Úrval - 01.07.1970, Side 16

14
og umferðarstræti niður í jörðina?
Nú, ef sú hugmynd yrði ofan á,
hvers vegna ætti þá ekki bara að
grafa jarðgöng fyrir fólksflutninga-
hylki, sem fjarstýrt yrði af tölvum,
og sleppa bara öðrum strætum og
vegum? (Nú þegar er verið að
vinna að tilraunum með ýmsar teg-
undir slíks skipulags). Það er vel
hugsanlegt, að borgarskipuleggj-
endur næsta áratugs verði fylgj-
andi slíkum hugmyndum.
En fólk verður samt að ferðast
tii síns vinnustaðar. Og hann er
ekki alltaf nálægt heimili þess. Og
þessi staðreynd veldur sama vanda-
málinu í öllum okkar borgum. En
athuganir og rannsóknir, sem ný-
lega hafa verið gerðar, benda samt
í áttina til hugsanlegrar lausnar
þessa vandamáls.
í borginni Peoria í Illinoisfylki
geta farþegar nú stigið upp í sér-
staka strætisvagna næstum við
húsdyrnar og farið í þeim beint til
vinnustaðar. Fyrir þetta greiða þeir
mánaðarlegt gjald. f framtföinni
mætti veita slíka persónulega
flutningaþjónustu með hjálp lítilla
vagna (minibus). Ein tillagan er
þannig, að gert er ráð fyrir sér-
stökum málmplötum, sem komið er
fyrir með vissu millibili í hverf-
inu. Þær eru í tengslum við tölvu.
Þegar einhver ýtir á málmplötuna,
berast boð til tölvunar, en hún gef-
ur aftur vagnstjóra næsta litla
strætisvagnsins boð um að taka
þennan farþega.
J ÁRNBR AUTARLESTIR
FRAMTÍÐARINNAR
En hvað um löng ferðalög? Það
ÚRVAL
mætti hugsa sér „jarðgangnalest-
ina“ hangandi neðan í festingu og
rekna áfram af samþjöppuðu lofti.
Einhvern tíma munu slíkar lestir
kannske flytja farþega í ferðum
milli borga með 350 mílna hraða á
klukkustund. Hugsanlegt er jafn-
vel, að hún gæti farið með meiri
hraða en hljóðið í lengstu ferðun-
um, þ. e. milli stranda Bandaríkj-
anna. Þessi furðulega hugmynd
missti vísindaskáldsagnablæ sinn í
mínum augum, þegar ég heimsótti
Rensselaer Polytechnicstofnunina í
Troy í New Yorkfylki. Joseph V.
Foa, prófessor í flutningatækni og
geimferðatækni sýndi mér þar 12
feta langt líkan af einkennilegri
nýrri lest úr áli, sem líktist helzt
tundurskeyti í lögun. En hann
vinnur einmitt að gerð slíkrar lest-
ar ásamt aðstoðarmönnum sínum.
Lest í fullri stærð af slíkri gerð
mundi æða eftir málmröri, sem
yrði 18 fet í þvermál, en risavaxn-
ar skrúfur mundu dæla loftinu frá
framenda yfir til afturenda. „Slíkt
rörkerfi hefur marga kosti,“ sagði
hann. „Það skapar litinn hávaða.
Það er hægt að hengja slíka lest í
festingu, grafa hana í jörð niður
eða láta hana jafnvel fara í gegn-
um byggingar. Það má ráða hita-
stigi og öllum öðrum aðstæðum
inni í rörinu. Viðhaldskostnaður
yrði lítill. Þar hefur maður full-
komna vernd gegn veðri eða
skemmdarverkum. “
Verið er að vinna að athugunum
og tilraunum með enn aðrar gerð-
ir lesta. í litla franska þorpinu
Gometz-la-Ville, sem er 23 mílum
fyrir utan París, steig ég upp í