Skírnir - 01.01.1873, Page 92

92
Þýzkaland.
mikilli viShöfn. Frakkneskir stúdentar feir er þar höfíu veriS
að námi á8ur, færðu sig flestir á háskóiann í Nancy.
Nú höfum vjer sagt nokkuS af allsherjarmálum hins þýzka
keisaradæmis, og er þá næst aS minnast lítiS eitt á hvert sam-
bandsríkjanna í sínu iagi.
MeSal þeirra hefur PrÚSSland höfuS ogherSar yfir hvert hinna,
enda er þaS oddviti þeirra. Prússakonungur er eins miklu meiri
öSrum þýzkum höfSingjum og Seifur kinum goSunum , og yrSi
varla kallaSur raupsamari en goSafaSirinn, þótt hann ljetist geta
fariS eins meS þá og hann meS goSin. Fyrir sakir ríkis Prússa
óttuSust margir, er sambandiS var stofnaS, aS smáríkin mundu
eins og sogast inn í Prússland og hverfa þar, eSa meS öSrum
orSum, aS úr bandaríkjunum mundi verSa I(Prússaveldi”, en ekki
uþýzkt ríki”. þóttu þau forlög ófýsileg, því aS meS Prússum
hefur veriS kallaS ófrjálslegt stjórnarfar: hermannariki mikiS og
jungherradómur. En þetta hefur fariS á aSra leiS hingaS til aS
minnsta kosti. J>aS er hvorttveggja aS hiS tiþýzka ríki” er sraíS
Bismarcks, enda kemur þaS fram í öllum aSgjörSum hans, aS
honum er ekkert jafnhugarhaldiS og aS þaS dafni sem bezt og efl-
ist fyrir náinn samdrátt og samruna sambandsríkjanna hvort viS
annaS. Fyrir því er hann nú tekinn til aS hverfa stjórnarfari
. Prússa í frjálslegri stefnu en áSur, nema úr lögum úreltar og
óhentugarlandstjórnarreglur, ogsemjaþæraS háttum þeirra, er betur
hafa sinnt aldarfarinu í slíkum greinum. Er hann fyrir þá sök
kominn í öfugt horf viS þaS, sem áSur var, andspænis þingi Prússa,
í fjandskap viS þá menn, er áSur voru dyggustu og ótrauSustu
fylgifiskar hans; en þaS eru jungherrar og aSrir íhaldsmenn í efri
þingdeildinni (herradeildinni).
í f. á. Skírni er sagt frá merkilegri rjettarbót, er Bismarck
hafSi fram á þingi eptir langa hríS og harSa. J>aS voru skóla-
lögin. I vetur hefur hann bætt viS annari eigi ómerkari. J>aS
eru ný hjeraSsstjórnarlög, frjálsleg og haganleg. Skólalögin
voru gerS í því skyni aS sporna viS skaSlegum afskiptum klerk-
dómsins af uppfræSing alþýSu, hin nýju hjeraSsstjórnariög eiga
aS hnekkja fornu ríki lendra manna, og hepta ófrelsisráS þeirra