUM Á NÆSTA LEITI?
11
kerfum fær bílvélin orku sína frá
rafleiðslu, sem lögð er í veginn.
Samkvæmt öðrum kerfum yrðu
bílarnir fluttir á hraðfara flutn-
ingabeltum eða kannske í hylkjum.
Hafstad tók fram eftirfarandi í
þessu sambandi: „Menn verða að
komast að samkomulagi um, hvaða
kerfi ber að nota, áður en fyrsti
spotti hinna „sjálfvirku þjóðvega“
verður lagður. En þegar sú ákvörð-
un hefur verið endanlega tekin,
verða „tölvustýrðir þjóðvegir"
næstum örugglega að veruleika
með hjálp rafeindatækninnar, því
að farartækin geta komizt leiðar
sinnar með meira öryggi, á meiri
hraða og í þéttari „torfum“, þegar
það þarf ekki lengur að treysta á
mannlega stjórn hvers farartækis.
Flestir sérfræðingar álíta jafnvel,
að sérhver akrein á „sjálfvirkum
þjóðvegi“ gæti annað sama um-
ferðarþunga og 3—4 af akreinum
nútímaþjóðvega, þar sem er ekki
um neina fjarstýringu að ræða.
„GRIÐASTAÐIR FYRIR FÓLK“
En munu ekki myndast ofboðs-
legir umferðarhnútar og flækjur á
borgarstrætunum, þegar þessu kerfi
hefur verið komið á? Ég fékk lokk-
andi svar við þessari spurningu í
Svíþjóð í fyrrasumar, er ég gekk
vfir borgartorg, skreytt gosbrunn-
um og umkringt aðlaðandi verzl-
unum. Þarna var engin hávær um-
ferð til þess að trufla mann. Þetta
var „göngutorg", eins konar „griða-
staður fyrir fólk“. Og lykillinn að
því, hversu vel þessi hugmynd hafði
heppnazt í framkvæmd, var net
jarðgangna undir torginu. Þar niðri
voru á ferðinni vörubílar, sem óku
vörum til verzlananna. Og þar voru
göng fyrir neðanjarðarlestir, sem
fluttu fólk að og frá Stokkhólmi, en
þetta var einmitt ein útborg Stokk-
hólms.
Neðanjarðarþjóðvegir? Flestir
þeir sérfræðingar, sem ég hef rætt
við, álíta, að þeir komi vel til greina
og muni alls ekki reynast óhóflega
dýrir. Meðalkostnaður við borgar-
hraðbraut ofanjarðar er um 4 millj-
ón dollarar á mílu. En kostnaður á
hverja mílu hraðbrautar í djúpum
jarðgöngum er nú um 7 milljón
dollarar. En endurbættar aðferðir
við gröft jarðgangna og borun
munu gera jarðgangnagerð ódýrari
en hún er. Er þar um að ræða
notkun lasergeisla, kemiskra efna
og hnitmiðaðs vatns- og eldstraums.
En lóðir og landareignir hækka í
verði. Eftir því sem þessar tvær
gagnstæðu kostnaðartilhneigingar
vaxa, verður jarðgangnagerð smám
saman eftirsóknarverðari í augum
þeirra, sem skipuleggja lagningu
þjóðvega, hraðbrauta og stræta.
Þar að auki hefur veðrið ekki nein
áhrif á neðanjarðarþjóðvegi, og þeir
valda ekki hinum heiftarlegu deil-
um, sem komið hafa upp í mörgum
borgum, er hrekja hefur orðið burt
fjölda fólks úr híbýlum sínum
vegna lagninga þjóðvega, hrað-
brauta og stræta.
Margir málsmetandi embættis-
menn á sviði flutningamála, sem
ég ræddi við, eru mjög fylgjandi
þeirri hugmynd. sem framkvæmd
hefur verið með lagningu „göngu-
torganna“ í útborg Stokkhólms.
Arkitektinn og borgarskipuleggj-