Skírnir - 01.01.1873, Page 73

FRAKKLAND.
73
RíkisráSiB átti á8ur, á dögum keisarans, aS semja meS haus
tilsjón lagafrumvörp handa þinginu og búa til ýmsar reglur um til-
högun á umbobsstjórn landsins; svo átti það og a8 skera úr, ef ágrein-
ingur risi upp me8 valdsmönnum, og leggja dóm á í þrætumálum,
þar sem stjórnin væri annars vegar en embættislausir menn á
hina hliSina. Atti keisari a5 nefna menn í ríkisráSið, og ur5u
þeir því ekki annaS en leikfífl hans. Yar þaS því tekiS af, er
honum var steypt, en nú er búi8 aS koma því á fót aptur, en meS
þcim mun, a8 nú kýs þingið menn í þab. þó skal dómsmála-
stjóri vera sjálfkjörinn forseti í ráöinu. Enn bjó og þingiS til lög
um skipun dómara í embætti. Eptir reglum þeim, er áður giltu,
voru dómarar um of háSir stjórninni, og hafði boriS mjög á því
á dögum keisarastjórnarinnar. þá ætlaBi og Tliiers a5 fá þingið
til aS sig flytja til Parísar frá Versölum, en þa8 var ekki nærri
því komandi. þykir Parísarbúum þa5 óþarfa tortryggni vi8 sig,
Paris sje þó ekki þaS ræningjabæli; en þeir missa mikils í vi5
það, a5 þing og stjórn hefur ekki aðsetur í borginni.
Utaf lántökunni miklu í sumar lei5 (sú mesta, er nokkru
sinni hefur veriS ráSizt í) kom frakkneskur ma5ur einn me0 frób-
legar skýrslur um fjárhag landsins á ýmsum öldum. Eptir
þessum skýrslum voru tekjur ríkisins um mót tólftu og þrettándu
aldar ekki nema 360 þúsundir franka. Tveim öldum síbar voru
þær orönar 2,750 þúsundir, og tveim öldum þar á eptir (á dögum
Hinriks fjóröa, um 1600) 62 miljónir. Vi5 andlát LoSvíks fjórt-
ánda (1715) voru ríkistekjurnar komnar upp í 298 miljónir fr.
í upphafi byltingarinnar miklu (1789) voru þær 407 milj. , og
ári5 1830 980 milj. — Skuldir ríkisins voru á dögum Hinriks
fjórba 286 miljónir franka. Ári5 1830 voru þær komnar upp í
3300 milj., árib 1848 440 milj., en 7660 milj. voru þær orSnar
á undan stríbinu vi5 Prússa, og þa5 hleypti þeim upp í 16,000
milj. þegar búi5 er a5 lúka skuldinni vi5 þjóSverja, ver5a ríkis-
skuldir Frakka rúmar 20,000 milj. (20 miljarbar, e5a nær 7000
miljónum í dönskum dölum). Sjeu leigurnar af þessu fje lagSar
saman vi5 þa5 sem fer til árlegra þarfa, telst svo til, a5 ekki
veiti af 100 rdala útsvari frá hverjum gjaldþegni í ríkinu a5