Úrval - 01.05.1971, Blaðsíða 58

56
TJRVAL
ur. „Samstundis var ég ákveðinn í
að gera allt, sem í mínu valdi
stæði, til að vinna að því, að tó-
baksauglýsingar yrðu bannaðar í
sjónvarpinu."
Banzhaf, sem er lögfræðingur frá
lagadeild Columbíu-háskóla, grúfði
sig næstu mánuði yfir lögfræðibók-
um sínum. Síðan samdi hann grein-
argerð, sem hann sendi þeirri
nefnd ríkisstjórnarinnar, er hefur
eftirlit með fjölmiðlum. Hann vitn-
aði til kenningar nefndarinnar, þar
sem segir, að fjölmiðlar skuli fjalla
jafnt um allar hliðar efna og fyrir-
bæra, sem ágreiningur fjalli um.
Hann staðhæfði: 1) að mikill ágrein-
ingur ríkti um skaðsemi vindlinga,
2) að auglýsingarnar mæltu að-
eins með vindlingunum og lof-
syngju ágæti þeirra, 3) að vissum
tíma í fjölmiðlum skuli varið til
að fjalla um hættur sem fylgja tó-
baksreykingum.
Ollum til mikillar undrunar sam-
þykkti nefndin tillögur Banzhafs,
og þann 2. júní 1967 skipaði hún
svo fyrir, að sjónvarp og útvarp
skyldu birta auglýsingar, sem
mæltu á móti tóbaksreykingum.
Þetta gekk allt svo ótrúlega vel
fyrir sig. Banzhaf hafði vissulega
komið tóbaksiðnaðinum mjög á
óvart. En honum gafst samt naum-
ur tími til að fagna sigri. Lögfræð-
ingar tóbaksiðnaðarins og auglýs-
ingafyrirtækjanna hvöttu nefndina
til að endurskoða ákvörðun sína.
Lögfræðifyrirtækið, sem Banzhaf
starfaði hjá stundaði mikinn mála-
rekstur fyrir eina af stærstu tó-
baksverksmiðjum Bandaríkjanna,
og Banzhaf var varaður við því, að
málarekstur hans kynni að hafa
slæmar afleiðingar fyrir lögfræði-
fyrirtækið, ef hann héldu áfram
baráttu sinni.
Þá bað Banzhaf öll þau samtök,
sem vinna að bættri heilsu og holl-
ustu, að veita sér liðveizlu í bar-
áttunni. Ekkert þeirra vildi að-
stoða hann, og báru þau fyrir ýms-
ar ástæður. „Að síðustu varð ég
sjálfur að koma fram með gagn-
rök á móti lögfræðingum tóbaks-
og auglýsingafyrirtækjanna," sagði
Banzhaf.
Nefndin var enn sammála Banz-
haf og staðfesti fyrri úrskurð sinn.
Næsta skref, sem andstæðingar
hans mundu sennilega taka, var að
áfrýja málinu til alríkisdómstóls í
einhverju lögsagnarumdæmi, sem
þeir teldu, að niðurstöður mála-
rekstursins yrðu þeim hagstæðar.
Til þess að geta unnið málið ákvað
Banzhaf að áfrýja úrskurði nefnd-
arinnar til dómstóls á þeim for-
sendum, að nefndin hefði ekki
gengið nægilega langt í úrskurði
sínum. Hann vann til fjögur um
nóttina við samningu á greinargerð
sinni og flaug síðan til Washington,
þar sem hann höfðaði málið við
Áfrýjunardómstól Bandaríkjanna.
Auglýsingafyrirtækin fóru fram á,
að áfrýjunarbeiðni Banzhafs yrði
vísað frá. Hann hafði aðeins fimm
daga til stefnu, en honum tókst að
ljúka greinargerð sinni, sem var 40
vélritaðar síður með 40 síðna við-
auka.
En nú höfðuðu lögfræðingar tó-
baksfyrirtækjanna mál í Rich-
mond, í hjarta tóbaksiðnaðarhér-
aðanna. Þetta var mikið fjaðrafok.