Úrval - 01.07.1970, Síða 80

78
ÚRVAL
áttu sína höfðu þeir fremur fengið
frá arabiskum iðnaðarmönnum á
Spáni en frá Grikkjum.
Risavaxin björg úr fíngerðum
kalksteini, kölluð „cliquart", voru
unnin úr jörðu í allt að 10 mílna
fjarlægð og dregin út í eyjuna í
Signu með hjálp uxa. Stundum
voru þau jafnvel dregin af heitt-
trúuðum pílagrímum. Er byggingin
hækkaði smátt og smátt, voru þessi
björg dregin upp í köðlum, sem
vafðir voru um risavaxnar tunnur,
er snerust með hjálp manna, sem
inni í þeim voru og voru á sí-
felldri hreyfingu eins og íkornar í
búri. Miðskip kirkjunnar leit út
eins og furðuskógur, meðan á bygg-
ingunni stóð. Þar gat að líta bjálka,
sem lágu í allar áttir hærra og
hærra og voru til stuðnings bog-
hvelfingunum, þangað til gengið
hafði verið frá „lykilsteinum“
þeirra.
Sú ákvörðun að reisa þessa risa-
vöxnu kirkju er vissulega tákn um
trú á guð. En þar var ekki síður
um að ræða trúna á hæfni manns-
ins til þess að ráða sjálfur örlögum
sínum á erfiðum tímum. Sú trú
reyndist vera réttlætanleg, því að
Frúarkirkja stóð af sér allar ógnir
næstu átta alda, samsæri og styrj-
aldir, byltingar og hernám.
Maður skynjar þetta samspil
mannsins og andans, er maður
gengur inn í „geislandi rökkur“
miðskipsins. Maður verður ósjálf-
rátt hljóður í huga, er maður
skynjar hvíslandi raddir sögunnar.
Stanzaði Lúðvík 9. ef til vill við
þessa súlu, er hann gekk inn kirkju-
gólfið með þyrnikórónu Krists í
framréttum höndunum, þennan
dýrgrip, sem hann kom með úr
krossferð sinni og enn hvílir í
gripavörzlu kirkjunnar? Hallaði 67
ára gömul bóndakona sér ef til vill
upp að þessari súlu árið 1455, er
hún gekk í áttina til fyrsta dóm-
stólsins, sem veitti dóttur hennar,
Jóhönnu af Ark, aflausn og tók
hana síðan í dýrlingatölu? Hinkr-
aði Napóleon, hinn verðandi keis-
ari, ef til vill við hjá þessari súlu
við keisarakrýningarathöfnina, sem
hann hafði boðið páfanum í Róm
að koma til? Hinkraði hann kann-
ske við þar sem snöggvast, áður en
hann greip kórónuna úr höndum
páfa og krýndi sjálfan sig Napóle-
on I. Frakklandskeisara? Og eru
örin á þessari súlu kannske eftir
byssukúlurnar, sem þýzkir her-
menn eða franskir föðurlandssvik-
arar skutu ofan af efri svölunum,
þegar de Gaulle hershöfðingi sótti
þar hátíðamessu í tilefni af frelsun
Parísar árið 1944?
Þótt ýmsir litríkir og rismiklir
atburðir hafi gerzt innan veggja
Frúarkirkju, tekur slíkt þó ekki
fram ýmsu því, sem komið hefur
fyrir bygginguna sjálfa. Áður en
byggingameistararnir gátu jafnvel
byrjað á grunninum, urðu þeir að
jafna við jörðu eldri Frúarkirkju,
er þar stóð, ásamt annarri kirkju,
sem tileinkuð var Sankti Etienne
og reist var þar á 6. öld. Þar hafa
einnig verið grafin úr jörðu ölturu
frá þeim tímum, er Rómverjar
ríktu í Gallíu.
Byggingu Frúarkirkju lauk að
vísu á tæpri öld, en það var byrjað
að breyta henni næstum um leið og