Skírnir - 01.01.1873, Síða 85

FRAKKLAND.
85
hans er vandhæfi á að leggja hlutdrægnislausan dóm, meSan svo
skammt er liöiS síðan þau tíöindi gjöröust, er hann var við rib-
inn e8a valdur a8. {>ó mun mega fullyr8a, a8 helzt til mikiS
hafi veri8 láti8 af stjórnspeki hans, me8an hann var í velgengni
sinni. þa8 er nú au8sætt hverjum manni, a8 mörg þau rá8 hans,
er þóttu bera vott um frábærlega djúphyggni, voru ekki anna8
en handahófsúrræSi, er hann þreif til í þeirri von, a8 sí8ar mundi
betur skipast. J>a8 má fremur kalla a8 hann ljeti berast fyrir
straumi vi8bur8anna, en a8 hann rje8i stefnu hans, sem er ein-
kenni mikilla manna. Honum var mjög tamt a8 mæla á huldu,
og breg8a sem myrkustum þokubjúp yfir rá8 sín og áform; hann
sá af kænsku sinni, a8 þa8 var bezta rá8 til a8 lei8a alþý8u
manna á trúna á stjórnspeki sína; en hins vegar var8 undirhyggja
hans og óhreinskilni þrásækilega sjálfum honum a8 fótakefli. Eptir
a8 óláni8 fór a8 sækja á hann og rá8 hans tóku a8 gefast illa,
var8 hann örþrifráSa og efablandinn, og ekki örgrannt um a8 þar
me8 fylgdi snertur af forlagatrú, svo sem þeim frændum fleirum
hefur hætt til. Versti og ska8vænasti skaplöstur hans var óslökk-
vandi metor8agirnd; af henni Ijet hann tælast til ní8ingsverka.
Hann haf8i í æsku veriB gagntekinn af öflugum frelsishug, og hætt
lífi sínu til aB koma fram lausnarráBum til handa Itölum (í upp-
reisninni í Romagna 1831); en ekki var hann seinn til bragBs a8
ní8ast á þjóSfrjálsri stjórn þar í landi (í Róm 1849), er hann sá
sjer hag í því til a8 koma fram drottnunarráBum sínum. Reynd-
ar bætti hann a8 nokkru leyti yfir þetta níBingsverk me3 herför-
inni tilítaliu 1859, en bæ8i var þa8, a8 liBveizlan vi8 ítali var8
endaslepp, og mundi hafa or8i8 mjög rýr, hefBi þeir eigi notiB vi8
kænsku Cavours, hins mikla stjórnsnillings, og í annan sta8 hafa
margir fyrir satt, a8 ítalir hafi átt liBveizluna a8 þakka sprengi-
kúlum Orsinis landa síns (hann veitti Napóleon banatilræBi vetur-
inn á8ur) öllu fremur en rækt keisarans vi8 þá e8a þjóBhelgis-
kenningu hans. Hann haf8i unniS dýran ei8 a8 þjó8stjórnarlögum
Frakka, er hann tók viS forsetavöldum; en allir vita, hversu hann
hjelt þann ei8. þa8 hefur margan fur8a8 á, a8 slíkur maBur
skyldi hljóta annan eins byr hjá þjóBinni, a8 hún skyldi taka hann